تشکل‌های حوزه حمل‌ونقل و گردشگری طی نشستی با اعضای هیات رئیسه اتاق ایران به تشریح مشکلات و چالش‌های پیش روی این بخش از اقتصاد پرداختند. نرخ بالای تسعیر ارز برای خدمات بندری و سوخت کشتی‌ها، بی‌توجهی مسئولان دولتی به نظرات بخش خصوصی، قدیمی بودن جاده‌ها و ناوگان حمل‌ونقل و عدم درک درست از حوزه گردشگری و صنایع‌دستی به عنوان اصلی‌ترین مشکلات موجود مطرح شد.
فعالان حوزه حمل‌ونقل از ارائه خدمات دولتی به این حوزه با قیمت‌های بالا انتقاد داشتند. آنها معتقد بودند دولت نباید در بندرها، گمرک‌ها، جاده‌ها و فرودگاه‌هایی که در گذشته ساخته شده‌اند، خدمات خود را با این قیمت‌های گزاف ارائه دهد.
این نکته را مسعود پل مه، دبیرکل انجمن کشتیرانی ایران متذکر شد و گفت: خدمات این بخش‌ها باید با ارز 4200 تومان محاسبه شود. این فعال اقتصادی همچنین از پیگیری این مسئله از سوی انجمن کشتیرانی در دستگاه‌های نظارتی خبر داد و گفت: خوشبختانه توانستیم آنها را متقاعد کنیم که ارز نیمایی را ملاک فعالیت‌های خود قرار دهند، هرچند این قیمت هم مورد تأیید فعالان این بخش نیست.
وی وضعیت واگذاری تصدی‌گری‌های دولت به بخش خصوصی در حوزه دریا را نیز نامناسب ارزیابی کرد و با نگاه به تجربه موفق در بخش جاده‌ای و واگذاری امور به بخش خصوصی، گفت: انتظار ما این است که اتاق ایران برای عملیاتی شدن این تجربه موفق در بخش دریا نقش پررنگ‌تری ایفا کند.
فعالان حوزه حمل‌ونقل هوایی کشور نیز با توجه به تحریم‌ها از وجود مشکلات و قوانین دست و پاگیر انتقاد کردند.
دخالت مدیران فرودگاه‌ها در مسائلی که به شرکت هواپیمایی مربوط می‌شود، تلاش شهرداری‌ها برای دریافت عوارضی که طبق مقررات نباید دریافت شوند، جریمه‌های سنگین شرکت‌های هواپیمایی به دلیل پرداخت نکردن همین عوارض و نبود هیچ‌گونه نگاه حمایتی به این بخش با وجود محدودیت‌های پروازی اعمال شده برای این شرکت‌ها در سطح بین‌المللی، عدم استفاده از کارشناسان حرفه‌ای به هنگام تصمیم‌گیری و در نهایت ناآشنایی مسئولان قضائی کشور با موضوعاتی از این دست برای رسیدگی به پرونده‌های تشکیل شده، مواردی بودند که از سوی تورج دهقانی زنگنه، رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی مورد توجه قرار گرفت.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر این انجمن نیز به در دسترس نبودن امکانات فنی صنعت هوایی اشاره کرد و گفت: شوک تحریم‌ها و شوک ارزی، دو مسئله‌ای بودند که به طور هم‌زمان، فشارهای سنگینی بر پیکره صنایع کشور وارد کردند، در این شرایط متأسفانه دولت به جای همراهی و حمایت از داشته‌های خود، نسبت به امور بی‌توجه است.
حرمت الله رفیعی، رئیس انجمن شرکت‌های خدمات مسافرتی نیز از غفلت نسبت به صنعت گردشگری کشور سخن گفت و تأکید کرد: قرار بود تا سال 1404 تعداد گردشگران ورودی کشور به 20 میلیون نفر برسد درحالی که امروز تعداد گردشگرانی که وارد ایران می‌شوند 5 میلیون نفر گزارش می‌شود که مشخص نیست این تعداد هم گردشگران واقعی باشند.
