معوقات بانکی جزو اصلیترین مشکلاتی است که صنایع امروز با آن دستوپنجه نرم میکنند. اسدالله پاکسرشت رئیس هیات مدیره صندوق پنبه ایران و مشاور کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران راهکارهایی برای حل این مشکل ارائه میکند. او صحبت را از قانون رفع موانع تولید آغاز میکند و میگوید: «این قانون مشکل اورژانسی را که تولیدکنندگان صنایع و بنگاههای ما با آن مواجه هستند به هیچ عنوان برطرف نمیکند. قانون خوبی است و نکات خیلی جالبی در قانون جدید رفع موانع تولید است. اما مشکل از معوقات بانکی است.»
پاکسرشت در ادامه میگوید: «سیاستهای غلط دولتهای گذشته مشکلاتی را به بخش تولید تحمیل کردهاند؛ در کنار آن تورم نیز وجود دارد؛ همه اینها انباشت شده و به رکود تبدیل شدهاست. حالا اینکه رکود از سمت عرضه است یا تقاضا الان موضوع بحث نیست؛ مشکل اصلی در حال حاضر این است که واحدها زمینگیر شدهاند.»
رئیس هیات مدیره صندوق پنبه ایران معتقد است واحدی که زمینگیر شدهاست دو حالت دارد. او در این باره میگوید: «برخی خودشان در این جریان مقصر هستند و برخی دیگر تقصیری ندارند. البته آنها که مقصرند تعداد خیلی کمی دارند و در مقابل تعداد زیادی از افراد هیچ تقصیری ندارند. در اثر سیاستهای انبساطی اقتصادیِ غلطِ دولتهای گذشته این مشکلات ایجاد شدهاست تا اینکه به دولت یازدهم رسیدهایم.»
مشاور کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در ادامه میگوید: «این دولت تا کنون تلاش کرده تورم را کنترل کند و تا حدودی هم موفق بودهاست؛ ما امید داریم که تورم تکرقمی شود. اما مسئله بدهی انباشت کارخانجات تولیدی کشور آنقدر سنگین است که پرداختِ آن خارج از توان اینهاست.» او از این مشکلات با عنوان قانون «فورسماژور» یاد میکند و میگوید: «فورسماژور یعنی قانونی که از اراده بخش خصوصی خارج است؛ اینها مشکلاتی هستند که خارج از بخش بنگاه به مدیر بنگاه تحمیل شدهاست. بخشی از این مشکلات مربوط به تحریمها بوده؛ بخشی مربوط به سیاستهای غلط دولت گذشته بوده؛ مشکلات واردات، نرخ ارز و تورم همه مشکلاتی بوده که انباشت شدهاست.»
او در ادامه تصریح میکند: «در بین تمامی این مشکلات از همه مهمترین این است که شبکه بانکی کشور دیکتاتورترین شبکه است. به هیچعنوان قانون بدون ربای اسلامی در آن رعایت نمیشود. فقط در نفع شریکِ صنایع است اما در ضرر شریک نیست.» او ادامه میدهد: «از همان ابتدا که وام یا تسهیلاتی میدهد «بهره» آن را حساب میکند اما نظارتی ندارد. به این ترتیب اکنون به جایی رسیدهایم که صنایع تولیدی ما که صنایع کوچکمقیاس هستند با معوقات بانکی مواجه شدهاند.» او تأکید میکند: «در این معوقات شاید تنها 5درصد از مشکل به خود کارخانجات مربوط شود. 95درصد دیگر به سایر عواملی که گفته شد مربوط میشود. بنابراین، چون از اراده و توان خودشان بودهاست، دولت باید بزرگواری کند و بخشی از این معوقات را خودش پرداخت کند.»
اما دولت نیز با مشکلاتی مواجه است که نمیتواند این معوقات را پرداخت کند. پاکسرشت در این رابطه میگوید: «ما میدانیم دولت مشکل دارد، خزانهاش خالی است، با مشکل کاهش قیمت نفت و کاهش فروش نفت مواجه است؛ مالیاتگریزی هم داریم؛ اینها قابل قبول است اما راههای بسیاری برای حل این مسئله وجود دارد که ما برخی از آنها را در قالب گزارشهایی ارائه کردهایم.»
مشاور کمیسیون کشاورزی اتاق ایران درباره راهکارهای پیش روی دولت میگوید: «ایران تنها کشوری نیست که با مشکل معوقات بانکی مواجه شدهاست. برای مثال امریکا وقتی با این مشکل مواجه میشود به جای اینکه بانکها را با صنعت رها کند، خودش پول بانکها را میدهد. اوراق بدهی یک راه دیگر است.» او ادامه میدهد: «دولت میتواند از اوراق مشارکت یا صکوک استفاده ببرد؛ دولت میتواند با انتشار این اوراق از مردم پول قرض بگیرد. دیگر پول جدیدی به بازار تزریق نمیشود و دولت از محل فروش اینها پول میگیرد و به بانکها میدهد.»
او در پایان میگوید: «دولت یا باید بدهی بانکها را منتقل کند. یا از این راهکارهای استفاده کند. راهکار دیگری که ما پیشنهاد کردیم این است که در ازای هر بشکه نفت، نیم دلار به این مسئله اختصاص بدهند و برای معوقات بانکی ذخیره کنند. بحث اصلی در مورد این موضوع این است که در هر استانی باید کمیته حقیقتیاب تشکیل شود تا مقصر را از غیر مقصر تشخیص بدهند و آنها که مقصر نیستند را از فشار بیامان بانکها حفظ کنیم.»