مراسم رونمایی از اولین اپراتور خصوصی پست کشور با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، رئیس کمیسیون اصل 44 مجلس و جمعی از فعالان صنعت پست در اتاق ایران برگزار شد. در این مراسم هدف از آزادسازی فعالیت‌های حوزه پست و حضور اپراتورها، ارتقای کیفیت خدمات پستی عنوان شد.
افشین کلاهی، رئیس کمیسیون دانش‌بنیان اتاق ایران با بیان این مطلب که از نظر تاریخی موقعیت‌هایی را در اختیار داشتیم که متأسفانه آنها را از دست داده‌ایم؛ از جمله فرصت‌های موجود در صنعت پست. ایران در این حوزه پیشرو بود اما نتوانست از این موقعیت خود استفاده کند.
وی سرانه مصرف مردم ایران از خدمات پست را نسبت به سایر کشورها اندک خواند و تصریح کرد: نه تنها در استفاده از خدمات پست عقب هستیم حتی در خروج انحصار دولتی در این بخش نیز عقب مانده‌ایم و این مایه خوشحالی است که بالاخره این اتفاق افتاد و امروز شاهد حضور یک اپراتور خصوصی در صنعت پست هستیم.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران حضور بخش خصوصی در این حوزه را راهی برای ارتقای کیفیت خدمات و افزایش سرعت عمل در آن دانست و تصریح کرد: این رقابت می‌تواند به بهبود خدمات و کیفیت کمک کرده و موجب چابکی در روند خدمات‌رسانی شود. زمانی بود که بخش خصوصی در این حوزه هیچ جایگاهی نداشت اما امروز به رقیبی برای دولت تبدیل شده که بسیار اتفاق خوشایندی است.
کلاهی اظهار امیدواری کرد تا فضای کسب‌وکار برای بخش خصوصی هر روز ساده‌تر شود و بروکراسی‌ها دست و پای آنها را نگیرد.
اپراتور اول برای حضور پایدار برنامه‌ریزی کرده است
در ادامه محمدرضا درخشان، مشاور هلدینگ فاخر به معرفی مدل کسب‌وکار اپراتور اول در تأمین منافع ذینفعان پرداخت. بر اساس اظهارات وی این شرکت مدل جدیدی از کار را در این صنعت دنبال می‌کند چراکه تنها در حوزه ارائه خدمات پستی فعالیت نمی‌کند بلکه مدیریت یک شبکه فراپستی را به عهده دارد و امور خود را از طریق شرکت‌های زیرمجموعه انجام می‌دهد.
وی نگاهی به روند تشکیل این اپراتور طی سه سال گذشته داشت و تشریح کرد: در ابتدای امر توجه‌ها به شرکت تی‌پاکس بود تا آن را توسعه دهیم اما توسعه یک شرکت بزرگ با چالش‌هایی مواجه است که در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست. بنابراین تصمیم گرفتیم معماری کسب‌وکار جدیدی را شروع کنیم. برای این منظور اقدامات زیرساختی صورت گرفت. در این بین رویکرد کسب‌وکار پایدار را در نظر گرفتیم و سعی داشتیم از بازده اقتصادی منطقی برخوردار باشد. به تعهدات خود به سازمان‌های متولی متعهد باشد و مشارکت اثربخشی با سیاست‌های کلان کشور داشته باشد.
درخشان افزود: در ادامه کار چالش‌های محیط کسب‌وکار در این حوزه را شناسایی کردیم تا بتوانیم استراتژی را تدوین کنیم که پاسخگوی این چالش‌ها باشد. برای این هدف، رویکرد زیست‌بوم جدید کسب‌وکار را برگزیدیم و اعلام کردیم که دنبال شبکه‌سازی هستیم؛ شبکه‌ای که ساختاریافته، سلامت با قابلیت بزرگ شدن باشد.
وی ادامه داد: چشم‌انداز ما در ایجاد این شبکه، فعالیت برای ۱۰۳ سال است. امیدواریم به این هدف برسیم.
به دنبال ساماندهی بازار پست با آزادسازی این صنعت هستیم
حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اشاره به چالش‌هایی که در مسیر آزادسازی حوزه پست وجود دارد، تأکید کرد: در نگاه اول این چالش‌ها به چشم نمی‌آید اما وقتی وارد این عرصه شدیم چندین سال طول کشید تا امروز شاهد تولد اپراتور اول هستیم.
