اگر بخواهیم صادرکننده بنزین بمانیم باید رشد مصرف داخلی را کنترل کنیم

غلامحسین حسنتاش در توضیح اهمیت افتتاح فاز سوم پالایشگاه خلیج‌فارس گفت: پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس با پالایشگاه‌های قبلی کشور که فرآورده نفتی تولید می‌کردند، تفاوت دارد؛ خوراک پالایشگاه‌های قبلی ما نفت خام بوده است اما خوراک این پالایشگاه میعانات‌گازی است که تولید جانبی تأسیسات گازی پارس‌جنوبی است.

این کارشناس انرژی در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران افزود: در متون قدیم نفتی به میعانات‌گازی، «بنزین وحشی» هم می‌گفتند چون از نظر هیدروکربنی به بنزین نزدیک است و اگر در پالایشگاه‌های مبتنی بر نفت‌خام حداکثر 20 تا 25 درصد بنزین تولید می‌شد، در پالایشگاه‌های میعانات گازی که به عبارت دیگر یک نفت‌خام فوق سبک است، 50 تا 60 درصد توان تولید بنزین دارد. پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس جمعا به ظرفیت 360 هزار بشکه در روز ظرفیت تصفیه میعانات گازی، شامل سه واحد هر کدام به ظرفیت 120 هزار بشکه در روز است که دو واحد آن تحت عنوان فازهای 1 و 2 قبلا به بهره‌برداری رسیده بود. براساس اطلاعات موجود در 6 ماهه اول سال جاری مصرف بنزین بطور متوسط حدود 88 میلیون لیتر در روز و میزان تولید بنزین نیز با احتساب فازهای 1 و 2 پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در همین حدود 88 میلیون لیتر در روز بوده است؛ یعنی با به بهره‌برداری رسیدن واحدهای 1 و 2 این پالایشگاه ما به سطح خودکفائی رسیده بودیم. حال در فاز 3 که افتتاح شد حدود 12 میلیون لیتر در روز به تولید بنزین کشور اضافه خواهد شد و طبیعتا بخش قابل توجه تولید این فاز می‌تواند صادر شود.

حسنتاش خاطرنشان کرد: در دروه قبلی تحریم‌ها و تا قبل از برجام ما واردکننده بنزین بودیم و از این جهت مشکلات مضاعفی به کشور وارد شد، اما در حال حاضر حداقل از جهت بنزین تحت فشار نخواهیم بود و در این شرایط امکان صادرات هم برای کشور فراهم شده است.

با این حال این کارشناس حوزه انرژی معتقد است اصلاح و کنترل مصرف بنزین نیازمند فکری اساسی است. حسنتاش در همین زمینه می‌گوید: براساس محاسباتی که انجام شده، در 40 سال گذشته متوسط رشد سالانه مصرف بنزین در کشور 5 درصد بوده است و در بخشی از این دوره خصوصا با اضافه شدن CNG بعنوان سوخت خودرو، قدری افت داشته ولی متوسط رشد مصرف بنزین طی 6 سال اخیر نیز همان 5 درصد بوده است؛ بنابراین اگر  روند گذشته ادامه پیدا کند توان صادرات بنزین که هم اکنون با افتتاح واحد سوم پالایشگاه ستاره‌خلیج‌فارس حاصل شده است، 2 سال بیشتر دوام نخواهد داشت.

او تاکید کرد: صادرات بنزین حداقل مستلزم برنامه‌ریزی بلندمدت برای سه مساله است؛ برنامه‌ریزی برای توسعه متناسب و بهینه سیستم حمل و نقل کشور اعم از درون‌شهری و برون‌شهری؛ برنامه‌ریزی برای توسعه و بهسازی صنعت خودروی کشور و تبیین سیاست‌های بهینه عرضه انرژی از جمله تعیین سبد بهینه سوخت خودرو.

حسنتاش افزود: برمبنای محاسبات، ظرف 20 سال منتهی به سال 1396 ما در کشور به ارزش بیش از 184 میلیارد دلار بنزین مصرف کرده‌ایم. بدون شک اگر 20 سال پیش آینده‌نگری شده بود و برنامه‌ریزی جامعی وجود داشت با این مبلغ هنگفت بسیاری از تحولات در این سه زمینه قابل تحقق بود. الآن هم اگر حتی با نرخ رشد سالانه 4 درصدی در مصرف، محاسبه کنیم در 20 سال آینده حدود 330 میلیارد دلار بنزین مصرف خواهیم کرد و به عبارتی خواهیم سوزاند.

به گفته او، گرچه مصرف سرانه بنزین ما هنوز از کشورهای پیشرفته بسیار کمتر است اما شاخص شدت مصرف بنزین ما یعنی میزان بنزین مصرفی به ازای هر 1000 دلار تولید ناخالص ملی، یکی از بدترین‌های جهان است که از استفاده نامناسب ناشی می‌شود. استفاده نامناسب عمدتاً به دلیل مصرف بیش‌ازحد شخصی ناشی از عدم توسعه‌یافتگی مطلوب سیستم حمل‌ونقل عمومی، پائین بودن بازدهی و راندمان اتومبیل‌های ساخت داخل و عوامل دیگر است. اگر بخواهیم صادرکننده بنزین باقی بمانیم باید برای این‌ موارد فکر اساسی کنیم.

به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، فاز سوم پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس دوشنبه گذشته با حضور رئیس‌جمهوری و وزیر نفت رسماً آغاز به کارکرد.

با در مدار قرار گرفتن فاز ۳، پالایشگاه نفت ستاره خلیج‌فارس قادر خواهد بود روزانه تا ۴۵ میلیون لیتر بنزین یورو ۵، ۱۲ میلیون لیتر نفت گاز، ۳ میلیون لیتر گاز مایع و ۲ میلیون لیتر سوخت جت تولید کند که جهشی تاریخی در تولید بنزین محسوب می‌شود.

بیژن زنگنه وزیر نفت در مراسم افتتاح فاز جدید این پالایشگاه اعلام کرد: در سال ۹۱، ظرفیت تولید بنزین پایه کشور روزانه ۵۲ میلیون لیتر و با احتساب اکتان‌افزاها روزانه ۵۸ میلیون لیتر بود که در بهمن‌ماه ۹۷ با افزایش ۵۰ میلیون لیتری و رشد دو برابری به روزانه ۱۰۱ میلیون لیتر رسید و تا پایان سال این مقدار از رقم ۱۰۵ میلیون لیتر در روز عبور می‌کند.

به اعتقاد وزیر نفت، بر خلاف دهه پیش که یک مورد از تحریم‌ها محدود کردن واردات بنزین به کشور بود، اکنون دیگر نه‌تنها واردکننده بنزین نیستیم، بلکه صادرکننده شده‌ایم و آمریکایی‌ها حتی نمی‌توانند کلمه‌ای دراین‌باره به زبان بیاورند.