در جریان دهمین نمایشگاه Kish Invex 2018 که باهدف معرفی فرصتهای سرمایهگذاری کشور در جزیره کیش برگزارشده و تا پایان هفته نیز دایر است، گروههای متعددی از فعالان اقتصادی در نشستهای تخصصی حضور پیدا کرده و اهمیت و لازمههای ارتقای سطح سرمایهگذاری در کشور را مورد بررسی قرار میدهند.
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با توجه به همراهی اتحادیه اروپا با ایران در تحریمهای اخیر آمریکا، در حاشیه نمایشگاه اینوکس ۲۰۱۸ نشست تخصصی با محوریت همکاری شرکتهای ایرانی با بنگاههای کوچک و متوسط خارجی در شرایط تحریم البته با مشارکت وزارت امور خارجه برگزار کرد.
حسین سلاح ورزی نایب رئیس اتاق ایران در این پنل تخصصی به دستاوردهای برجام برای اقتصاد ایران اشاره و تصریح کرد: برجام شرایط مناسبی را برای فعالیت بنگاههای ایرانی در صحنه بینالمللی ایجاد کرد هرچند متأسفانه این موضوع ادامه پیدا نکرد و اقتصاد کشور با شرایط تحریمی از سوی آمریکا مواجه شد. خروج این کشور از برجام مجددا شرایط سخت اقتصادی را برای ایران رقم زد.
بر اساس اظهارات وی امروز عمده نگرانی بنگاههای اقتصادی به امکان تداوم همکاریهای تجاری خارجی و وضعیت سرمایهگذاریهای انجام شده معطوف میشود.
نایبرئیس اتاق ایران در ادامه با اشاره به راهاندازی معاونت دیپلماسی اقتصادی در وزارت امور خارجه و ارتقای سطح اهمیت مسائل اقتصادی در این وزارتخانه، تأکید کرد: حال که موضوع اقتصاد بهصورت تخصصی در وزارت امور خارجه دنبال میشود، بخش خصوصی نیز میتواند با همکاری وزارت امور خارجه بخشی از مطالبات خود را دنبال کند. در مورد برجام و FATF این همکاریها وجود داشت.
سلاحورزی در ادامه به برنامهریزی اروپا برای ادامه همکاریهای اقتصادی خود با ایران در شرایط تحریمی اشاره و تأکید کرد: اروپا در حال تدوین بستهای است که در قالب آن سازوکاری را برای موضوع نقل و انتقالات مالی و بانکی بین اروپا و ایران تدوین کند. به نظر میرسد امکان تداوم همکاریهای تجاری بین ایران و اتحادیه اروپا بر پایه فعالیت واحدهای کوچک و متوسط وجود دارد. در همین راستا طی حضور وزیر امور خارجه در نشست هیات نمایندگان اتاق ایران در تیرماه، مقرر شد اتاق اطلاعات کاملی از واحدهای کوچک و متوسطی که امکان کار با اروپا را دارند تهیه کند.
به اعتقاد وی مذاکرات انجام شده بین ایران و اروپا مثبت و امیدوارکننده بوده و میتواند تا حدودی راه را در روزهای تحریم برای اقتصاد ایران باز کند.
سازوکارهای اقتصادی بینالمللی در حال تغییر هستند
در ادامه این نشست تخصصی احمد معصومی فر، مدیرکل پایش روابط اقتصادی دوجانبه وزارت امور خارجه کشور با اشاره به شرایط خاص بینالمللی و چالشهایی که ایران با آنها مواجه است، تأکید کرد: تمرکز این چالشها تنها روی ایران نیست بلکه کشورهای اروپایی نیز شاهد برخی تحولات بزرگ در وادی اقتصاد بینالمللی هستند. قدرتهای اروپایی نیز متوجه شدند زیر پوست سازوکارهای اقتصادی، موانع و مسائلی وجود دارد که تاکنون دیده نشده و حال که ظاهرشده باید برای مقابله با آنها فکری کرد.
وی ادامه دارد: سازوکارهای مالی و نقل و انتقالات بانکی در حال تغییر بوده و حتی کشورها به دنبال ارزهای جایگزین هستند. در حقیقت خروج آمریکا از برجام و حتی سایر معاهدات بینالمللی عامل این تحولات است. این تغییرات در طولانیمدت انجام خواهد شد و نگاههای سنتی را درگیر میکند.
