هفتم خرداد ماه 1398 بود که 90 درصد کارخانه لبنی کاله واقع در کربلا، در آتش سوخت؛ آتش‌سوزی که برخی آن را تعمدی می‌دانند. سال 1395 بود که کارخانه کاله در شهر کربلا فعالیت خود را با تولید محصولات مختلف لبنی و گوشتی آغاز کرد. روابط عمومی شرکت کاله در اطلاعیه‌ای عنوان کرده که حدود ۹۰ درصد کارخانه لبنی در اثر آتش‌سوزی تخریب شده و میزان خسارت وارده، حدود ۸۰ میلیون دلار برآورد می‌شود. البته کارخانه گوشتی کاله، آسیب چندانی ندیده و فعالیت‌های کارخانه گوشتی از فردا به حالت عادی بازخواهد گشت.
غلامعلی سلیمانی، بنیانگذار هلدینگ «سولیکو» و مالک شرکت کاله در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران از جزئیات این حادثه می‌گوید که روز سه‌شنبه اتفاق افتاد: اتفاقی که برای کاله افتاد به این صورت است که اول انبار کارتن آتش می‌گیرد؛ بعد از آن زیر کارتن‌ها سه تا از پالت‌ها منفجر می‌شود و آتش به پنل‌ها سرایت کرده و کل کارخانه آتش می‌گیرد. در حال حاضر حدود 80 میلیون دلار زیان این آتش‌سوزی است.
او ادامه می‌دهد: از امروز تصمیم گرفتیم؛ این کارخانه را هر چه سریع‌تر از نو بسازیم؛ البته از همان اول تصمیم ما این بود که اسکلت باقی مانده را تخریب کنیم و دوباره کار ساخت را آغاز کنیم ولی آتش‌نشانی عراق اجازه نمی‌داد که ما اسکلت مانده را خراب کنیم چراکه در حال تحقیق بر روی حادثه بود.
او درباره حجم تولید شرکت کاله در عراق می‌گوید: محصولاتی که تا الآن در عراق تولید می‌کردیم حدود 500 تن بوده است. این تولیدات شامل حدود 300 تن ماست، 200 تن دوغ و 10 تن فراورده گوشتی بوده است. ما سریعاً کار را شروع می‌کنیم. روش کار این‌طور بود که 50 درصد محصول مورد نیاز بازار عراق را از ایران صادر می‌کردیم و 50 درصد هم آنجا تولید می‌شد. ولی در شرایط فعلی تا تکمیل این کارخانه در عراق دوباره همه محصولات مورد نیاز عراق را از ایران صادر می‌کنیم.
سلیمانی تاکید می‌کند که این آتش‌سوزی 100 درصد عمدی بوده است اما توضیح بیشتر در این زمینه را به بعد از بررسی‌های بیشتر موکول کرد.
او درباره ویژگی‌های بازار عراق و چالش‌های این بازار می‌گوید: هر کشوری مشکلات خاص خود را دارد ما باید این مشکلات را بپذیریم و باید خود را با آن‌ها وفق بدهیم. آن‌ها که نباید خود را با شرایط ما وفق دهند؛ ما می‌خواهیم آنجا کار کنیم.
گام دوم تولید در کشور مقصد است
او درباره این چالش‌ها می‌گوید: عراقی‌ها دوست دارند خودشان تولید کنند و کارگر بیشتری از عراق استخدام شود؛ این بخشی از خواست آن‌هاست. ما هم اگر کارگر آلمانی یا آمریکایی در کشور داشته باشیم، مشکلاتی برایشان ایجاد خواهیم کرد. این مشکلات طبیعی است. بالاخره ایران و عراق فرهنگ و سیستم متفاوتی دارند که کار را دشوار می‌کند ولی در هر صورت باید کار کرد. در حال حاضر شرکت کاله یک هزار کارگر در عراق دارد که حدود 750 کارگر عراقی است و 250 کارگر ایرانی.
