صنعت فرش اگر چه تاکنون نتوانسته در تقویم رسمی کشور روزی را به نام خود ثبت کند اما در کرمان، هشتم دی‌ماه 97، به گردهمایی گرم پیشکسوتان، فعالان و دست اندراکاران فرش در استان اختصاص یافت و به نام "شب فرش کرمان" مزین شد.
در برنامه ویژه این شب، سالن برگزاری به فرش های نفیس و زیبا، دارهای قالی و مبلمان قالی، مزین شده و همه آنها برای نشان دادن هر چه بهتر زیبایی و قدمت فرش کرمان و احترام به پیشکسوتانش تدارک دیده شده بود. از بافنده، نقش خوان، طراح، تولیدکننده و صادرکننده فرش تا مسئولان و بزرگان فرش در سطح ملی و استانی آمده بودند تا حرف های یکدیگر را بشنوند و برای بازگشت فرش کرمان چاره‌ای بیندیشند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان در این آئین با اشاره به مشکلات صنعت فرش کرمان گفت: سابقه، محبوبیت و شهرت جهانی فرش کرمان بر کسی پوشیده نیست و با دیدن آثار و زحمات چندین دهه پیشکسوتان این عرصه می توان به نشاط گذشته فرش پی برد.
سید مهدی طبیب زاده با ابراز امیدواری نسبت به همکاری مسئولان و فعالان صنعت فرش برای بازگشت فرش به دوران اوج، افزود: اتاق کرمان در زمینه آسیب شناسی صنعت فرش با کمک شرکت شهرکت های صنعتی و با بهره گرفتن از مطالعات انجام شده به راهکارهایی برای رونق و بهبود وضعیت فرش دست یافته است.
طبیب زاده ادامه داد: امیدواریم با استفاده از تجربه گذشتگان، ورود بیشتر فعالان این عرصه و استفاده از روش‌های جدید بتوانیم از هدر رفتن این سرمایه اجتماعی جلوگیری و صنعت فرش را احیا کنیم.
وی اظهار کرد: دو سال گذشته سالن های مستقل در نمایشگاه های بین المللی فرش در اختیار تولید کنندگان و فعالان صنعت فرش کرمان قرار گرفت تا گردهمایی آنها در یک سالن و به نمایش گذاشتن مجموعه کاملی از تولیدات کرمان، مسیر هموارتری برای رونق دوباره بازار فرش استان فراهم شود.
طبیب زاده افزود: از بکارگیری شیوه های مدرن برای احیای صنعت فرش غافل نشده‌ایم. با استفاده از برگزاری استارت آپ‌ها، ایده‌های جدیدی را از مبتکران و فعالان این صنعت، دریافت کرده و در طراحی، تولید و بازاریابی نیز جوانان را در کنار پیشکسوتان صنعت فرش قرار داده‌ایم.
وی از اجرای طرح شناسنامه دار کردن فرش کرمان سخن گفت و افزود: با همکاری دانشگاه‌ها، چاپ کتاب های فرش راور و فرش کرمان در حال انجام است. همچنین مسابقه نقاشی با موضوع فرش در خانواده برای مقاطع سنی 4 تا 10 سال برگزار شد که 80 نفر آثار خود را به دبیرخانه این مسابقه ارسال کردند و بزودی از نفرات برتر تجلیل خواهد شد.
دولت نباید متولی صنعت فرش باشد
استاندار کرمان نیز در این آئین، صنعت فرش کرمان را نیازمند داشتن متولی مشخص دانست و گفت: دولت نباید به طور مستقیم متولی این صنعت باشد که البته مایل به حضور اجباری در این صنعت نیست.
محمدجواد فدایی بیان کرد: ارائه برنامه زمان بندی و عملیاتی از سوی دست اندرکاران فرش دستباف برای ارتقاء وضعیت فرش کرمان و رسیدن به جایگاه اصلی خود، ضروری است. به نظر می رسد با برنامه ریزی دقیق یک ساله می توان ظرفیت صادرات، تعداد شاغلان و درآمد این صنعت را دو برابر کرد.
وی افزود: با بالا بردن کیفیت مواد اولیه تولید فرش و ارائه طرح های مناسب و خلاقانه می توانیم به جایگاه اولیه خود در این صنعت برسیم و استانداری کرمان آماده انجام هر اقدامی برای احیاء این صنعت با هدایت پیشکسوتان است.
