سفر تاریخی عمران خان نیازی نخستوزیر پاکستان به ایران در هفته جاری و دیدارهای او با عالیترین مقامات ایران از جمله رهبر معظم انقلاب و رئیسجمهور حسن روحانی، امیدواریهای زیادی را برای پایان بخشیدن به مشکلاتی که بر روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور سایه افکنده، ایجاد کرده است.
کارشناسان، مقامات و نیز فعالان اقتصادی پاکستانی نیز مانند همتایان ایرانی خود دید مثبتی به سفر نخستوزیر عمران خان به ایران داشتهاند. اگرچه آنها وجود مشکلاتی بین کشورشان و ایران را انکار نمیکنند (کما اینکه طرفهای ایرانی نیز به وجود این مشکلات اذعان دارند) اما آنها نیز مانند همتایان ایرانیشان امیدوارند که سفر اخیر عمران خان به ایران پایانی بر همه این مشکلات باشد و یا حداقل بخش زیادی از مشکلات را برطرف کند.
پایگاه اینترنتی رادیو دولتی پاکستان اظهارات تنی چند از این کارشناسان، مقامات و فعالان اقتصادی پاکستانی را در خصوص سفر اخیر نخستوزیر عمران خان به ایران منتشر کرده است:
دکتر ظفر نواز جاسپل (کارشناس مسائل ایران)
نخستوزیر عمران خان در مورد کلیه ابعاد روابط دوجانبه و راههای تقویت روابط ایران و پاکستان در حوزههای مختلف با رئیسجمهور روحانی گفتوگو کرد. هر دو کشور باید برای جلوگیری از قاچاق و تردد غیرقانونی در مرزهای مشترک اقداماتی را صورت دهند. سران دو کشور تصمیم گرفتهاند یک نیروی واکنش سریع مشترک برای مقابله با تروریسم تأسیس کنند که ایده خوبی است.
روابط برادرانه بین ایران و پاکستان یک واقعیت پایدار و بلندمدت است. پاکستان و ایران مرزهای جغرافیایی، مذهب، تاریخ و فرهنگ مشترکی دارند. در مورد بندر چابهار نیز باید بگویم که این بندر با بندر گوادر ما برابری نمیکند. بندر گوادر برای حملونقل محمولههایی با تناژ بالاتر از طریق کریدور اقتصادی چین-پاکستان ساخته شده است.
همایون اقبال شامی (رئیس مجمع اقتصادی پاکستان)
اگرچه ظرفیتهای قابلتوجهی برای گسترش روابط تجاری ایران و پاکستان وجود دارد اما تحریمهای آمریکا علیه ایران میتواند مانع استفاده از این ظرفیتها شود. به دلیل تضعیف پول ملی ایران بر اثر تحریمهای آمریکا، قاچاق کالا بین دو کشور در ماههای اخیر افزایش یافته است. از طرفی بیثباتی در افغانستان طی 40 سال اخیر تأثیرات نامطلوبی داشته بر دو کشور ایران و پاکستان داشته است. از جمله این تأثیرات نامطلوب میتوان به چالشهای بزرگی همچون پناهنده شدن میلیونها افغانی و گسترش مهاجرت غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر اشاره کرد.
دکتر فاروق حسنات (کارشناس مسائل ایران)
بین ایران و پاکستان سوءتفاهماتی وجود دارد اما دو کشور قادرند از طریق گفتوگو این سوءتفاهامات را برطرف کنند. در جریان سفر عمران خان به تهران دو کشور برای تشکیل یک نیروی واکنش سریع برای محافظت از مرزهای مشترک و جلوگیری از تردد تروریستها به توافق رسیدند.
اگرچه آمریکا تحریمهایی را علیه ایران وضع کرده است اما بسیاری از کشورها در تلاش بودهاند تا راهی برای تداوم مراودات تجاری خود با ایران بیابند. پاکستان نیز باید برای راهاندازی خط لوله انتقال گاز از ایران تلاش کند.
شاهد امین (سفیر و دیپلمات ارشد سابق)
سفر اخیر عمران خان به ایران نقش مؤثری در رفع سوءتفاهمات بین دو کشور خواهد داشت. از طرفی پاکستان میتواند نقش یک میانجی را بین ایران و عربستان ایفا کند و تنشهای کنونی بین آنها را برطرف کند. پاکستان سال گذشته نمایندگان خود را برای شرکت در جشن افتتاحیه فاز نخست طرح توسعه بندر چابهار به ایران فرستاد و این یک ژست خوب بود.
دکتر زاهد انور خان (کارشناس مسائل ایران)
سفر نخستوزیر عمران خان به ایران یک سفر تاریخی است. پاکستان همواره در مواقع حساس حامی ایران بوده است. پاکستان و ایران دو کشور مهم در منطقه محسوب میشوند و ایران نیز مانند پاکستان جمع کثیری از پناهجویان افغان را در خود جای داده است.
کریدور اقتصادی چین-پاکستان برای کل منطقه سودآور خواهد بود و گسترش منطقهای این کریدور میتواند به تقویت روابط اقتصادی پاکستان و ایران نیز کمک کند. پاکستان و ایران بهشدت از تهدیدات تروریستی رنج میبرند و به همین دلیل باید با یکدیگر همکاری اطلاعاتی داشته باشند تا این پدیده را ریشهکن کنند.
دکتر شاهد حسن صدیقی (اقتصاددان)
سفر اخیر نخستوزیر عمران خان به ایران و دیدارهایش با رهبران ایران، سوءتفاهمات گذشته بین دو کشور را تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد داد. اگرچه تصمیم اخیر آمریکا برای پایان دادن به معافیتهای اعطا شده به تعدادی از کشورهای واردکننده نفت از ایران موجب افزایش مشکلات اقتصادی ایران خواهد شد اما همچنان ظرفیتهای عظیمی برای گسترش تجارت بین پاکستان و ایران وجود دارد.
سفر هیأتهای بلندپایه ایرانی و پاکستانی به کشور مقابل میتواند فضای تردید بین دو کشور را از بین ببرد و اعتماد را جایگزین آن کند. ایران به پاکستان اطمینان داده است که برای حمایت از این کشور در راستای فائق آمدن بر بحران انرژی [که سالهاست پاکستان با آن دستوپنجه نرم میکند] و نیز برای تقویت روابط دوجانبه سخت تلاش خواهد کرد. ایران همچنین تأکید کرده است که پاکستان نباید بندر چابهار را رقیبی برای بندر گوادر بداند.