کمییسیون حمل و نقل، لجستیک و گمرک ایران در گزارشی با عنوان« شاخص عملکرد لجستیک، ابزار سنجش جایگاه کشورها در اقتصاد جهانی» به معرفی شاخص لجستیک و نحوه محاسبه آن و وضعیت شاخص لجستیک ایران پرداخته است.
در این گزارش آمده: ایران به عنوان یک گذرگاه بین المللی، پتانسیل بالایی در حوزه لجستیک دارد و می‌تواند با شناسایی نقاط قوت و ضعف خود و همچنین نیازها و انتظارات همسایگان و بازارهای جهانی و بزرگ بین المللی، سطح عملکرد لجستیک خود را بهبود بخشیده و به این ترتیب به تحکیم موقعیت ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیک و ژئواکانامیک خود کمک کرده و ضمن پر رنگ کردن نقش خود در مناسبات جهانی بر بهبود وضعیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود نیز تاثیر بگذارد.
در تعریف شاخص عملکرد لجستیک آمده است: «شاخص عملکرد لجستیک یک شاخص جهانی است که توسط بانک جهانی تهیه می‌شود و نمایانگر میزان بهره‌وری زنجیره تامین است و اطلاعات لازم درخصوص جایگاه کشورها از لحاظ عملکرد لجستیک و اثربخشی زنجیره‌های تامین را نشان داده و نواحی مشکل دار و مشکل آفرین را نیز مشخص میکند.این شاخص یک ابزار تشخیصی نیست و بر افزایش آگاهی تاثیر بسزایی دارد و می‌تواند زمینه افزایش «اتصال» کشورها و اتخاذ سیاست های لجستیکی بهینه را فراهم کند.»
همچنین گزارش به مفهموم لجستیک سبز پرداخته و عنوان میکند: «به تازگی مفهوم «لجستیک سبز» که به مواردی مانند سرمایه گذاری در زمینه بهبود عملکرد زیست محیطی شبکه لجستیک و توجه به هزینه های اجتماعی(هزینه های تخریب محیط زیست) صرفه جویی در منابع، کاهش انتشار آلاینده‌ها،حذف ضایعات، ایجاد ارزش برای مشتریان و نهایتا ارتقاء بهره‌وری توجه میکند، به شاخص عملکرد لجستیک افزوده شده است.»
این گزارش همچنین به نسبت سطح توسعه یافتگی کشورها و شاخص لجستیک آورده است: «اگرچه سطح توسعه یافتگی یک کشور در عملکرد لجستیک آن نقش بسزایی دارد، اما سیاست‌های موخذه و تصمیم گیری ها بسیار مهم‌تر هستند و فاصله میان بهترین و بدترین کشورها از لحاظ عملکرد لجستیکی به آهستگی در حال کاهش است.»
این گزارش همچنین به راهکارهای بهبود عملکرد لجستیک پرداخته است و عنوان می کند:« کشورهای کم درآمد برای پیشرفت در عملکرد لجستیک باید بر بخش زیرساختها و انجام اصلاحات در مدیریت مرزی تمرکز کنند. کشورهای با درآمد متوسط باید تمرکز خود را از زیرساخت و مدیریت مرزی به توسعه خدمات لجستیک معطوف کرده و رشد تقاضا برای برون سپاری لجستیک را مدنظر قرار دهند. کشورهای پردرآمد نیز باید تمرکز و توجه خود را معطوف خدمات لجستیکی دوستدار محیط زیست و لجستیک سبز نمایند. جغرافیای سیاسی یکی از متغیرهای اصلی در قدرت منطقه‌ای کشورها بوده و نقش هر کشور در سیاست و اقتصاد جهانی تاحد بسیاری تحت تاثیر موقعیت جغرافیایی آن کشور است.»
در مورد وضعیت شاخص لجستیک ایران نیز این چنین گفته شده: در طول سال‌های گذشته، رتبه کلی ایران تنزل داشته است. در حالی که از عواملی که می تواند به ایران در سنجش وضعیت عملکرد خود و همسایگان و بازارهای جهانی‌اش کمک نموده و بر آگاهی لجستیکی ایران نسبت به وضعیت داخلی و خارجی آن بیافزاید و سیاست گذاری ها و تصمیم گیری ها در این حوزه را هدفمند و جهت دار سازد، شاخص عملکرد لجستیک است.
بر اساس این گزارش: شاخص عملکرد لجستیک به سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان کلیدی ایران کمک می کند که با تمرکز بر زیرساختهایی همچون بنادر، جاده ها، راه آهن و فرودگاه ها عملکرد این زیرساختها، نقاط قوت و ضعف و پتانسیل های رشد و توسعه آنها را سنجیده و تصمیمات لازم در این رابطه را اتخاذ نمایند.
همچنین این شاخص به ایران کمک می کند تا با بررسی پروسه ها و عوامل تسهیل تجارت از جمله خدمات گمرکی، خودکارسازی عملیات، ایجاد هماهنگی و استانداردسازی، مدرن سازی و مدیریت نهادهای مرزی، کیفیت این فرآیندها را مورد ارزیابی قرار داده و با توجه به نیازها و اولویت های خود اصلاحات لازم در این حوزه را انجام دهند.
مشروح گزارش را می توانید اینجا بخوانید.