این فعال اقتصادی در مورد عوارض خروجی نیز به دوران جنگ اشاره کرد که قرار بود برای مدتی به صورت موقت قیمتی به عنوان عوارض خروج درنظر گرفته شود. رفیعی گفت: متأسفانه این مهمان ناخوانده، نه تنها نرفت بلکه امروز بهای آن سیر صعودی پیدا کرده و به مانعی در برابر صنعت گردشگری تبدیل شده است.
وی تأمین قطعات موردنیاز هواپیماها را وظیفه دولت دانست و افزود: اینکه امروز شاهد افزایش بهای بلیت‌ها هستیم به این دلیل است که دولت سعی دارد بهای لازم برای تأمین قطعات ناوگان هوایی کشور را از جیب مردم تأمین کند.
رفیعی همچنین خاطرنشان کرد: دولت باید از طریق تبلیغات مثبت و مناسب برای توسعه صنعت گردشگری کشور، ایران را به دنیا معرفی کند. این کار بخشی از وظیفه سفرای ما در سایر کشورهاست. متأسفانه آشنایی لازم با این دست اقدامات در اغلب سفارتخانه‌های ما وجود ندارد.
رئیس انجمن شرکت‌های خدمات مسافرتی به اظهارنظری مبنی بر توقف فعالیت چارتری در صنعت گردشگری اشاره و آن را اقدامی نادرست خواند و گفت: چگونه می‌توان این کار را که جزو لاینفک صنعت گردشگری است، متوقف ساخت. بخش عمده هزینه‌های دفاتر گردشگری از همین راه تأمین می‌شود.
امیر عجمی، عضو هیات مدیره جامعه تورگردانان ایران، انتقال ارز و محدودیت‌هایی که در این بخش به وجود آمده را مورد توجه قرار داد و از بالا رفتن ریسک کار در این بخش خبر داد. وی توقف پروازهای بین‌المللی به ایران را از دیگر چالش‌های این بخش عنوان کرد و گفت: شرکت‌های طرف قرارداد ما از ایرلاین های داخلی خود استفاده می‌کردند ولی امروز به دلیل تحریم‌ها بخش زیادی از ایرلاین ها، پروازهای خود به ایران را متوقف کرده‌اند که این مسئله اثر مستقیمی روی صنعت گردشگری کشور دارد.
علی شریفی، دبیر اتحادیه مالکان کشتی ایران نیز با اشاره به مشکلات ارزی و توافقی با سازمان بنادر برای ملاک قرار دادن نرخ نیمایی برای ارائه خدمات بندری، گفت: همین مشکل را با وزارت نفت هم داریم. این وزارتخانه سوخت موردنیاز کشتی‌ها را با بهایی نامشخص در اختیار ما قرار می‌دهد. هیچ‌کس به این سوال پاسخ نمی‌دهد که سوخت کشتی‌ها بر چه اساسی تعیین می‌شود.
مجید بابایی، رئیس انجمن حمل‌ونقل ریلی کشور از توقف روند سرمایه‌گذاری در بخش ریلی خبر داد و دلیل اصلی آن را دخالت دولت در تعیین بهای بلیت دانست. وی ادامه داد: در حال حاضر سرمایه‌گذاری در این حوزه توجیه اقتصادی ندارد.
علی محمودی سرای، رئیس فدراسیون حمل‌ونقل و لجستیک ایران به بخشنامه معاون اول رئیس‌جمهور در مورد انتقال کلیه کالاهای وارداتی از مرز بازرگان به آزمایشگاه و در نتیجه خواب کامیون‌ها در این مرز به دلیل طولانی شدن زمان ارائه پاسخ از سوی آزمایشگاه، اشاره کرد و خواستار اصلاح این روند شد.
وی پیشنهاد داد به جای اینکه این کالاها را در مرز به آزمایشگاه بفرستند، بهتر است این کار در گمرکات داخلی صورت گیرد.