ضرورت برنامه ریزی درآمد فرش کرمان برای توسعه بازار
در ادامه مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز به تعداد زیاد بافندگان فرش در استان اشاره کرد و افزود: حدود 40 هزار نفر از مجموع 50 هزار نفر بافنده استان، کارت شناسایی قالیبافی دریافت کرده‌اند اما تنها 15هزار نفر آنها بیمه شده‌اند.
مهدی حسینی نژاد تصریح کرد: در دهه 70، صادرات فرش کشور بیش از یک میلیارد دلار و سهم استان کرمان از صادرات این محصول 100 میلیون دلار بود. در سال گذشته حدود 350 میلیون دلار و حدود 10 درصد آن متعلق به کرمان بود. در 9 ماهه امسال حدود 279 میلیون دلار صادرات فرش بوده که در مقایسه با سال گذشته از وضعیت بهتری برخورداریم.
وی با بیان اینکه برند قالی کرمان از قرون گذشته معروف بوده است، افزود: پیشنهاد می شود با کمک انجمن طراحان فرش کرمان به برنامه ریزی در دو بعد هنر و درآمد فرش پرداخته تا نیاز بازار های هدف این صنعت شناسایی شود.
وی با اشاره به راه اندازی کنسرسیوم صادراتی به عنوان یک برنامه ویژه و استراتژیک برای برون رفت از کاهش صادرات فرش، گفت: امیدواریم با تشکیل کنسرسیوم صادراتی و اعتماد ویژه به بخش خصوصی به سرعت به روزهای اوج صادرات فرش کرمان بازگردیم.
صنعت فرش به جز فعالیت اقتصادی، انتقال هنر را نیز بر عهده دارد
در ادامه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز یکی از ظرفیت های بسیار خوب در اقتصاد استان را هنر قالیبافی برشمرد و افزود: صنعت فرش به جز فعالیت اقتصادی، انتقال هنر را نیز بر عهده دارد.
محمدرضا پورابراهیمی گفت: با اشاره به شرایط کنونی اقتصاد و کاهش ارزش پول ملی و تغییر نرخ ارز، صادرکنندگان از وضعیت به وجود آمده می توانند به عنوان یک ظرفیت در صادرات استفاده کنند. بخش عمده فعالیت در صنعت فرش متشکل از هنر ذهن و دست انسان ها است. ارزش افزوده حاصل از این صنعت می تواند مبنای جهش در عملکرد فعالان این حوزه باشد.
پورابراهیمی با تاکید بر تجهیز و استاندارد سازی کارگاه های قالی بافی شهرستان راور، افزود: طی سه سال گذشته از ظرفیت بافندگان شهرستان راور برای بافت فرش مورد نیاز عتبات عالیات استفاده شد.
وی از خرید شرکت فرش توسط شرکت سرمایه گذاری ملل خبر داد و گفت: مدیرعامل این شرکت برای راه اندازی 500 دار قالی در کرمان اعلام آمادگی کرده است. کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز آمادگی هرگونه اقدام در راستای رونق اقتصادی استان و کشور را اعلام کرد. از استاندار کرمان می خواهیم چاره‌ای اندیشیده شود تا ساختمان قدیمی شرکت ملی فرش، به عنوان موزه فرش کرمان خریداری شود.
فرش کرمان جایگاه خود را در جهان از دست داده است
در ادامه محسن جلال پور، فعال و تحلیلگر اقتصادی با اشاره به مشکلات صنعت فرش، گفت: بافندگان فرش کرمان از مسیر واقعی، سالم و اصالت بافت خارج شده‌اند و فرش کرمان جایگاه شایسته خود را در دنیا از دست داده است. دولت و حاکمیت باید اجرای فعالیت ها را به بخش خصوصی واگذار و خود نقش نظارتی ایفا کنند تا اقتصاد کشور رونق یابد.
در پایان این نشست از پیشکسوتان و جمعی از فعالان فرش کرمان که در نمایشگاه سال جاری تهران حضور داشتند و همچنین برگزیدگان جشنواره ایده ها در فرش دستباف تقدیر شد.
