عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف معتقد است که جهش نرخ ارز و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی دو رویدادی است که بهواسطه اعمال تحریمها در کشور ایجادشده اما میتوان از آن به نفع اقتصاد استفاده کرد.
فرشاد فاطمی اقتصاددان در گفتوگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» بابیان این نکته که تحریم بهعنوان یک رویداد برونزا اقتصاد کشور را به نحوی تحت تأثیر قرار خواهد داد، گفت: اینکه گفته میشود اقتصاد کشور بههیچعنوان تحت تأثیر تحریمها لطمه نخواهد دید، بیشتر شبیه یک افسانه است تا واقعیت. اما نکته اساسی این است که چگونه باید بخشهای مختلف اقتصادی را هدایت کرد که اولاً آسیبهای ناشی از اعمال تحریمها را کمرنگ و از طرفی در کنار تهدیدها، فرصتآفرینی کرد.
فاطمی در ادامه تصریح کرد: یکی از نگرانیهایی که در طول سالهای گذشته همیشه وجود داشته است، وابستگی بیشازاندازه دولت به درآمدهای نفتی است. امروز که ناخواسته و البته ظالمانه صادرات نفتی کشور تحتفشار قرارگرفته است، به نظر میرسد میتوان از این تهدید به نفع ظرفیتهای کشور استفاده کرد.
در همین راستا او پیشنهاد داد تا بودجه سال 98 به نحوی تنظیم شود که وابستگی دولت به درآمدهای حاصل از فروش نفت در مقایسه با سالهای گذشته، با کمترین میزان محاسبه شود.
به اعتقاد این اقتصاددان، هرچند بهکارگیری این استراتژی در کوتاهمدت ممکن است چالش آفرین باشد اما قطعاً در بلندمدت برای کشور منفعت فراوانی به همراه خواهد داشت.
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در توضیح دیگر فرصت پیشآمده برای کشور بهواسطه اعمال تحریمها، افزود: طی سالهای گذشته نرخ ارز به دلیل سرکوب اشتباه، واقعی نبوده است. اما در حال حاضر این نرخ، جهش فراوان را تجربه میکند که با کاهش تقاضا در داخل کشور و در مقابل افزایش تقاضا در خارج از مرزهای کشور همراه خواهد بود. بنابراین باید به نحوی سیاستگذاری کرد که بنگاههای اقتصادی بتوانند از فرصت پیشآمده به نفع افزایش صادرات محصولات خود استفاده کنند.
عضو شورای رقابت تأکید کرد: البته میدانیم که توسعه صادرات به تقویت زیرساختها و مناسبات بینالمللی نیز مرتبط است اما یک ضربالمثل انگلیسی هست که میگوید اگر بخواهیم کاری را پیش ببریم، راه انجام آنهم پیدا خواهد شد. در رابطه با تحریمها هم همین موضوع صادق است. در شرایط فعلی، ما ناچار به صرف هزینه برای مقابله با تحریمها هستیم، بنابراین معقولانه است تا این هزینه به نحوی صرف شود که در سالهای آتی بتوانیم از آن به نحو مطلوب بهرهبرداری کنیم.
این اقتصاددان با انتقاد از مداخله دولت در حوزههای مختلف اقتصادی، ازجمله بازار ارز تأکید کرد که مبادلات نرخ ارز را باید به نحوی سامان داد که عرضه و تقاضا تعیینکننده نرخ نهایی باشد.
به اعتقاد فاطمی ضروری است که دولت بهصورت قاعدهمند و منطقی دخالت خود را در بخشهایی که نیاز به تصدیگری نیست، کاهش دهد.