تقویت بخش خصوصی و دادن مانور به فعالان اقتصادی واقعی از مهمترین نکاتی است که در شرایط جنگ اقتصادی بر اجرایی شدن آن تأکید میشود.
مقام معظم رهبری بارها در سخنرانیهایشان به دولت برای استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی تأکید داشتند. ایشان هفتم شهریور سال گذشته در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیات دولت بهصراحت فرمودند: «دولت، سخنان اتاق بازرگانی را بخواند، بشنود و ببیند.»
فعالان اقتصادی معتقدند در شرایط فعلی که اقتصاد ایران با مشکلات جدی روبروست، ایجاد ارتباط و همدلی میان فعالان اقتصادی و مسائل مختلف اجتماعی میتواند به برونرفت جامعه و اقتصاد از شرایط دشوار فعلی کمک کند. بااینحال، کمتوجهی به ظرفیتهای بخش خصوصی ازجمله انتقاداتی است که فعالان اقتصادی از دولت دارند.
هاله حامدی فر ازجمله فعالان اقتصادی است که معتقد است نقشآفرینی بخش خصوصی در دورانی که با کلمه «جنگ» توصیف میشود بسیار پررنگ خواهد بود.
در همین زمینه، هاله حامدیفر به «پایگاه خبری اتاق ایران» گفت: اهمیت یک فعال اقتصادی با میزان تأثیرگذاری که میتواند بر اقتصاد داشته باشد، مشخص میشود؛ اما متأسفانه ازآنجاییکه چرخش اقتصاد ما وابسته به نفت و فرآوردههای نفتی است، بنابراین جایگاه بخش خصوصی تااندازهای که باید موردتوجه قرار گیرد، جدی گرفته نمیشود. حتی ازنظر فرهنگی هم به ما ثابتشده است که قیمت نفت مستقیماً بر زندگی ما اثرگذار است. به همین خاطر میبینیم که از یک بچه راهنمایی گرفته تا حتی یک خانم خانهدار، همه دنبال کننده قیمت نفت و نگران از نوسانات قیمتی بر سطح زندگی و رفاه خود هستند.
وی با تأکید بر این موضوع که برخلاف اقتصاد دولتی، در شرایط جنگ اقتصادی این بخش خصوصی است که میتواند مانور بیشتری در اقتصاد داشته باشد، افزود: جنگ اقتصادی در وهله اول دولتها و شرکتهای دولتی را هدف قرار میدهد و اگر بخش خصوصی نهتنها در ایران بلکه در هر کشور قوی و قدرت مانور داشته باشد، این بخش میتواند بین منافذ تحریمها ورود و مسیر اقتصاد را هموار کند.
حامدیفر در ادامه صحبتهای خود تصریح کرد: به نظر من دولت در شرایط جنگ اقتصادی که امروز هم مسئولان ارشد اجرایی کشور و هم فعالان اقتصادی بسیار به آن اشاره میکنند و واقف هم بر آن هستند، برای اینکه از ظرفیتهای بخش خصوصی بهمنظور مقابله با تحریمها استفاده کند، باید دو موضوع را در نظر داشته باشد؛ اول در نظر گرفتن شرایط امروز و نحوه مقابله با آن و دوم تقویت بخش خصوصی برای آینده است.
او در همین زمینه توضیح داد: در حال حاضر که در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم شاید فکر کردن درباره ظرفیتهای بخش خصوصی و اینکه چطور استفاده کنیم کمی دیر باشد. خیلی پیشازاین حرفها باید درباره وضعیت امروز پیشبینی و مقدمات تقویت بخش خصوصی را فراهم میکردیم. بااینحال در شرایط فعلی ضروری است تا اعتماد بیشتری بین دولت و بخش خصوصی شکل گیرد و دولت ریسکپذیری خود را بالاتر ببرد.
حامدی فر تأکید کرد: مدیریت بحران موازی است با پذیرش ریسک و زمانی که در شرایط بحرانی، ستاد بحران تشکیل میدهیم، مدیری که برای این ستاد انتخاب میکنیم باید شخصی باقدرت ریسکپذیری بالا باشد؛ اما متأسفانه در حال حاضر در شرایط بحران قرار داریم اما در حوزهای که خود من فعالیت میکنم، از وزارت صنعت گرفته تا وزارت بهداشت و بانک مرکزی نهتنها مدیران ریسکپذیر نیستند بلکه به نظر میرسد در این شرایط محافظهکارتر هم شدهاند.
به باور این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، این محافظهکاری مانع آزادسازی ظرفیتهای بخش خصوصی است.
حامدیفر در ادامه تصریح کرد: واقعیت این است که شرایط امروز، بحران اول و آخر ما نخواهد بود. اگر واقعنگر باشیم باید از تجربه امروز درس بگیریم که اگر به موفقیت توانستیم از این بحران عبور کنیم، اما ده سال دیگر مجدد درگیر جنگ اقتصادی شدیم، آنوقت قرار است به چه شکل آن مقابله کنیم؟
او در همین زمینه خاطرنشان کرد: به نظر من مدیریت جنگ اقتصادی در آینده در گروی برنامهریزی و تدوین استراتژیهایی نه به شکل ایدهآل، بلکه مبتنی بر واقعیت و درازمدت است. اگر واقعا هدف دولت تقویت بخش خصوصی است از همین امروز ابزارها و امکانات لازم را برای تقویت این بخش تدارک ببیند و قوانین و مقررات را در راستای توسعه این بخش بازنگری کند.
« اشتغالزایی و تهدید مشاغل موجود» در دوران جنگ اقتصادی از دیگر موضوعاتی بود که حامدیفر در ادامه صحبتهای خود به آن اشاره و تاکید کرد شرایط بحرانی امروز میطلبد تا دولت حمایت خود را از کارآفرینان برای خفظ مشاغل موجود بیش از قبل کند. اما واقعیتها نشان میدهد که در این زمینه چندان موفق عمل نکردهایم. در حال حاضر وضعیت به گونهای است که بنگاههای اقتصادی ما صرفا به کارآفرینان واگذار شدهاند و کسی جز آن هم دغدغه حفظ ان بنگاه و کارکنان را ندارد.
حامدیفر تاکید کرد: لازمه رشد کردن این است که اول از همه از حفظ آنچه داریم مطئن شویم و بعد به سمت بزرگ شدن آن قدم برداریم. کارآفرینان امروز الگویی برای کارآفرینان بعدی هستند و در صورتیکه نسل اینده ببیند قدیمترهای او به زمین خوردهاند، جرات نمیکند تا قدمی بردارد.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران تخصیص اعتبار و تسهیلات را لازمه اشتغالزایی دانست با این حال تاکید کرد که این توزیع پول باید به شیوه درست انجام گیرد.
به گفته حامدیفر یکی از استراتژیهای غلط در کشور نحوه تقسیم پول در اقتصاد است که به شکل عادلانه صورت نمیگیرد و توانمندیهای مختلف در ارزیابیها و حمایت دولت لحاظ نمیشود.