رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان گفت: کرمان نه بهشت معادن بلکه بهشت زمین‌شناسی است؛ اما باوجود این ثروت خدادادی و درحالی‌که بیش از 50 سال از شکل گرفتن معادن در این استان می‌گذرد، هیچ‌وقت نتوانستیم از این مزیت نسبی استفاده و تکنولوژی، دانش فنی و بیزینس بزرگی را در سطح استان کرمان فراهم کنیم.
سیدمهدی طبیب زاده در هشتاد و نهمین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان، با اشاره به اینکه باوجود این‌همه ظرفیت معدنی و تنوع استخراج مواد معدنی، در شاخص توسعه پایدار وضعیت اسفباری داریم، افزود: سالانه 120 هزار میلیارد تومان شامل مالیات، سود سهام شرکت‌ها و حقوق دولتی از استان کرمان خارج می‌شود.
وی ادامه داد: حالا تصور کنید روزی که معدن نباشد و ذخایر معدنی تمام شود چه باید کرد؟ بنابراین باید به این موضوع توجه داشت و راهکاری اندیشید که منابع حاصل از استخراج معادن صرف تولید دانش، توسعه صنایع و تکنولوژی در استان شود.
طبیب زاده افزود: درصد کمی از صنایع کوچک کرمان به سمت صنایع نسل چهار پیش رفته‌اند و درحالی‌که بیش از 90 درصد معادن سطح استان کوچک و متوسط هستند اما معدنکاری نوین در آنها دیده نمی‌شود.
رئیس اتاق کرمان، اظهار کرد: نروژ دیرتر از ایران وارد صنعت نفت شده است؛ اما اکنون در صدور تجهیزات و تکنولوژی نفت بیش از فروش نفت درآمد دارد. در همین حال، فنلاند نیز که سابقه و مجموعه معدنی آن‌چنانی ندارد؛ اما شرکتی دارد که در دنیا در زمینه تکنولوژی در معدن سرب، روی و فولاد مطرح است.
وی تصریح کرد: ما برخلاف کشورهایی که ماده معدنی چندانی ندارند اما به تکنولوژی زیادی دست یافته‌اند، نتوانسته‌ایم به تکنولوژی دست پیدا کنیم و برای کوچک‌ترین دانش به خارج کشور نیازمندیم.
پهنه‌های معدنی رهاشده کرمان را پس می‌گیریم
در ادامه این نشست، استاندار کرمان گفت: بر اساس قانون باید پهنه‌های رهاشده را پس بگیریم که این مسئله در سطح ملی پیگیری می‌شود تا پهنه‌ها آزاد شود و در اختیار مردم قرار گیرد.
محمدمهدی فداکار اظهار کرد: دیگر جایی در استان کرمان برای معدنکاری وجود ندارد و پهنه‌ها آزاد نیستند زیرا به‌طور مثال پیرزن یا پیرمردی هست که معدن به نام او ثبت است و حالا فوت کرده و وراث او هم این‌کاره نیستند و این خیلی عجیب است.
وی عنوان کرد: ماده 20 معادن که مترقی است اجرایی نشده و شرکت ایمیدرو اولین مجموعه‌ای است که در استان بیشترین معادن را دارد اما برای آنها کاری نکرده و رها کرده است.
استاندار کرمان با بیان اینکه رانت انرژی به شرکت‌ها داده می‌شود و آنها ظرفیت استان در حوزه انرژی را می‌مکند، تصریح کرد: معادن اخیراً در مسائل دانش‌بنیان کمک می‌کنند و امیدواریم صندوق دانش‌بنیان‌ها در معادن شکل بگیرد زیرا ظرفیت بزرگی است و می‌تواند کار را پیش ببرد.
فداکار عنوان کرد: بهترین تجهیزات آزمایشگاهی را در کشور داریم و دانشگاه‌ها هر چه تجهیزات خاص برای معادن را بخواهند می‌گوییم در کرمان مستقر کنند.
وی یادآور شد: معارضان محلی معادن در برخی مناطق استان کرمان را داریم و برنامه‌ای برای رفع این مشکل در دستور کار قرار گرفته است.
استاندار کرمان تصریح کرد: معتقدیم در حال حاضر ضرورتی بر افزایش کاتد در استان کرمان نیست و باید صنایع پایین‌دستی را در دنبال کنیم تا شاهد اشتغال باشیم. فداکار در بخش پایانی سخنان خود گفت: ستاد عالی پسته را به‌زودی برگزار می‌کنیم تا مشکلات این حوزه مورد بررسی و پیگیری قرار گیرد.
