ساز و کار ویژه مالی اتحادیه اروپا برای ارتباط با ایران در آخرین نشست روسای کمیسیون‌های تخصصی در دوره هشتم هیات نمایندگان اتاق ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
فریال مستوفی رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران ضمن تشریح وضعیت این سازوکار یادآور شد که موفقیت و به سرانجام رسیدن این سیستم نیازمند فراهم شدن برخی زیرساخت‌ها در ایران و اتحادیه اروپاست. بر اساس اظهارات وی هنوز ابهامات زیادی در مورد روند اجرای این سیستم وجود دارد.
این فعال اقتصادی با بیان این مطلب که تحریم‌ها، خسارت‌های زیادی به دنبال داشته و باید برای مقابله با این آسیب‌ها، راهکارهای فوری و دقیقی ارائه دهیم، گفت: اروپا به دنبال آن است که سیستمی را طراحی کرده و جایگزین سوئیفت کند و از این طریق به مبادلات تجاری خود با ایران ادامه دهد. در واقع اروپا قصد دارد منافع اقتصادی خود را حفظ کرده و از فرصت پیش آمده برای جایگزینی یورو به جای دلار، بهره بگیرد.
مستوفی تصریح کرد: این سیستم که امروز آن را به عنوان ابزار حمایت از مبادلات تجاری (اینستکس) می‌شناسیم، مکانیسم اجرایی SPV بوده و روشی است که اروپا به کمک آن می‌تواند بدون اینکه در معرض تحریم‌های امریکا قرار گیرد، مبادلات خود را با ایران ادامه دهد.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با بیان این مطلب که هنوز جزئیات مربوط به اجرای کامل این سیستم، اعلام نشده خاطرنشان کرد: آنچه بسیار اهمیت دارد، لزوم و پیش شرط تصویب لوایح پالرمو و FATF در ایران برای اجرایی شدن اینستکس است که متأسفانه به دلایلی این موضوعات اقتصادی در کشور رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته و عاقبت آنها مشخص نیست.
وی ادامه داد: از طرفی لازم است در ایران هم تشکیلات مشابهی شکل بگیرد که در حال حاضر در این رابطه اقداماتی از سوی وزارت اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت در حال انجام است. همچنین باید کمیته مشترکی بین این دو وزارتخانه و وزارت خارجه ایجاد شود.
مستوفی تأکید کرد: در مورد اینکه سهامداران شرکت‌های متناظر در ایران چه کسانی هستند، سرمایه این شرکت‌ها، چگونگی ثبت آنها، میزان مشارکت بخش خصوصی در آنها، شیوه نظارت بر عملکرد ابن شرکت‌ها و موضوعاتی از دست، مسائلی هستند که در مورد آنها فکری نشده است.
بر اساس اظهارات این فعال اقتصادی همچنین باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا کشورهایی مانند هند و چین نیز از این سیستم مالی استقبال می‌کنند یا خیر؟
به اعتقاد رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران، قضاوت در مورد مثبت یا منفی بودن این مکانیسم مالی هنوز زود است و باید منتظر رویدادهای آتی باشیم.
در ادامه علی شمس اردکانی از توافقاتی که کمیسیون انرژی اتاق ایران با همکاری وزارت امور خارجه با کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا در قالب همین مکانیسم مالی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به ویژه انرژی‌های خورشیدی داشته، خبر داد.
بر اساس اظهارات وی این توافقات تنها محدود به انرژی‌های تجدیدپذیر نشده و بخش‌های دیگر از جمله حوزه مدیریت فاضلاب را نیز شامل می‌شود.
محمدرضا انصاری، نایب‌رئیس اتاق ایران نیز طی سخنانی با اشاره به این اینکه هنوز موضوع تبادلات مالی بین ایران و کشورهای اروپایی حل نشده است، تأکید کرد: در حال حاضر این مسئله فقط به مبادلات محلی معطوف شده و نیازمند مدیریت دقیق است. اینکه تبادلات مالی در اروپا و بین شرکت‌های مرتبط با ایران انجام شود و فقط کالا از ایران و یا به ایران فرستاده شود، موضوعی است که در عمل به سازوکار دقیق و جامعی نیاز دارد.
وی ادامه داد: اتاق ایران باید برای عملیاتی شدن بهتر این مکانیسم پس از مطالعات دقیق و کارشناسی، راهکارهای لازم را ارائه دهد و کمک‌کار دولت باشد.
در پایان این نشست، محمدرضا انصاری به عنوان ناظر راهبردی کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران با اعطای لوح از روسای کمیسیون‌ها به پاس فعالیت‌هایی که در این دوره انجام داده‌اند، تقدیر کرد.