مجیدرضا حریری، رئیس انجمن صنایع‌دستی ایران نبود درک درست از وضعیت و نیازهای صنایع‌دستی را یک عارضه جدی برای امور فرهنگی کشور دانست و تصریح کرد: باید توجه داشت که ارزآوری این صنعت خالص است، چراکه صددرصد این محصولات در داخل تهیه می‌شود.
وی نگاه به این صنعت مهم را بسیار سطحی ارزیابی کرد و گفت: بخش قابل‌توجهی از بودجه فرهنگی کشور در اختیار چند سازمان خاص قرار می‌گیرد و همین بودجه ناچیز هم که منظور شده تنها به نمایش‌های داخلی کم اثر معطوف می‌شود.
این فعال اقتصادی جدا شدن فرش و سنگ‌های قیمتی از این بخش را دلیل پایین آمدن رتبه ایران در سطح بین‌المللی در بخش صنایع‌دستی دانست.
اتاق ایران به دنبال پیگیری مشکلات حمل و نقل وگردشگری
حسین سلاح ورزی، نایب‌رئیس اتاق ایران با اشاره به رابطه معناداری که بین حمل‌ونقل و بهای تمام شده صادرات و تولید محصولات وجود دارد، تأکید کرد: باید تمام ظرفیت‌های خود را به کار بگیریم تا این مشکلات با همکاری دولت برطرف شود. طبق توافق‌های انجام شده قرار است وزیر راه و شهرسازی طی نشستی با فعالان این بخش به مشکلات رسیدگی کند.
وی ادامه داد: وزیر راه از اتاق خواسته است تا با همکاری هم سازوکاری اتخاذ شود و پیشنهادهای بخش خصوصی هم برای بهتر شدن وضعیت موجود در اختیار دولت قرار گیرد.
به اعتقاد نایب‌رئیس اتاق ایران فعالان بخش خصوصی لازم است علاوه بر وزیر راه با رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز نشستی داشته باشند.
در ادامه محمدرضا انصاری، نایب‌رئیس اتاق ایران بر لزوم ارتباط نزدیک‌تر و مستمر بین هیات رئیسه و تشکل‌ها تاکید کرد و از وجود برخی مقاومت‌ها در برابر اجرایی شدن نظرات بخش خصوصی در اقتصاد کشور سخن گفت. به باور وی این مقاومت‌های باعث می‌شود، اتاق ایران نتواند آن طور که باید اثرگذار باشد.
در بخش پایانی این نشست، غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران از ملاقات خود با وزیر راه و شهرسازی و تشریح مشکلات موجود در بخش‌های حمل‌ونقل، مسکن و راه برای وی خبر داد.
شافعی گفت: در این ملاقات از بین رفتن هویت ایرانی و اسلامی ایران در نوع ساختمان‌سازی و شهرسازی کشور، خطر جدی که ترانزیت ایران را تهدید می‌کند و ناشی از قدیمی بودن ناوگان حمل‌ونقل و بی‌توجهی به نوسازی جاده‌ها و مسیرهای ترانزیتی است، و همچنین عدم استفاده از راه‌آهن برای انتقال کالا به کشورهای همسایه را به عنوان بخشی از مشکلات موجود مطرح کردم.
وی ادامه داد: برای مثال سرعت متوسط حمل‌ونقل ریلی از مشهد به سرخس، ساعتی 10 تا 12 کیلومتر است. در این وضعیت چگونه می‌توان انتظار داشت که از مسیرهای ترانزیتی حذف نشویم.
شافعی در مورد واگذاری تصدی‌گری‌ها هم به نبود اراده جدی در بدنه دولت اشاره و تأکید کرد: علی‌رغم تأکید شخص رئیس‌جمهور، وزارتخانه‌ها در برابر واگذاری‌ها مقاومت می‌کنند چراکه نمی‌خواهند دایره بخش‌های زیرمجموعه آنها کاهش پیدا کند.
به اعتقاد رئیس اتاق ایران، دولت این‌گونه می‌پندارد که متولی ماست در حالی که این ما هستیم که دولت را انتخاب می‌کنیم.