سال هاست موضوع اختصاص یارانه صادراتی به لبنیات و کارخانه های لبنی برای افزایش قدرت رقابت آن‌ها در بازارهای صادراتی مطرح می شود و علی رغم اینکه دولت در همان سال های ابتدایی آغاز به کارش یارانه برای خرید شیر خام از دامداران را اختصاص داده و قرار بود برای افزایش سرانه پایین مصرف شیر آن را تا چند سال ادامه دهد این مسئله به دلایلی ادامه پیدا نکرد و بالاخره امسال با پیشنهاد دولت این یارانه این بار برای کارخانه های لبنی صادرکننده لبنیات اختصاص یافت.
گرچه صنایع لبنی طی سال های گذشته بی مهری های فراوانی به دامداران کردند و با وجود افزایش ندادن نرخ خرید تضمینی شیر خام از دامداران، بارها قیمت محصولات خود را قانونی و غیر قانونی افزایش دادند.
این بار معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور دام معتقد است که هیچ نگرانی در این زمینه وجود ندارد و افزایش سرانه مصرف شیر و لبنیات در کشور و حمایت از دامداران و صنایع لبنی در این راستا از اهداف استراتژیک وزارت جهاد کشاورزی است که مورد حمایت جدی دولت نیز قرار دارد.
حسن رکنی در این باره اظهار کرد که در قالب این مشوق صادراتی ۲۰۰ میلیارد تومانی که ۱۵۰ میلیارد تومان آن به صنایع لبنی صادرکننده و ۵۰ میلیارد تومان نیز به سازمان مرکزی تعاون روستایی برای خرید شیر خام مازاد از دامداران اختصاص پیدا می کند تا به شیر خام تبدیل و صادر شود و بر این اساس یکی از شروطی که زمان تخصیص یارانه صادراتی در نظر داریم این است که صنایع لبنی صادرکننده ورودی و خرید شیر خام خود از دامداران را افزایش دهند که این خود سبب افزایش نرخ خرید این محصول از دامداران می شود که البته روی قیمت نهایی لبنیات برای مصرف کنندگان تاثیری نخواهد گذاشت.
به گفته وی، مقرر شده تا ۱۰ روز پس از تصویب و ابلاغ این یارانه صادراتی آیین‌نامه اجرایی آن از سوی قائم مقام بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی تصویب و ابلاغ شود که البته کارشناسان معاونت امور دام نیز در جلسات آن شرکت خواهند کرد.
مشروح گفت‌وگوی ایسنا با معاون وزیر جهاد کشاورزی را در ادامه می‌خوانید:
- یارانه یا همان مشوق صادراتی لبنیات چگونه تصویب و ابلاغ شد و با چه هدفی در دستور کار دولت و وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت؟
با افزایش تولید لبنیاتی که در کشور وجود دارد برای تعادل بخشی به عرضه و تقاضای این محصول از مبدأ تولید یعنی واحدهای دامپروری تولید کننده شیر خام تا صنایع لبنی و بازار مصرف دو راه وجود دارد که یکی افزایش زمینه جذب شیر خام در داخل کشور است و دیگری ورود فعالانه در زمینه صادرات لبنیات برای افزایش کمی و کیفی آن در راستای هدفگذاری‌های صورت گرفته در این زمینه است؛ البته هم اکنون ۳۵ کشور دنیا مخاطب و مشتری محصولات لبنی ایران هستند و روز به روز در حال افزایش است.
طی دو سال اخیر محدودیت‌هایی در این زمینه به وجود آمد، چرا که رقابت سنگینی در بازارهای صادراتی لبنیات ایران بین کشورهای صادرکننده لبنیات به وجود آمده است که به عنوان مثال می توان به نیوزلند یا برخی دیگر از کشورهای اروپایی اشاره کرد که محصولات لبنی خود را با قمیت های پایین‌تری در بازارهای جهانی و به کشورهای مختلف عرضه می کنند؛ بنابراین هنگامی که می خواهیم بازارهای صادراتی خود را در این زمینه حفظ کنیم باید مزیت نسبی و برتری برای محصولات لبنی ایران ایجاد کنیم.
