ولی اله سیف امروز - سه‌شنبه- در نشست تشریح فاز اول برنامه اصلاح نظام بانکی با مدیران عامل بانک ها 15 نکته زیر را گفت:
1. به دلیل اهمیت برنامه اصلاح نظام بانکی و پیاده سازی صحیح آن لازم است مدیران عامل با جزییات این طرح بیشتر آشنا شوند. حل مشکلات و معضلات نظام بانکی فقط در درون این نظام اتفاق نمی افتد و باید انتظارات و توقعات از نظام بانکی اصلاح شود.
2. تحول در نوع نگاه دولت به نظام بانکی نقطه عطفی در طرح اصلاح نظام بانکی است چرا که در این طرح٬ انتشار اوراق بازار بدهی٬ دولت را منضبط می کند و در نوع نگاه دولت به استفاده از منابع نظام بانکی تأثیرگذار خواهد بود.
3. در گذشته دولت بدون در نظر گرفتن شرایط از منابع بانکی برداشت می کرد و این امر اکنون به مطالبات انباشته شده٬ بدل شده است.
4. در صورتی که برنامه اصلاح نظام بانکی به صورت کامل اجرا نشود٬ کارایی آن از بین می رود، در این راستا باید تقدم و تأخر در عملیاتی شدن این طرح رعایت شود تا در نهایت به نتیجه مطلوب دست یابیم، همچنین در صورتی که این برنامه به خوبی اجرایی و عملیاتی شود با اقبال همگان روبرو خواهد شد.
5. در برنامه طرح اصلاح نظام بانکی٬ معضلات نظام بانکی در سه لایه طبقه بندی شده اند، لایه اول معضلات بنیادین است که از جنس مسایل ساختاری و نهادی است. مسایلی نظیر ضعف قوانین پولی و بانکی، ضعف قوانین و ساختارهای نظارت بانکی، ضعف قوانین حاکمیت شرکتی، گستره عمیق دخالت ها، سلطه مالی دولت بر نظام بانکی و ضعف زیرساخت های وام دهی از نمونه های مهم این حوزه است.
6. لایه دوم، معضل کاهش درآمدزایی دارایی های بانک ها است که به اختصار انجماد دارایی ها نامیده می شود. دارایی های منجمد که در ترازنامه بانک ها بر اثر معضلات لایه اول و پس از بزرگ شدن کمی شبکه بانکی طی دهه 1380 انباشته شده و استمرار فعالیت سالم بانک ها را با مشکل مواجه کرده، در سه طبقه مطالبات غیرجاری بانک ها، بدهی های دولت، سرمایه گذاری ها و مشارکت های بانک ها در پروژه هایی که در شرایط فعلی تنها با زیان قابل ملاحظه قابلیت نقدشوندگی دارند، دسته بندی می شوند.
7. در کنار این موارد، بزرگ شدن بانک ها توام با افزایش نیافتن سرمایه، سبب کاهش نسبت کفایت سرمایه شده، در نتیجه پوشش طبیعی بانک ها در قبال شوک های اقتصادی تضعیف شده و انگیزه سهامداران برای پذیرش ریسک بر اساس منابع مالی سپرده گذاران را افزایش داده است.
8. لایه سوم نیز معضل جریان نقد بانک ها است که در قالب افت نسبت تسهیلات اعطایی به سپرده ها، نرخ بالای سود و جنگ قیمتی بین موسسات مالی نمایان شده است.
9. بخش دوم برنامه اصلاحی سامان دهی بدهی های دولت و بازارپذیر کردن آنهاست و افزایش سرمایه بانک ها بخش سوم طرح اصلاح نظام بانکی است.
10. محوریت این بخش با وزارت امور اقتصادی و دارایی است. مشکل شبکه بانکی از دو بعد تنگنای مالی و پایداری مالی بر اقتصاد اثر گذاشته است.
11. تنگنای مالی از مسیر کاهش منابع در دسترس بنگاه ها موجب تشدید رکود شده است. آسیب شناسی شبکه بانکی نشان می دهد بخشی از مشکل انجماد دارایی های بانک ها به بازپرداخت نشدن بدهی های دولت بر می گردد. بازپرداخت نشدن بدهی های دولت، جریان نقد مرتبط با اصل و فرع این وام ها را متوقف کرده است.
12. این امر در مراحل بعد از طریق تضعیف جریان درآمدی تولید کنندگان و کارفرمایان به پروژه های دولتی، سبب افزایش مطالبات غیرجاری بانک ها شده است. در صورتی که دولت، اقدام موثری برای ساماندهی بدهی های خود به انجام نرساند، تداوم و حتی تشدید وضعیت رکودی فعلی دور از انتظار نخواهد بود.
13. بر اساس اصول بانکداری و مقررات کمیته بال به منظور مهار درجه ریسک پذیری مدیران بانک ها در استفاده از سپرده های افراد جامعه، لازم است بانک ها یک سطح حداقلی از پوشش ریسک را از طریق سرمایه سهامداران فراهم کنند.
14. تمام بانک ها از جمله بانک های دولتی باید با توجه به اندازه ترازنامه خود، شرایط حداقل سرمایه را دارا باشند. برهمین اساس، بخش سوم این برنامه ارتقای کفایت سرمایه بانک های دولتی و غیردولتی برای ارتقای سلامت شبکه بانکی و افزایش قدرت تسهیلات دهی بانک ها است.
15. بانک مرکزی همواره موضوع ساماندهی موسسات غیرمجاز را با حساسیت لازم و با هدف صیانت از منافع سپرده گذاران پیگیری کرده است.