این مقام مسئول با اشاره به دیدگاههای اروپا در مورد تدوام برجام و همکاری با ایران گفت: باید توجه داشت به دلیل به در هم تنیدگی موضوعات اقتصادی و سیاسی اروپا و آمریکا، پیدا کردن راهی برای همکاری با ایران زمانبر است. البته مقدمات در حال انجام است و مذاکرات بهصورت مستمر انجام میشود. هیاتهای اروپایی دائم در رفتوآمد بوده و ایران نیز برنامه تقویت بنگاههای کوچک و متوسط را در برنامه کاری خود قرار داده است.
معصومیفر تصریح کرد: لازم است ارگانهای مربوطه در این بخش با هم هماهنگ شده و مدلهایی را برای همکاری با یکدیگر طراحی کنند. در این بین هماهنگی نمایندگیهای ایران در سایر کشورها نیز اهمیت بالایی دارد.
به اعتقاد مدیرکل پایش روابط اقتصادی دوجانبه وزارت امور خارجه، آنچه بیش از هر چیز دیگر مهم است، ارائه تعاریف مشترک از مفاهیمی است که قرار است در همکاری بین ایران و اروپا مورد توجه قرار گیرند.
ایجاد دفتر اتحادیه اروپا در ایران
محسن عامری، مدیر سرمایهگذاری اتاق ایران نیز ضمن اشاره به فرصتهایی که برای همکاری بین ایران و اروپا در حال تعریف است، خاطرنشان کرد: توجه به واحدهای کوچک و متوسط برای ادامه همکاریها بین ایران و اروپا در شرایط تحریمی به معنای توجه به بخش کوچک از اقتصاد جهانی نیست چراکه این بنگاهها در حدود ۹۰ درصد اقتصاد اروپا را شامل شده و ۶۰ درصد اشتغال بخش خصوصی را دربرمی گیرند.
وی با بیان این مطلب که پس از برجام تا سال ۲۰۱۷ تراز تجاری بین ایران و اتحادیه اروپا در حال برابری بود، گفت: به دنبال همین همکاریها، پس از خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا بر لزوم تداوم برجام تأکید و قرار شد مکانیزم همکاریهای مالی بین ایران و اروپا تعریف شود. استفاده از اینچنین ساختارهایی در اروپا سابقه دارد و میتوان به اجرایی شدن آن امیدوار بود. یک روی این سکه، برای ایران فرصت است هرچند طرف دیگر آن عقبگرد بوده و کشور را وارد دوران مبادله کالا به کالا خواهد کرد.
عامری در بخش دیگری از سخنان خود ایجاد دفتر اتحادیه اروپا در ایران را بهعنوان مطالبه بخش خصوصی از دولت مطرح کرد و افزود: دورتادور ایران در همه کشورهای همسایه این دفتر راهاندازی شده اما در ایران همچنان مقدمات کار فراهم نیست.
به باور وی، لازم است در این دوران خطیر، از همه ظرفیتهای ممکن برای حضور در صحنه بینالمللی استفاده شود.
پیگیری عضویت ایران در شبکه کسبوکار اروپا
اسفندیار امیدبخش، مدیر روابط چندجانبه اتاق ایران به موضوع پیوستن ایران به شبکه کسبوکار اروپا اشاره کرد و این کار را موضوعی اساسی و ضروری خواند و گفت: از تابستان گذشته موضوع را در دستور کار قرار دادیم و خوشبختانه امروز این موضوع در وزارت امور خارجه نیز در حال پیگیری است.
بر اساس اظهارات وی، اگر ایران وارد این شبکه شود میتواند از خدمات ویژه آن بهرهمند شده و از خدمات آموزشی و مشاورهای این شبکه نیز استفاده کند. همچنین بانک اطلاعاتی گستردهای در اختیار ایران قرار میگیرد که در گسترش روابط بینالمللی اهمیت ویژهای دارد.
امیدبخش توجه به بنگاههای کوچک و متوسط در ایران را یک استراتژی عکسالعملی توصیف کرد و گفت: البته باید این موضوع را به فال نیک بگیریم هرچند اگر این اتفاقات در سطح بینالمللی رخ نمیداد بهطور حتم همچنان موضوع بنگاههای کوچک و متوسط نیز همچنان در دستور کار نبود.
مدیر روابط چندجانبه اتاق ایران در ادامه به ۹ پروژهای که به همت سازمان توسعه تجارت طراحیشده است اشاره و تأکید کرد: ازآنجاکه این موضوع جدید است و سابقه ندارد، نیازمند بحثهای آموزشی بوده و قرار است در این بخش نیز فعالیت کنیم.
طبق این گزارشف، ۶۰ کشور عضو شبکه کسبوکار اروپا هستند و دبیرخانه آن در ایران نیز در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران خواهد بود.