استفاده از تلگرام در ایران روز به روز بیشتر می‌شود و به همین نسبت هم بستر تبلیغات در این شبکه اجتماعی هر چه بیشتر فراهم‌شده و افراد زیادی از این ابزار راحت و در دسترس برای تبلیغات استفاده می‌کنند.
بررسی‌های «پایگاه خبری اتاق ایران» از آمارهای رسمی نشان می‌دهد ایرانی‌ها رتبه نخست استفاده از این نرم‌افزار را دارند. از ۱۰۰ میلیون کاربر این پیام‌رسان، ۴۰ تا ۴۵ میلیون نفر آنها از ایران هستند. طبق آمارهای منتشرشده از پژوهشگاه فضای مجازی ۷۵۴ هزار و ۵۱۶ کانال فارسی در ایران فعالیت می‌کنند و کاربران روزانه بالغ بر ۲.۳ میلیارد بازدید از این کانالها دارند؛ هرچند که تعداد کانال‌های به روزشده فارسی ۲۶۴ هزار و ۳۴۷ کانال است.
بسیاری از ایرانی‌ها در کانال‌های تلگرامی مختلف خبری، سرگرمی، آموزشی یا اطلاع‌رسانی، تبلیغاتی و بازاریابی عضو هستند؛ کانال‌هایی که بعضی از آنها یک هدف دارند و به دنبال بالا بردن تعداد اعضا و تبلیغ کانال خود هستند؛ یعنی کلیک‌ها و گشت‌های گاه‌وبیگاه در تلگرام به ابزار کسب درآمد تبدیل‌شده است. کانال‌هایی هم از سوی رسانه‌ها برای بازنشر اخبار به راه افتاده و کانال‌هایی نیز صرفاً جنبه آموزشی دارند.
نرخ‌های متفاوت تبلیغ
نرخ‌های تبلیغات در کانال‌های تلگرامی متفاوت است. طبق بررسی‌های «پایگاه خبری اتاق ایران» کانال‌های سرگرمی در ایران اعضای بیشتری دارند و تبلیغات در آن کانالها گران‌تر است. کانال گیزمیز یک سال قبل با یک میلیون و دویست هزار عضو برای تبلیغ در ساعات 12 شب تا 9 صبح، یک میلیون تومان دریافت می‌کرده، حالا با یک‌میلیون و 700 هزار نفر عضو، برای هر تبلیغ دو میلیون و 500 هزار تومان دریافت می‌کند. این کانال در روز دو تبلیغ منتشر می‌کند و فقط با احتساب این تبلیغ‌ها می‌توان گفت این کانال روزانه حداقل پنج میلیون تومان درآمد دارد.
قیمت‌گذاری برای تبلیغات تنها وابسته به تعداد اعضای کانال نیست. در مورد برخی کانال‌های خبری بااینکه تعداد اعضای کمتری نسبت به سایر کانالها دارند اما به دلیل ماهیت آن و اینکه افراد باهدف خاص و برای خواندن اخبار عضو کانال شده‌اند و همچنین به این خاطر که مطالب متفرقه و تبلیغاتش زیاد نیست، نرخ تبلیغ در آنها زیاد است. به‌عنوان نمونه کانال خبری خبرگزاری فارس با ۴۴۰ هزار عضو برای یک تبلیغ ۲۴ ساعته ۷۰۰ هزار تومان دریافت می‌کند و کانال خبری عصر ایران که 125 هزار عضو دارد برای تبلیغات 24 ساعته 250 هزار تومان دریافت می‌کند.
بعد از کانال‌های سرگرمی کانال‌های خبری پرمخاطب هستند. کانال اخبار روز ایران با یک‌میلیون و 900 هزار عضو برای یک تبلیغ 12 ساعته یک‌میلیون و پانصد هزار تومان و برای تبلیغات 24 ساعته یک‌میلیون و 800 هزار تومان و برای تبلیغات 48 ساعته دو میلیون و پانصد هزار تومان دریافت می‌کند.
در کنار این کانالها، کانال‌هایی هم هستند که با تعداد مخاطب کمتر، قیمت کمتری دریافت می‌کنند و برای کسب‌وکارهای کوچک‌تر مطلوب هستند. کانال باشگاه مادران که در زمینه سرگرمی و تربیتی و آموزشی و مطالب مفید برای مادران فعالیت می‌کند و ۳۵ هزار عضو دارد برای تبلیغات ۲۴ ساعته و تضمین ۱۰ هزار بازدید، ۵۰ هزار تومان می‌گیرد.
شکل‌گیری فعالیت‌های جدید در تلگرام
همزمان با افزایش کانال‌های تلگرامی، فعالیت‌های جدیدی در این شبکه اجتماعی شکل گرفته است. گروه‌های تبلیغاتی که به‌عنوان واسطه کار تبلیغات در تلگرام را انجام می‌دهند از آن جمله‌اند. بعضی کانالها که عمدتاً کانال سایت‌های خبری و خبرگزاری‌های رسمی هستند و برای بازنشر اخبار راه‌اندازی شده‌اند؛ از طریق همین شرکت‌های واسطه‌ای تبلیغات می‌گیرند و خودشان به‌طور مستقیم وارد این جریان نمی‌شوند. این شرکت‌ها در کنار تبلیغات در یک کانال که انجام می‌دهند، پکیج‌های تبلیغاتی هم تعریف می‌کنند.
بسته‌های تبلیغی این سایت‌ها قیمت‌های مختلفی دارند. تبلیغ در 18 کانال خبری به‌طور یکسان و برای 24 ساعت پنج میلیون و نهصد هزار تومان است.
بسته ورزشی این شرکت تبلیغاتی برای تبلیغ در کانال‌های ورزش سه، نود، هواداران پرسپولیس، فارس ورزشی، فوتبال 120 و گزارش ورزشی، سه میلیون و 150 هزار تومان هزینه دارد.
روش‌های نامتعارف جذب اعضا
سجاد در زمینه طراحی داخلی و دکوراسیون فعالیت می‌کند و گاهی از کانال‌های تلگرامی برای تبلیغ استفاده می‌کند راجع به تجربه‌اش از کانال‌های تلگرامی تبلیغاتی به «پایگاه خبری اتاق ایران» می‌گوید: «اغلب کانال‌های پرطرفدار مانند اخبار و عکس افراد معروف یا اخبار روز یا کانال‌های طنز، همچنین کانال‌هایی که محتوای کانالشان زیاد دیده می‌شود و اعضای زیادی دارند، بر اساس بازدید بالا و اعضای زیاد برای تبلیغات مناسب هستند. در این کانالها، تبلیغات زمان محدود و مشخصی دارد و محدودیت در زمان تبلیغات باعث می‌شود اعضای کانال از تبلیغات ناراضی نباشند و همچنان کانال را دنبال کنند.»
در این میان کانال‌هایی هستند که با دروغ، بزرگنمایی، جلوه دادن مسائل به‌گونه‌ای دیگر و گاه شایعه‌سازی اعضای خود را بالا می‌برند که البته بسیاری از این اعضا واقعی نیستند و بعد از مدتی کانال را ترک می‌کنند. سجاد راجع به تلاش برای افزایش اعضای کانالها و جذب تبلیغات می‌گوید: «کانال‌هایی هستند که با فریب مردم قصد جلب‌توجه و افزایش اعضای کانالشان به هر قیمت را دارند اخبار کذب و همچنین بزرگنمایی مسائل از ترفندهای این کانالها است.»
[به‌روز شده در: 7 بهمن 1396]