«بازار سهام ایران بعد از اجرایی شدن توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های دنیا در ماه گذشته، به بالاترین سطح یک سال اخیر خود رسیده است.» خبرگزاری آسوشیتدپرس، زمستان سال گذشته چنین روایتی از صعود دوباره شاخص بورس در ایران به بالای 70 هزار واحد، بر اساس صحبت‌های سخن‌گوی بورس تهران داشت.حمید روح‌بخش گفته بود:«از زمان اجرایی شدن برجام حجم معاملات روزانه از 40 میلیون دلار به 133 میلیون دلار رسیده است.»سال 93 بازار سرمایه با شاخص 79 هزار واحدی آغاز به کار کرد و در آخر سال با گشایش هم زمان شش نماد پتروشیمی به 61 هزار واحد سقوط کرد. در سال 94 و اولین روزهای کاری، بازار از رسیدن به تفاهم هسته‌ای خرسند بود و در سه روز اول هفته به شاخص 71 هزار واحدی رسید. اما تب لوزان با گذشت کمتر از ده روز پایین آمد و بازار دوباره به نزدیکی‌های کانال 65 هزار واحدی برگشت و خواب زمستانی‌اش را از فصل بهار آغاز کرد. اما خبر اجرایی شدن برجام، لغو تحریم‌ها و گشایش‌های بانکی، یخ بورس را نیز شکست. 26 دی ماه، روز اجرایی شدن برجام، بورس در کانال 64 هزار واحدی قرار داشت و از فردای آن، با روندی نه چندان تند و هیجانی، رشد را شروع کرد و ده روز بعد، 6 هزار واحدرشد کرد. وارد شدن بورس به کانال 73 هزار واحدی، با 48 سالگی بورس بازی در ایران هم‌زمان بود. بعد از آن، بازار سرمایه طی یک فصل به 20 درصد رشد رسید و تا مرز 82 هزار واحد نیز پیش رفت. اما حالا، دوباره به همان کانالی رسیده است که حدود 6 ماه پیش در آن قرار داشت.
عباس آرگون، عضو کمیسیون پول و سرمایه اتاق تهران درباره تحولات منفی این روزهای بازار سرمایه به «پایگاه خبری اتاق ایران» می گوید:«بازار سرمایه به عنوان نبض و دما سنج اقتصاد کشور است. بر همین اساس شاخص بورس شرایط کلی اقتصاد کشور را نشان می‌دهد. این شاخص سال گذشته تا کانال ۶۲ هزار واحدی افت کرده بود. اما بعد از توافق هسته‌ای و اجرایی شدن برجام، بخشی از بازار رشد غیرمتعارف داشت و طی مدت کوتاهی، قریب به ۲۰ هزار واحد رشد کرد. این رشد در صورتی بود که در وضعیت اقتصادی کشور هیج اتفاق خاصی نیفتاده بود. شرایط رکودی، مشکلات اقتصادی و تولیدی، هنوز به قوت خود باقی بود و هست.»
به اعتقاد آرگون، رشد حبابی و بی‌پشتوانه بازار، الان در حال اصلاح است. او ادامه می دهد:«به خاطر برجام، انتظارات بالا رفته بود که گشایش‌های گسترده‌ای صورت می‌گیرد. این انتظارات خوش‌بینانه باعث شد بازار متناسب با آن رشد کند اما حالا رشد هیجانی فروکش کرده است. ما عکس‌العمل‌مان نسبت به موضوعات، بیش از تاثیرگذاری واقعی آن‌هاست. فرقی هم نمی‌کند موضوع مثبت باشد یا منفی.رشد غیرمتعارفی که پس از برجام داشتیم، الان در حال اصلاح است. آنچه انتظار می‌رفت محقق شود، نشده است. از رکود خارج نشده‌ایم. قطعا شرکت‌ها سوددهی پایینی تقسیم خواهند کرد و این‌ها دال بر این است که بازدهی بورس کاهش پیدا کرده است. حالا آن روند هیجانی، در حال اصلاح شدن است.»
آرگون که در اتاق ایران نیز در کمیسیون کار، مالیات و تامین اجتماعی عضویت دارد، معتقد است افت شاخص که طی ده روز حدود 3 هزار واحد ریزش کرد، غیر طبیعی نیست. او توضیح می‌دهد:«این اصلا غیرطبیعی نیست. شرکت‌هایی که بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند، بانک‌ها و پالایشگاه‌ها هستند که بازدهی مناسبی ندارند. آیا وضعیت اقتصادی ما رونق دارد که بورس رونق داشته باشد؟ در بخش‌های مختلف اقتصادی مشکلاتی داریم که خودشان را در بورس هم نشان می‌دهند. وضعیت صنایع ساختمانی، سیمانی و فولاد ما آشفته است. از طرف دیگر، بحث افت قیمت‌های جهانی هم وجود دارد. فولاد و فلزات قیمت‌شان کاهش یافته است و روی بورس ما هم تاثیر می‌گذارد.»
نزدیک شدن به فصل انتشار گزارش سالانه شرکت‌ها نیز از عوامل دخیل در ریزش شاخص است. عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران می‌گوید:«در حال حاضر به فصل مجامع نزدیک می‌شویم. عکس‌العمل‌های هیجانی، چه مثبت و چه منفی در حال فروکش کردن است. این اصلا منطقی نیست که بازار طی یک فصل، بیش از ۲۰ درصد رشد کند. همان‌طور که بازار هیجانی رشد می‌کند، هیجانی هم فرو می‌ریزد.»
