روابط ایران و غرب طی حدود 40 روز گذشته شاهد وقایع بی سابقه‌ای بوده که نتیجه آن ایجاد تنش در منطقه خلیج فارس و به خصوص تنگه هرمز بوده است. تنش در تنگه هرمز از دیروز با توقیف نفتکش انگلیسی «استینا ایمپرو» از سوی ایران تشدید شده است. طبق اعلام سپاه پاسداران، این نفتکش به‌علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی توقیف شده است.
اگرچه اقدام اخیر ایران باعث تشدید تنش در تنگه هرمز شده اما نقطه آغاز تنش را باید در توقیف نفتکش متعلق به ایران از سوی انگلیس دانست. 2 هفته قبل، نیروی دریایی انگلیس نفتکش ایرانی «گریس ۱» با حدود 2 میلیون بشکه نفت را در تنگه جبل‌الطارق توقیف کرد؛ اقدامی که از سوی ایران «راهزنی دریایی» تلقی شده است. انگلیس معتقد است این نفتکش در حال انتقال نفت ایران به سوریه بوده که تحت تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا قرار دارد. درخواست‌های ایران برای آزادی نفتکش گریس ۱ نه تنها تاکنون بدون پاسخ مانده، بلکه توقیف آن با حکم دادگاه جبل‌الطارق برای 1 ماه دیگر نیز تمدید شده است.
وضعیت تردد کشتی‌ها در تنگه هرمز - روز شنبه 29 تیرماه 1398، ساعاتی پس از توقیف نفتکش انگلیسی از سوی ایران
آنچه طی روزهای اخیر رخ داده بار دیگر توجه کشورها به تنگه هرمز و اهمیت این شاهراه حیاتی برای امنیت انرژی در جهان جلب کرده است. چینی‌ها و هندی‌ها بیشترین نفت خود را از خلیج فارس تأمین می‌کنند و امنیت این تنگه به خصوص برای اقتصاد آن‌ها اهمیت بسیار دارد. طی 2 دهه گذشته، این دو کشور شاهد رشد طبقه متوسط و در نتیجه کسب‌وکارهای مرتبط با این طبقه بوده‌اند و همین موضوع به رشد اقتصادی بی‌سابقه آن‌ها منجر شده است. رشد اقتصادی در این کشورها کاملاً وابسته به واردات نفت است. در این مدت، واردات نفت چین به تنهایی 3 برابر شده است. غیر از آن‌ها ژاپن، کره‌جنوبی و اروپایی‌ها هم به نفت منطقه خلیج فارس وابسته هستند و اخلال در تردد نقتکش‌ها در تنگه هرمز می‌تواند ضربه به اقتصاد آن‌ها باشد. 
آمریکا همیشه بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت در جهان بوده است. با این تفاوت که اکنون این کشور خود بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان است و دیگر همچون گذشته به نفت منطقه خلیج فارس وابسته نیست. نسبت تولید نفت آمریکا با دیگر تولیدکنندگان نفت در نمودار زیر نمایش داده شده است.
آمار منتشر شده از سوی سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، مجموع مصرف نفت در جهان در حال حاضر حدود 100 میلیون بشکه در روز است. اهمیت تنگه هرمز برای کشورهای واردکننده نفت در آن است که حدود 20 درصد نفت مصرفی جهان از میان این آبراهه باریک عبور می‌کند. همچنین یک سوم نفتی که در جهان توسط نفتکش‌ها جابجا می‌شود، از تنگه هرمز عبور می‌کند.
بر اساس آمار ارائه شده در وب‌سایت marinetraffic.com که اطلاعات تردد کشتی‌ها و نفتکش‌ها را در سراسر جهان رصد و منتشر می‌کند، در فاصله یک ماه از 15 ماه می سال جاری میلادی (25 اردیبهشت 1398) تا 15 ژوئن (25 خرداد)، هزار نفتکش از تنگه هرمز عبور کرده‌اند. به عبارت دیگر روزانه به طور متوسط 33 نفتکش از عرض تنگه هرمز تردد دارند.
مسیر نفتکش‌های عبوری از تنگه هرمز. منبع: نیویورک تایمز (برای مشاده نقشه در سایز بزرگ، روی آن کلیک کنید)
در جهان 8 گذرگاه استراتژیک برای تجارت نفت وجود دارد که تنگه هرمز مهم‌ترین آن‌هاست. نمودار زیر اهمیت تنگه هرمز را در میان این 8 تنگه نشان می‌دهد.