سلیمانی در پاسخ به اینکه چرا به‌جای صادرات به فکر تولید در کشور مقصد افتادید؟ می‌گوید: هرکسی که صادرات را شروع می‌کند باید بتواند در کشور مقصد تولید هم بکند. یعنی اگر صادرکننده به هدف تعیین‌شده خود رسیده و توانسته مقداری از بازار مقصد را به دست آورد باید گام دوم را بردارد؛ گام دوم تولید در کشور مقصد است و این‌یک اصل اقتصادی است. من وقتی 500 تا 700 تن کالا به عراق صادر می‌کنم این درست است که همه را از ایران به آنجا صادر کنم؟ من در عراق پالایشگاه شیر تاسیس کردم و از ایران مواد اولیه می‌فرستم و در عراق بقیه فراوری‌ها را انجام می‌دهم.
او تصریح می‌کند: ما با دولت و قوانین کشور عراق خیلی مشکل نداریم مشکلات ما داخلی است. دولت ایران که به فعالان اقتصادی به چشم سرباز اقتصادی نگاه می‌کند باید بتواند با فعال اقتصادی همراه باشد. ما هنوز مشخصات یک کشور صادرکننده را نداریم.
به گفته سلیمانی، مشکلات بازار در عراق طبیعی است و برای ما ارزش دارد که مشکلات عراق را تحمل‌کنیم. امروز اگر 80 میلیون دلار در این سانحه از دست رفت، باید بازار 80 میلیارد دلاری را حفظ کنیم اما متأسفانه ایران صادرکننده ندارد تا از همه ظرفیت‌های این بازار استفاده کند.
سهم کاله از بازار عراق
کاله چه سهمی از بازار لبنیات عراق را در اختیار دارد؟ سلیمانی در پاسخ از سهم 25 درصدی کالا در بازار عراق می‌گوید.
او می‌گوید: من تا بازگشت وضعیت به شرایط عادی همه این سهم را از ایران تأمین می‌کنم. قبلاً صادرات کاله نصف شده بود یعنی نصف از ایران می‌بردیم و نصف را آنجا تولید می‌کردیم ولی الآن همه را از ایران می‌بریم تا بازار را از دست ندهیم.
سلیمانی در پاسخ به این سوال که آیا بیمه و ضمانت‌نامه‌ای با دولت عراق امضا شده که خسارت‌های آتش‌سوزی تأمین شود؟ می‌گوید: آن‌ها هیچ‌چیزی به ما نمی‌دهند اما آنچه برای من اهمیت دارد این است که کار را سریع شروع کنم و بازار عراق را از دست ندهم.
برخی بازار خراب‌کن هستند نه رقیب
سلیمانی درباره رقبای محصولات لبنی ایران در عراق می‌گوید: رقبای ما شرکت‌هایی از کویت، عربستان و ترکیه هستند؛ همچنین برخی شرکت‌های ایرانی هم در بازار عراق حضور دارند.
او در توضیح این موضوع ادامه می‌دهد: شرکت‌های ایرانی کالاهای خود را به قیمت واقعی نمی‌فروشند و زیر قیمت می‌دهند. این‌ها بازار خراب کن هستند، صادراتچی نیستند. ما با ترک‌ها و عرب‌ها مشکل نداریم؛ آن‌ها رقیب ما هستند و رقابت می‌کنیم اما شرکت‌های ایرانی بازار را خراب می‌کنند.
سلیمانی چشم‌انداز بازار عراق را «عالی» ارزیابی می‌کند و می‌گوید: بازار عراق خیلی بهتر از بازار ایران است. در اینجا مشکلات از ایران به‌مراتب کمتر است.
مدیرعامل شرکت کاله و بنیانگذار هلدینگ سولیکو خطاب به رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران می‌گوید: خواهش ما این است که آقای شافعی بین دولت ایران و دولت عراق جلسه‌ای در حد نخست‌وزیر و روسای اتاق بازرگانی عراق و ایران برگزار کند که ما به مدت 3 تا 5 سال از حقوق و عوارض گمرگی معاف باشیم تا بتوانیم ضرر و زیان واردشده را جبران کنیم.
به گفته رئیس شرکت لبنی کاله، بازسازی این سرمایه مشترک که رونق صادرات و ارزآوری برای مردم ایران و اشتغال‌زایی و تأمین محصولات غذایی باکیفیت برای مردم عراق نتیجه آن است، نیاز به حمایت‌های ویژه هر دو دولت دارد. اگر برای دولت ایران ارزآوری مهم است، باید ما را حمایت کند تا بتوانیم دوباره این شرکت را از نو بسازیم.