در آتش‌سوزی پتروشیمی ماهشهر چه گذشت؟

تیرماه خوزستان با دمای بالای 40درجه و حتی 50درجه، همچون کوره آتش است. از چهارشنبه دیگی بزرگ از حریق در میان این کوره آتش روشن شده بود که ماهشهر را به جهنم تبدیل کرده بود. آتش‌نشان‌ها هر چه آب و مواد اطفا حریق در این منطقه وجود داشت به کار بردند تا آتش درون دیگ بزرگی که در حقیقت مخزن نفتا بود را خاموش کنند. بررسی‌های پایگاه خبری اتاق ایران نشان می‌دهد بالاخره تلاش‌ها در روز شنبه 19 تیر به ثمر رسیده و آتش به طور کامل مهار شده‌است. اکنون یک پرسش بزرگ پیش روی همه قرار دارد: چرا این اتفاق افتاد؟

داستان از کجا شروع شد؟

چهارشنبه شب بود که ناگهان خبری نگران‌کننده در رسانه‌های غیررسمی منتشر شد: «بلندترین برج پتروشیمی ایران آتش گرفت». کسی هنوز نمی‌داند ماجرا دقیقاً از کجا آغاز شد؛ فعلاً همه از اینجای قصه تلخ ماهشهر را می‌دانند که برج 128 متری پتروشیمی بوعلی‌سینا از چهارشنبه 17 عصر شروع به سوختن کرد. آنچه تا کنون در مورد علت آتش‌سوزی منتشر شده گمانه‌زنی‌هایی درباره نقص فنی و نشت گاز است. همین ابهامات باعث شده بود در شبکه‌های اجتماعی به دلایل خرابکارانه برای این حادثه اشاره شود که بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران خیلی زود این جریان را تکذیب کرد و گفت دلیل آتش‌سوزی ماهشهر خرابکاری نبوده و به احتمال زیاد به نقص فنی مربوط می‌شود.

ماجرای مخزن دوم چه بود؟

صبح روز پنجشنبه وبسایت خبری پتروشیمی بوعلی‌سینا در خبری کوتاه از مهار آتش در برج پتروشیمی خبر داد. اما در عین‌حال دیگر خبرگزاری‌ها از ادامه حریق و حتی سرایت آن به دیگر بخش‌ها خبر می‌دادند. جریان از این قرار بود که آتش خاموش شده بود اما حرارت آن به مخزنی در کنار آن سرایت پیدا کرده بود. طبق گفته وزیر نفت تکه‌های گداخته برج بلند به مخزن دیگر رسیده بود و باعث آتش گرفتن آن شده بود.

یک شاهد عینی در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران اظهار کرد علیرغم خبری که اکثر خبرگزاری‌ها در مورد آتش گرفتن مخزن دوم منتشر کردند، هیچ مخزن دومی آتش نگرفته بود، بلکه آتش از برج به مخزن کنار آن سرایت پیدا کرده بود. پس از آتش گرفتن مخزن دوم در روز پنجشنبه، وزیر نفت به همراه دیگر مقامات نفتی کشور از جمله مرضیه شاهدایی معاون وزیر نفت در منطقه حاضر شدند. علیرغم ادعاها در زمینه سوختن پارازیلین، شاهد عینی به پایگاه خبری اتاق ایران گفت آنچه در این مخزن می‌سوزد نفتاست.

یکی از تصاویر منتشر شده در فضای مجازی که باعث نگرانی افراد شده بود در مورد شکل مخازن و احتمال انفجار آن‌ها بود. یک مهندس گاز در این باره به پایگاه خبری اتاق ایران گفت: «آنچه می‌َسوخت مخازن دایره‌ای و استوانه‌ای بود که مایعات در آن قرار دارد و تنها می‌سوزد، در واقع همانند مشعل می‌شود. اما آنچه در مخازن کره‌ای قرار دارد گاز است که اگر حریق به آن برسد منفجر می‌شود. اما در حال حاضر هر دو مخزن کره‌ای نزدیک به آن تخلیه شده‌اند و هر چند گاز اندکی هنوز در آن وجود دارد اما میزان خطر آن بسیار پایین است.» این مخزن خاموش نمی‌شد، باید تمام می‌شد به همین خاطر آتش‌نشان‌ها تلاش می‌کردند با استفاده از مواد اطفا حریق آن را خنک نگه دارند تا حرارت آن منجر به بروز بحران یا حادثه دیگری نشود.

چه کسی مقصر است؟

سرانجام در بامداد روز شنبه 19 تیر این خبر روی وبسایت خبری پتروشیمی بوعلی‌سینا قرار گرفت که آتش مخزن 2001 به طور کامل خاموش شده‌است. زنگنه تا مهار کامل آتش در ماهشهر حضور داشت. او در زمان حضور خود گفته بود: «عملیات مهار آتش فرمانده ندارد و باید هر چه سریع‌تر فرمانده‌ای متخصص و کاردان برای آن انتخاب شود.» شنیده‌ها حاکی از آن است که رفت‌وآمد در منطقه پتروشیمی بوعلی‌سینا هنوز تا محدوده‌ای مشخص طبق دستور حراست ممنوع است. وزیر نفت در زمان بحران گفته بود: «در حال حاضر دنبال مقصر حادثه نمی‌گردیم و تمام تلاش ما برای مهار حادثه است.» اکنون که آتش مهار شده، مقصرهای احتمالی حادثه و دلیل آن باید مورد بررسی قرار بگیرد.

به گزارش شانا، وزیر نفت با اشاره به اینکه چند روز پر اضطراب را سپری کرده تصریح کرده‌است: «این سرمایه‌های ملی به لطف خدا حفظ شد البته دلایل آتش‌سوزی این مجتمع بررسی و پیگیری می‌شود تا مشکلات و تنگاهای عملیاتی‌مان را جبران کنیم.» او همچنین تأکید کرده‌است که پتروشیمی بوعلی‌سینا ظرف دو تا سه هفته آینده به وضع سابق باز می‌گردد و برنامه‌ریزی برای رفع مشکل و راه‌اندازی مجدد این فاز از فردا آغاز می‌شود.البته طبق گفته وزیر نفت بازگشت برج پارازیلین طول می‌َکشد.

حادثه ماهشهر چه خسارت‌هایی به دنبال داشت؟

اخبار ضد و نقیضی در مورد خسارت‌های جانی در این حادثه به گوش می‌رسد. طبیعی است که در جریان خاموش کردن کوره آتش امکان آسیب و جراحت بالاست اما هنوز در این زمینه خبری به صورت رسمی منتشر نشده‌است. در مورد خسارت‌های مالی نیز هنوز نمی‌توان ابعاد آن را به طور کامل مورد بررسی قرار داد اما آنچه تا کنون منتشر شده از این قرار است که آتش‌سوزی پتروشیمی بوعلی‌سینا روی سودآوری هلدینگ خلیج فارس به عنوان مالک 70درصدی این پتروشیمی تأثیر خواهد گذاشت. به علاوه این آتش‌سوزی روی بورس ایران نیز اثرات منفی بر جای گذاشته‌است. خسرو رحمتی رئیس امور سرمایه‌گذاری مجامع و سهام نیز در نامه‌ای از تحت تأثیر قرار گرفتن کمتر از 3درصد از سود ناخالص سالیانه این شرکت خبر داده‌است.