بحث توسعه گردشگری مدتهاست داغ شده است. در پایتخت نیز شهرداری تهران برای توسعه فضاهای شهری و گردشگری طرحهایی مانند بوستان ولایت، بوستان نهجالبلاغه، پل طبیعت و ... اجرا کرده است. البته انتقادهایی نیز نسبت به عملکرد شهرداری تهران در حوزه محیط زیستی و گردشگری مانند قطع درختان ولیعصر وجود دارد. مهدی محمودی اقدم، مشاور معاونت امور فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران در این زمینه به گفتوگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» پرداخته است. این معاونت، نمایندگی تامالاختیار شهرداری تهران را در حوزه گردشگری نیز بر عهده دارد.
اقتصاد هنر و اقتصاد گردشگری در برنامههای شهرداری تهران چه جایگاهی دارد؟
شهرداری تهران در حوزه اقتصاد هنر و گردشگری طی ده سال اخیر، سر منشا بسیاری از اتفاقات در کشور بوده است. در حوزه زیرساختهای گردشگری، ساخت خانهموزهها، باغموزهها و مشارکت دادن بخش خصوصی در این حوزهها، برای رشد گردشگری اقدامهای مثبتی انجام شده است. به عنوان نمونه، میتوان از زندان قصر که الان به باغ موزه تبدیل شده و به عنوان یکی از افتخارات شهر و کشور مطرح است، و یا بوستان نهجالبلاغه که دره بوده و حالا به عنوان یکی از مراکز گردشگری روی آن کار میشود، نام برد.
و یا همچنین مجموعه اراضی عباسآباد و پل طبیعت، و مجموعه دریاچه شهدای خلیج فارس، کمک شایانی به توسعه گردشگری در شهر و کشور کرده است. شهرداری تهران در توسعه گردشگری یا اقتصاد گردشگری در این حوزه پیشتاز بوده است. در کمک گرفتن از بخش خصوصی نیز خیلی فعال بوده است.
در این پروژههایی که نام بردید به صورت مشخص بخش خصوصی در اجرای آنها چقدر سهم داشته است؟ مثلا پل طبیعت که نام میبرید، مربوط به قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا بوده است.
طراحی آن کار قرارگاه سازندگی نبود. به خاطر اینکه کشور در وضعیت تحریم قرار داشته، ما مجبور بودیم از توانمندیها و دانش داخلی استفاده کنیم. طراح پل طبیعت یک ایرانی بوده و جایزهای جهانی را نصیب کشور کرده است. ولی برای اجرا و ساخت این پروژه باید از مهندسان و کسانی که در این حوزه تخصص داشتهاند، استفاده میکردیم. ما اگر بحث سپاه را مطرح میکنیم به این دلیل است که سپاه یک بخش مهندسی و یک بخش اجرایی دارد که مربوط به دانش فنی و بومی کشور میشود. آنها به خاطر توانمندیهایی که طی هشت سال دفاع مقدس به دست آوردند، ورود پیدا کردند و کار کردند. بقیه پروژههایمان هم به همین شکل است.
این توانمندیهای سپاه را بخش خصوصی ندارد؟
در این حوزه، باید از بخش عمران سوال کرد. اما رویه شهرداری تهران این است که واگذاری هر پروژهای از راه قانونی طی میشود. اگر پروژهای قرار باشد اجرا شود، طی مناقصات شکل میگیرد. اما در حوزه اقتصاد هنر که پیش از این پرسیدید، مجموعه خانواده شهرداری با ایجاد فضاهای متعدد هنری از جمله پردیسهای سینمایی، فرهنگسراها و اهمیت دادن به هنرمندان از طریق ایجاد خانه هنرمندان در شهر تهران به این حوزه کمک کرده و ساماندهی کرده است. طی این مدت شهرداری به عنوان ملجا هنرمندان و خانواده هنر نقشآفرینی کرده و نتایج کارهایش نیز قابل رویت است.
در حوزه گردشگری پایتخت، ظرفیتهای زیادی وجود دارد. مناطقی را در بخشهای مرکزی تهران داریم که بافت سنتی دارند و معماریهای زیبا و متفاوت چندین دهه پیش هنوز در آنها دیه میشود. اما این بناها، مانند منطقه سعدی، در حال از دست رفتن هستند. معماریهای این چنینی الان در حافظه تاریخی معاصر هستند ولی چند دهه دیگر از حافظههای جمعی پاک میشوند و برای سرمایهگذاریهای گردشگری بسیار مناسبند. آیا نمیشود آنها را حفظ کرد و بهرههای گردشگری برد؟
بافت و بناهای تاریخی با هویت ملی،جزو وظایف رسمی شهرداری نیست و عملا مربوط به دستگاه حاکمیت و سازمان میراث فرهنگی میشود، آنها موظفند این ابنیه را خریداری و بهرهبرداری کنند، اما با این حال شهرداری به همین حوزهها هم ورود پیدا کرده است. خیلی از ابنیهای که در این نقاط قرار دارد، توسط شهرداری تهران خریداری، بازسازی و به مناطق گردشگری تبدیل شده است.
چند وقت اخیر اتفاقهایی هم در سطح شهر میافتد که مغایر با توسعه گردشگری است. مثلا قطع درختان خیابان ولیعصر که یکی از هویتهای محیطزیستی تهران است، در بحث گردشگری نیز موثر است. مسائل اینچنینی با هدف شهرداری در حوزه گردشگری مغایر نیست؟
مطمئن باشید اگر پای صحبت کارشناسان این حوزه بنشینید، یعنی حوزه فضای سبز، این کار دلایل خاص و مهمی داشته است. مثلا شاید برگردد به آفتی که درختان به آن مبتلا بودند و در تخصص من نیست. ولی این نگاه در شهرداری تهران وجود ندارد که به حوزه تخریب شهر ورود کند. از ابتدا اگر شهرداری تهران را بررسی کنید، در هر گوشه شهر نگاه کنید تغییر را در آن میبینید. بنابراین اگر قرار باشد این همه هزینه کند برای بهسازی شهر و حالا یکی دو درخت و یا حتی مجموعهای از درختان قطع شود، بدون نگاه سیاسی به بخش مسئول مراجعه کرد و پاسخها را دریافت کرد. با قطع شدن دو تا درخت، زیر سوال بردن عملکرد چند ساله مدیریت شهری، صحیح و انصاف نیست.