موسی غنینژاد ضمن تشریح دلایل ایجاد بحران در اقتصاد کشور، بازگشت به آموزههای علم اقتصاد را راه برونرفت از فشار اقتصادی ناشی از تحریمها دانست.
غنی نژاد در نشست فعالان صنعت پسته ایران در اتاق مشهد اظهار کرد: مسئولان اقتصادی ما معتقدند که در شرایط تحریم نمیتوان به آموزههای کلاسیک علم اقتصاد بسنده کرد اما این سخن مثل این است که بگوییم زمانی که زلزله و سیل میآید، قوانین علم فیزیک عمل نمیکند. این درحالی است که نظر کارشناسی نظری متکی به علم است و علم در همه شرایط صدق میکند و از قضا در شرایط غیرعادی باید بیشتر به آن اتکا کرد.
این اقتصاددان افزود: میپرسند در شرایط دشوار کنونی چه باید کرد؟ ابتدا باید ببینیم شرایط کنونی اقتصاد ما چگونه به چنین وضعی دچار شده است. در این زمینه دو عامل مهم اثرگذار است؛ نخست سیاستهای اقتصادی نادرستی که در گذشته اتخاذ شده و دیگری تشدید تحریمها. البته 40 سال است که ما با تحریم روبهروییم و وضعیت کنونی را باید بیشتر متأثر از سیاستهای نادرست دانست؛ سیاستهای غلطی که از اقتصاد دولتی و یارانهای و مردمی نشات میگیرد و ناگزیر به تلاطم و تورم در ارز منجر میشود.
غنی نژاد تاکید کرد: کسری بودجههای مزمنی که دولت همواره با آن مواجه بوده، ناشی از اقتصاد دولتی و سیاستهای یارانهای به تولید، مصرف و سایر بخشهاست. یارانهها حجم کسری بودجه را زیاد میکند و وقتی دولت این کسری را از منابع بانکی تأمین کند، تورم را به دنبال دارد. در کنار اینها تسهیلات تکلیفی به بخشهایی که فاقد کاراییاند و مؤسسات اعتباری که اخیراً بزرگ شده و تورم ایجاد کرده و خودشان هم غیب شدهاند را هم در نظر بگیرید.
وی در رابطه با سیاستهای دولت برای مقابله با تورم گفت: هرگاه تورم افزایش پیدا میکند و فشار بیشتری به مردم وارد میشود، دولت شروع به سرکوب قیمتها و نرخ ارز میکند زیرا تصور میکند که با واردات و کاهش دادن نرخ ارز تورم کاهش مییابد. اما نتیجه این تلاشهای دولت برعکس است؛ سرکوب بازارها و تثبیت نرخ ارز کاهش تولید را به دنبال دارد چون تولید دیگر به صرفه نیست و این موضوع موجب رکود تورمی میشود و همه اینها ناشی از نادیده گرفتن مبانی علم اقتصاد و غفلت از نظرات کارشناسان است.
غنی نژاد خاطرنشان کرد: این سیاست داخلی است که ما را به اینجا رسانده و روند تورمی را به دنبال دارد. تورم به معنای تضعیف قدرت خرید پول است. با کاهش قدرت خرید پول ملی، ارزهای خارجی گرانتر میشود و در نتیجه نمیتوان با سرکوب دولتی ارزش ریال را حفظ کرد؛ ارزش ریال با سیاستهای توسعه نقدینگی به باد رفته و دیگر نمیتوان زمان را به عقب برگرداند.
وی با ذکر این نکته که در شرایط دشوار اقتصادی دو راه حل وجود دارد، اظهار کرد: یکی راه حل دولتی و دیگری راهحل کارشناسی. راه حل دولتی یعنی کنترل قیمتها و سرکوب بازارهاست که کاهش تولید و رکود تورمی را به دنبال دارد و سؤال این است که این چه سیاست و عقلانیتی است؟
غنی نژاد در تشریح راه حل کارشناسی برای مقابله با شرایط اقتصادی کنونی گفت: راه حل کارشناسی، اتکا به قوانین علم اقتصاد است؛ اینکه هرچه تجارت، چه تجارت داخلی و چه تجارت خارجی، را تشویق کنید باعث رونق تولید میشود. تحریمهای بیرونی تجارت خارجی ما را دچار مشکل کرده و سیاستهای داخلی هم تجارت داخلی را مختل کرده است. در این شرایط درستترین سیاست، سیاست تجارت آزاد است تا فعالان اقتصادی هم در فضای داخل و هم خارج از کشور آزادانه فعالیت کنند. در راستای همین آزادی، کالاهای آنها نباید قیمت گذاری شود.
وی افزود: علم اقتصاد میگوید وقتی در شرایط دشوار قرار میگیرید، در زمینه تجارت آزاد وارد عمل شوید. با جلوگیری از صادرات پیاز فکر میکنند قیمت این محصول کاهش پیدا میکند اما این اشتباه است و راه صحیح آن است که تجارت آزاد شود و بعد ببینید تاجران چه میکنند؛ تاجران میتوانند پیاز را از مرزهای غربی به بهای 15 هزار تومان صادر کنند و این محصول را از مرزهای شرقی به قیمت 1500 تومان وارد کشور کنند و در نهایت قیمت متعادل میشود.