مروری بر زندگی حرفه‌ای اصغر قندچی، کارآفرین ماندگار صنعت ایران

اصغر قندچی موسس شرکت ایران کاوه در سن ۹۱ سالگی در بیمارستان ایران مهر تهران درگذشت.

مراسم تدفین او روز هشتم مردادماه ۱۳۹۸ در بهشت زهرا (س) تهران برگزار خواهد شد. مراسم گرامیداشت او نیز روز جمعه ۱۱ مرداد در مسجد جامع شهرک غرب در ساعت چهار عصر برگزار می‌شود.

روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران درگذشت اصغر قندچی را به جامعه فعالان اقتصادی و صنعتگران کشور تسلیت می گوید.

از زندگی و زمانه اصغر قندچی

اصغر قندچی را در کنار برادران خیامی، جعفر اخوان، رضا نیازمند و خلیل ارجمند از مهمترین و کلیدی‌ترین مردان صنعتی ایران می‌دانند که سبب تحول گسترده ای در صنایع ایران در دهه ۴۰ و ۵۰ خورشیدی شدند.

اصغر قندچی از کودکی به عنوان کارگر در تعدادی از اولین گاراژهای تعمیر اتومبیل ایران کار کرده بود. یکی از این کارگاه‌ها به مستشاران آلمانی تعلق داشته و او توانسته بود از تکنسین و مهندسان آلمانی در ایران، فنون بسیاری را در زمینه خودرو و صنعت حمل‌و‌نقل بیاموزد.

چند سال بعد او در سن ۱۶ سالگی کارگاه خودش را راه می‌اندازد و پس از چند سال از باقی مانده‌های قطعات جنگ جهانی دوم استفاده می‌کند تا کامیون‌های ماک را که خراب شده بودند، کامل کند.

او در این کار از موتورهای انگلیسی کامنز که در آن روزگار برای چاه آب استفاده می‌شد، بهره می‌گیرد. در واقع در کارگاهش از قطعات کامیون‌های ماک بهره می‌گیرد و آنها را با بدنه‌های دست‌ساز درکارگاهش تلفیق می‌کند و با استفاده از موتورهای چاه اولین کامیون‌ها را در ایران می‌سازد.

در اوایل دهه ۴۰ خورشیدی وزارت اقتصاد در زمان علینقی عالیخانی، به دنبال جذب افراد تکنوکرات در دولت می‌رود. یکی از این افراد رضا نیازمند، اولین رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است. نیازمند به دنبال یافتن فردی برای تولید خودرو در نهایت به قندچی می رسد. دولت ایران در آن سال‌ها حاضر می‌شود به وی اولین مجوز تولید خودرو را اعطا کند و اصغر قندچی با کمک دولت، شرکت ایران کاوه را برای تولید ماک تاسیس می‌کند. شرکت ماک آمریکا هم برای اولین بار خارج از خاک آمریکا، حاضر به همکاری با اصغر قندچی می‌شود.

اصغر قندچی پس از سال ۱۳۴۰ نهضت تولید خودرو و کامیون را در ایران راه انداخت و سبب ایجاد موج گسترده‌ای در صنایع ایران شد. او کامیون‌های ماک را براساس شرایط آب هوایی ایران و شرایط جاده‌ای ایران تقویت می‌کرد. به همین دلیل در آن دوران کامیون‌های تولیدی در ایران مشتریان بیشتری نسبت به محصولات مشابه خارجی داشتند.

قندچی نسل بزرگی از صنعت‌گران ایرانی را تربیت می‌کند و خود نیز کامیون‌های ماک را تا حد بالایی ساخت داخل می‌کند. قندچی در سال ۱۳۵۷ به فکر تولید آخرین قطعات ماک در ایران از جمله موتور افتاده بود که وقوع انقلاب شرایط را تغییر داد. در جریان ملی شدن صنایع در سال ۱۳۵۸، کارخانه ایران کاوه از او گرفته شد. قندچی اما همچنان کارش را در ایران ادامه داد و در کارگاهی در جنوب تهران سعی کرد به کامیون‌های ماک خدمات ارائه دهد.

با وقوع جنگ ارتش ایران برای بهینه‌سازی کامیون‌هایش نیاز به کمک پیدا کرد و قندچی کارگاهی را در اهواز برای تعمیر کامیون‌های ماک راه اندازی کرد. پس از جنگ او دوباره به کارگاهش باز می‌گردد و همچنان تا آخر عمر هم در این کارگاه کار می‌کند. این کارآفرین صنعت ایران تا چندین ماه پیش از بستری شدن در بیمارستان همچنان مشغول به کار بود.

کارخانه ایران کاوه در نهایت به شرکت سایپا واگذار شد و نام آن به سایپا دیزل تغییر کرد. این کارخانه پس از ماک به تولید محصولات ولوو پرداخت و در چند سال اخیر هم به سراغ مونتاژ کامیون‌های چینی رفته است. همچنان چندین هزار دستگاه ماک ساخته شده در کارخانه ایران کاوه در جاده‌های ایران فعال هستند.

نمونه‌هایی از کامیون‌های ماک تولید شده در ایران

 روایت زندگی اصغر قندچی از زبان خودش