در بازارهای صادراتی چند فاکتور مانند ثبات قراردادهای منعقد شده، قیمت و مزیت نسبی از این نظر برای مشتریان خارجی و کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است و برای لبنیات ایرانی با توجه به اینکه کارخانه های لبنی تنوع و کیفیت بالایی در زمینه تولید و صادرات انواع محصولات لبنی دارند باید از طرق مختلف بتوانیم قدرت رقابت لبنیات ایرانی را در بازارهای جهانی افزایش دهیم، چرا که زمانی تنها محصول لبنی صادرشده از ایران شیر خشک بود اما از سال 1393 تا کنون تنوع مناسبی در عرضه این محصولات به بازارهای جهانی ایجاد شده است؛ به گونه ای که محصولات لبنی مانند پنیر، خامه، ماست، دوغ، انواع شیرهای طعم دار و ... به سبد صادراتی لبنیات ایرانی اضافه شده است.
- چه اتفاقی افتاد که به این نتیجه رسیدید که مشوق های صادراتی به کارخانه های لبنی می تواند در این زمینه اثر گذار باشد؟
زمانی که می‌خواهیم بازار صادراتی خود را در این زمینه حفظ کنیم باید مزیت نسبی داشته باشیم و با توجه به اینکه طی یک‌سال و نیم گذشته با چالشی به نام افزایش رقابت‌های کشورهای مختلف در بازارهای منطقه‌ای لبنیات مواجه بوده‌ایم باید بتوانیم در راستای حفظ و افزایش صادرات لبنیا قیمت تمام‌شده یا عرضه این محصولات برای صادرات را به گونه‌ای کنترل کنیم که قدرت رقابت در بازارهای جهانی داشته باشد و به این بدین معنی است که یا باید قیمت تمام‌شده تولید به شکلی کاهش پیدا کند که به راحتی میسر نیست و با توجه به برخی محدودیت‌هایی که پیدا کرده‌ایم حاصل زحمت و دسترنج تولیدکننده است که باید آن را پرداخت کنیم یا اینکه بتوانیم از حمایت یارانه‌ای یا مشوق صادراتی برای محصولاتی که می خواهد صادر شود استفاده کنیم.
در این راستا وزارت جهاد کشاورزی پیشنهاد خود را مبنی بر اختصاص 200 میلیارد تومان اعتبار به عنوان یارانه یا مشوق صادراتی به دولت تقدیم کرده و پس از دفاعیات مناسب وزیر کشاورزی در هیات دولت و تصمیم‌گیری نهایی در ستاد تنظیم بازار و وزارت جهاد کشاورزی مقرر شد تا این 200 میلیارد تومان به عنوان یارانه صادراتی لبنیات اختصاص پیدا کند.
- جزئیات این یارانه صادراتی چیست و چگونه اختصاص پیدا می‌کند؟
بر این اساس مقرر شد تا 50 میلیارد تومان از این یارانه به سازمان مرکزی تعاون روستایی اختصاص پیدا کند تا شیر خام مازاد واحدهای دامپروری را خریداری و ضمن قراردادی که با صنایع لبنی دارد آن را به شیر خشک تبدیل و صادر کند.
همچنین 150 میلیارد تومان از این یارانه مقرر شد به صادرکنندگان لبنیاتی که به طور فعال در زمینه صادرات حضور دارند اختصاص یابد تا بتوانیم حجم محصولات صادراتی‌مان را نسبت به شرایط موجود افزایش دهیم که خوشبختانه طرح همین موضوع پیش از تصویب آن باعث جهشی شد در صادرات لبنیات اثرگذار بود و بسیاری از کارخانه‌های لبنی صادرکننده انگیزه بیشتری برای صادرات پیدا کردند تا بتوانند حضور خود را پررنگ‌تر کنند.
در این راستا مقرر شد تا 10 روز پس از ابلاغ مصوبه یارانه لبنیات از سوی دولت آیین‌نامه اجرایی آن تدوین و از سوی قائم‌مقام بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی نهایی و ابلاغ شود که البته کارشناسان معاونت امور دام نیز در جلسات تبیین این آیین‌نامه اجرایی حضور دارند و امیدواریم این یارانه صادراتی بتواند جهشی در صادرات لبنیات ایجاد کند و صنایع لبنی بتوانند مزیت نسبی در بازارهای جهانی نسبت به دیگر کشورها داشته باشند.