هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان، شب گذشته برای دیدار یک روزه با مقام‌های ایران وارد تهران شد. انتظار می‌رود سفر هایکو ماس به عنوان بخشی از تلاش اروپایی‌ها برای نجات برجام و کاهش تنش میان ایران و آمریکا انجام شده باشد، اما به نظر می‌رسد این دیپلمات اروپایی همزمان به دنبال اعمال فشار بر ایران بر سر برنامه دفاع موشکی‌اش هم باشد.
ماس پیش از سفر به تهران، طی سفر به عراق، در سخنانی نسبت به عواقب خطرناک تنش میان ایران و آمریکا هشدار داد و تاکید کرد که اروپا معتقد است باید تلاش کرد تا توافق هسته‌ای با ایران حفظ شود.
محمدجواد ظریف پیش از سفر همتای آلمانی خود به تهران گفت که سفر هایکو ماس به ایران بر موضوع حفظ برجام متمرکز خواهد بود. ظریف گفت که بعید می‌داند وزیر خارجه آلمان حامل پیام ویژه‌ای از سوی آمریکا برای ایران باشد.
اروپایی‌ها در ماجرای توافق هسته‌ای با ایران بارها تاکید کرده‌اند که به دنبال حفظ برجام هستند و آنرا برای تأمین امنیت خود ضروری می‌دانند. آنها در عین حال، زمانی که بحث برنامه دفاعی موشکی ایران به میان می‌آید، جانب آمریکا و کشورهای عربی منطقه را می‌گیرند و نسبت به برنامه موشکی ایران ابراز نگرانی می‌کنند. وزیر خارجه آلمان نیز دیروز پیش از ورود به تهران، طی سفر به ابوظبی در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه امارات از همین الگو پیروی کرد به «نگرانی» آلمان نسبت به برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های آن در یمن و سوریه هم اشاره کرد. او در عین حال گفت که کشورش با فشار بر ایران مخالف است و معتقد است که نگرانی‌ها باید در چارچوب گفت‌وگو و مذاکره با ایران در میان گذاشته شود.
شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارت، نیز در این نشست خبری تاکید کرد که کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس باید در هر توافق جدیدی هسته‌ای که با ایران منعقد می‌شود حضور داشته باشند. پیشنهاد مذاکره برای یک توافق هسته‌ای جدید، یک سال پیش از سوی دونالد ترامپ و همزمان با خروج آمریکا از برجام مطرح شد؛ پیشنهادی که از اساس از سوی ایران رد شده است. بن زاید افزود: مسائل گسترده‌تری از جمله موضوع موشک‌های بالستیک ایران و دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر باید در توافق جدید هسته‌ای لحاظ شود.
این سخنان چند روز پس از درخواست امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه برای مذاکرات تازه به منظور «بسط مفاد برجام» و بحث در مورد برنامه موشکی ایران مطرح می‌شود. مکرون روز پنجشنبه در دیدار با دونالد ترامپ در پاریس نگرانی‌های مشترک اروپا و آمریکا در مورد ایران را در 4 بند خلاصه کرد: جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، کاهش فعالیت‌های موشکی ایران، فعالیت منطقه‌ای ایران و ایجاد صلح در منطقه.
موضع‌گیری رئیس‌جمهور فرانسه و وزیر خارجه آلمان درباره ایران، واکنش محمدجواد ظریف را به دنبال داشت. ظریف صبح یکشنبه در حاشیه مراسمی با موضوع تحریم‌های آمریکا، تعارفات دیپلماتیک را کنار گذاشت و گفت: اروپایی‌ها در موقعیتی نیستند که از ایران حتی در حوزه‌هایی که به برجام ربطی ندارد، انتقاد کنند. سیاست‌های غرب در منطقه ما جز خسارت چیزی نداشته است.
ظریف همچنین وظیفه کشورهای اروپایی عضو برجام را نیز به آنها یادآور شد و افزود: «وظیفه‌ای که اروپایی‌ها و بقیه اعضای برجام دارند این است که شرایط روابط اقتصادی ایران عادی سازی شود و این‌ها باید بگویند تا به حال چقدر این موضوع عادی شده است.»
وزیر امور خارجه تصریح کرد: «در برجام اقدام مهم نیست بلکه نتیجه حائز اهمیت است؛ اینکه گفته شود ما تلاش کردیم و نشد، خُب ما هم می‌توانیم از این به بعد تلاش کنیم و نشود.»
ظریف همچنین در خصوص ضرب الاجلی که ایران برای اروپایی‌ها تعیین کرده گفت: «ما برنامه خود را اعلام کردیم گفتیم در ۶۰ روز اول این اقدام را انجام می‌دهیم و در ۶۰ روز بعدی اقدامات دیگری را و بعد هم برای اقدامات بعدی تصمیم خواهیم گرفت.»
ظریف همچنین برای نخستین بار اروپایی‌ها را به مقابله به مثل تهدید کرد و گفت: «آنها می‌توانند اگر اقدامی انجام می‌دهند بر اساس وظایف خودشان باشد و ما هم اقدامات خود را یا متوقف می‌کنیم یا به تناسب اقدامات آنها تصمیم گیری خواهیم داشت.»
پر فیشر، رئیس آلمانی سازوکار مالی اروپا برای تجارت با ایران موسوم به اینستکس نیز همراه هایکو ماس به تهران سفر کرده است. این دومین سفر پر فیشر به تهران است.