حذف صفر از پول ملی کشورها نخستین بار پس از پایان جنگ جهانی دوم و تورم آلمانغربی تجربه شد. پس از آن به ویژه از دهه 60 و 70 میلادی به این طرف، این سیاست در کشورهای مختلف که اکثراً کشورهای در حال توسعه بودند به اجرا درآمده است.
در ایران نیز، حذف صفر از پول ملی به عنوان «سرآغاز اصلاحات اقتصادی» داستان جدیدی نیست و همزمان با کاهش ارزش ریال در بازارهای جهانی و به دنبال آن بالا رفتن نرخ ارز در اقتصاد ایران، بانک مرکزی چه در دولت دهم و یازدهم بحث حذف صفر از پول ملی را مطرح کرده بود؛ با این حال تاکنون این طرح به اجرا درنیامده بود.
با قوت گرفتن اجرای طرح حذف 4 صفر از پول ملی در دولت دوازدهم، صاحب نظران اقتصادی، نظرات مختلفی درباره اجرای این طرح دارند. در حالی که برخی معتقدند با روشن شدن جزئیات این طرح بهتر میتوان درباره آن نظر داد و ابعاد اجرای را سنجید اما برخی فعالان اقتصادی نیز دیدگاههای متفاوتی نسبت به آن دارند.
محسن بهرامی ارض اقدس عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، از جمله فعالان اقتصادی است که در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران تاکید میکند که حذف صفر از پول ملی تکرار داستانهای گذشته و بازی با اعداد است و بس.
حذف صفر از پول ملی در گروی آمادهسازی زیرساختهاست
خسرو فروغان رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران نیز اجرای این طرحها هزینهبر میداند. او در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران تأکید میکند: در صورتیکه بانک مرکزی بتواند تمام جوانب مورد نیاز و زیرساختها در اجرای طرح حذف صفر از پول ملی را لحاظ کند، میتوان انتظار داشت که این طرح نتایجی مثبت از خود بر جای بگذارد.
به گفته رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران، اگر بر مبنای دلار 10 هزار تومانی بخواهیم اجرایی شدن این طرح را محاسبه کنیم چیزی در حدود هزار و 700 میلیارد تومان منبع مالی نیاز دارد در حالی که این طرح در مقطع کنونی تاثیر چندانی بر شرایط اقتصادی کشور نخواهد داشت.
رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران میگوید: بر مبنای توضیحاتی که در حال حاضر از اجرای این طرح داده شده است و با توجه به عدم ثبات در اقتصاد کشور، اجرای این طرح بر توان خرید مردم بسیار تاثیرگذار خواهد بود و تبعات بسیاری به همراه دارد.
به اعتقاد وی که اجرای این طرح، اول از همه در گروی آماده سازی زیرساختهاست؛ بر همین اساس فروغان تأکید میکند باید قیمت ارز واقعی شود.
رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران همچنین تاکید میکند: باید دید شروع اجرای این طرح قرار است چه زمانی باشد. آیا قرار است بانک مرکزی اول قیمتها را واقعی کند و بعد طی بازه دوساله این طرح را اجرا کند؟ یا نه قرار است این طرح اجرا و در مدت 2 سال اصلاحات صورت بگیرد که در این صورت غیرمنطقی است.
حذف صفر از پول ملی نباید الان کلید بخورد
اسدالله عسگر اولادی عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز اجرای این طرح را با توجه به اوضاع اقتصادی، به مصلحت کشور نمیداند. او در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران تأکید میکند با توجه به شرایط اقتصادی کشور این طرح حتی نباید کلید بخورد؛ چراکه تبعات منفی به همراه خواهد داشت.
وی معتقد است اگر هدف از اجرای این طرح تورم و کنترل گرانی است، باید توجه داشته باشیم که با این کار جلوی گرانی گرفته نخواهد شد و بالعکس به گرانی دامن خواهد زد.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران تأکید میکند در شرایطی که نرخ ارز متزلزل و هرروز یکچیز است اجرای این طرح باید حداقل یک سال به تأخیر بیفتد.
حذف صفر از پول ملی؛ داستانی موفق در دیگر کشورها
در کنار فعالان اقتصادی که معتقدند حذف 4 صفر از پول ملی در مقطع فعلی غیر منطقی است؛ برخی کارشناسان اقتصادی با اشاره به تجربه کشورهای موفق اجرای این طرح را به نفع اقتصاد کشور می دانند.
مهدی پور قاضی عضو هیات نمایندگان اتاق ایران تأکید میکند تجربه حذف صفر از پول ملی در کشورهای همسایه مانند ترکیه اجراشده است و نتایج اجرای این طرح بهخوبی در اقتصاد این کشور نمایان است.
وی توضیح میدهد: ممکن است در از زمانهای ابتدایی اجرای این طرح شاهد بروز تورم باشیم اما این تورم کوتاهمدت خواهد بود و در طولانیمدت شاهد تأثیرات مثبت اجرای این طرح خواهیم بود.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران همچنین تأکید میکند که طرح حذف صفر از پول ملی را نباید اقدام اصلاحی بزرگ در نظر گرفت؛ اما درمجموع اجرایی شدن این طرح مثبت است.
پور قاضی همچنین معتقد است نباید اجرای این طرح را به تأخیر انداخت؛ بر مبنای آنچه رئیسکل بانک مرکزی اعلام و پیشبینی کرده است اجرای این طرح 2 سال زمان میبرد اما این طرح را میتوان ظرف 2 ماه اجرا کرد چون نیاز به زیرساخت خاصی ندارد و بهتر است تا سال جدید بر مبنای پول جدید آغاز شود.