30 درصد ارزش تولید مواد معدنی کشور در کرمان است
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز در این نشست اظهار کرد: به‌واسطه استخراجی که در حوزه معدنی استان اتفاق می‌افتد و بالای 30 درصد ارزش تولید مواد معدنی کشور در استان کرمان است؛ ازاین‌رو کرمان، خواه‌وناخواه به‌عنوان بهشت معادن شناخته می‌شود و این ظرفیت بیشتر از این می‌تواند باشد.
مهدی حسینی‌نژاد تصریح کرد: پروانه‌های معادن در استان کرمان 527 مورد است که 2 هزار و 800 کیلومترمربع را اشغال کرده و 490 پروانه بهره‌برداری با 4 هزار و 600 کیلومترمربع در استان کرمان فعالیت می‌کنند و 77 گواهی کشف داریم. وی تصریح کرد: حدود 4 درصد مساحت استان کرمان در بحث پروانه‌های فعال است؛ اما واقعیت این است که مساحت زیادی از معادن استان را افرادی ثبت داده‌اند و یا پروانه‌های اکتشافی گرفته‌اند که باطل شده و جای خالی وجود ندارد.
حسینی‌نژاد ادامه داد: اگر به وضعیت درخواست‌ها و پروانه‌های اکتشاف توجه کنیم باید برای تعیین تکلیف درخواست‌هایی اقدام شود که هیچ اتفاقی برایشان رخ نمی‌دهد.
وی افزود: بیش از 90 درصد معادن سطح استان کرمان کوچک و متوسط هستند و 12 هزار درخواست هست که می‌خواهند معدن، ثبت دهند و هزار و 101 درخواست اکتشاف داریم؛ زیرا هر شخصی می‌تواند در حوزه معدن ورود کند و باید برای این فکری کنیم و اجازه ندهیم هر کسی وارد حوزه معدن شود.
وی همچنین معدنکاری نوین و بهره‌وری در معادن استان کرمان را مورد تأکید قرار داد و اظهار کرد: باید در معادن موجود اکتشافات تکمیلی را جلو ببریم و این در شرایطی است که عناصر و یا ذخایر بزرگ‌تری را در همه معادن استان کرمان داریم که به علت عدم توان علمی و مالی معدن‌کاران نتوانسته‌ایم اکتشافات تکمیلی را انجام دهیم.
معادن به افراد صلاحیت‌دار واگذار شود
در ادامه این نشست، رئیس‌کل دادگستری استان کرمان نیز گفت: باید از منابع و معادن به‌عنوان سرمایه‌های ملی حفاظت کنیم و اجازه ندهیم اسراف شود و یا از بین برود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابراهیم حمیدی بر به‌کارگیری از مباحث علمی در حوزه معادن تأکید کرد و گفت: معادن به افرادی واگذار شود که صلاحیت دارند و از دانش و علم روز استفاده کنند و نه اینکه با بیل و کلنگ به جان معدن بیفتند.
وی تصریح کرد: بعدازاینکه پروانه صادر می‌شود باید بر معدن نظارت شود زیرا معدن، یک مجموعه شخصی نیست و منابع ملی و سرمایه کشور است که باید از مسائل روز و نوین علمی به‌خوبی استفاده کرد و هم نظارت کاملی به عمل آید و اگر بهره‌برداری نمی‌تواند از مسائل علمی روز مانند هوش مصنوعی استفاده کند، باید بتوانیم این سرمایه ملی را پس بگیریم و به افرادی واگذار کنیم که توانایی بهره‌برداری مناسب از آن را داشته باشند.
همچنین دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان نیز گفت: معدنکاری بر منابع طبیعی و محیط‌زیست تأثیر می‌گذارد و دادستان به‌عنوان مدعی‌العموم می‌تواند به بحث معادن ورود کند بنابراین این‌طور نیست که معدن‌کاران هر کاری دوست داشتند را انجام می‌دهند.
مهدی بخشی با طرح این سؤال که به چه علت افراد دارای صلاحیت کافی و مالی وارد عرصه معدن می‌شوند، اضافه کرد: در بخش مسکن هم مانند معادن شاهد این هستیم، افرادی که صلاحیت ندارند، وارد گود می‌شوند و مشکلاتی برای دستگاه قضایی ایجاد می‌کنند.
وی با انتقاد از نبود بانک اطلاعاتی اکتشافات معادن در استان کرمان افزود: چرا باید تکنولوژی را بعد از 50 سال معدنکاری از دیگر کشورها بگیریم، ما باید به سمت تکنولوژی برویم و صادرکننده باشیم و این در شرایطی است که هوش مصنوعی مورد تأکید مقام معظم رهبری است و ستاد فناوری‌های هوش مصنوعی راه‌اندازی شده است.