وی با بیان این مسئله که در یک سال حدود ۳٫۵ تا ۶ میلیون مرسوله پستی در کشور جابه‌جا می‌شود، گفت: بر اساس آمار در شرکت پست ۷۰۰ تا ۸۰۰ مرسوله یعنی کمتر از ۱۵ درصد از کل مرسوله‌ها به صورت مجاز و طبق ضوابط جابه‌جا می‌شود. در واقع اپراتورهای پستی شکل گرفتند تا استاندارهای لازم در این بخش رعایت شود. بنابراین انتظار می‌رود که از این پس ساماندهی در این وادی اتفاق افتد.
فلاح جوشقانی با تأکید بر امکان وجود مشکلاتی در مسیر حرکت این اپراتور، تصریح کرد: نگرانی‌هایی در مورد حرکت در این مسیر وجود دارد اما امیدواریم بخش خصوصی بتواند در این بازار بزرگ با ارائه خدمات جدید، تحولاتی ایجاد کند و پیشرو باشد.
معاون وزیر ارتباطات وعده داد: دولت کمترین مداخله را در عرصه اجرای فعالیت‌های بخش خصوصی خواهد داشت. تا به امروز ۸۰ تا ۹۰ درصد خدمات ارزش‌آفرین را در این حوزه آزاد کردیم تا شرکت‌های خصوصی بتوانند بر اساس کیفیت خدمات ارائه شده با هم رقابت سالمی داشته باشند.
هم‌افزایی و ارتقای بهره‌وری در عرصه پست را دنبال می‌کنیم
محمدحسن کرباسیان، مدیرعامل اولین اپراتور خصوصی پست ایران با اشاره به این نکته که نگاه اپراتور اول به امتیاز حاکمیتی، انحصار نیست، تأکید کرد: تقویت فرصت‌های هم‌افزایی میان فعالان پستی با حفظ برند آنها، هدفی است که اپراتور اول برای خود ترسیم کرده است. در واقع حمایت فنی و اجرایی از اعضای شبکه را ضامن ارائه خدمات با کیفیت می‌دانیم که این خود اساس ارزش‌آفرینی در این شبکه است. تا به امروز بیش از 20 شرکت به این مجموعه پیوسته تا در محیطی تعاملی با هم حرکت کنند.
وی در ادامه به وظایف اصلی اپراتور اشاره و تصریح کرد: جذب فعالان پستی در سراسر کشور با حفظ برند برای ایجاد اجتماع بزرگی به نام خانواده پست، سازمان‌دهی بازارعرضه و تقاضا، ایجاد بستر و زیرساخت‌های لازم برای رعایت استانداردهای لازم بر اساس ضوابط پروانه صادر شده، جذب فعالان مرتبط با خدمات پستی از قبیل گروه‌های نرم‌افزاری، تأمین‌کنندگان تجهیزات پستی و وسایط نقلیه پستی، تولیدکنندگان کارتن، پاکت، لفاف و غیره از جمله وظایفی هستند که دنبال می‌کنیم.
مدیرعامل اولین اپراتور خصوصی پست ادامه داد: اپراتور اول در مدل کسب‌وکار خود، سازمان اجرایی و عملکردی را متناسب با نیاز فعالان بنا کرده و در پی ایجاد بستری است که متناسب با آن هم‌افزایی و بهره‌وری لازم در خانواده پست اتفاق بیفتد.
وی تأکید کرد: این اپراتور کمک می‌کند تا آمار دقیقی از فعالیت‌های پستی داشته باشیم. در کشور خدمات پستی در حد بسیار زیادی انجام می‌شود اما بخش اندکی از آنها به ثبت می‌رسد. ساماندهی این حوزه نکته‌ای است که باید اتفاق افتد. در این وادی آنچه مهم است ایجاد نرم‌افزار جامع و کامل است.
او در ادامه به نرم‌افزارهای موجود برای ارائه خدمات هوشمند پستی، اشاره و تشریح کرد: زیرساخت‌های فنی متعددی در طول یک سال گذشته توسط سرمایه‌گذار اپراتور اول راه‌اندازی شده‌اند، از جمله نرم‌افزار اصلی اپراتور اول که کانال ارتباطی فعالان پستی با سازمان تنظیم مقررات بوده و کلیه گزارش‌ها، مستندات، آمار و درآمد اپراتور را تهیه و ارسال می‌کند. همچنین نرم‌افزارهای پستی برای آن دسته از فعالان پستی که فاقد نرم‌افزار بوده و تمایل دارند برای مدیریت مجموعه خود از این نرم‌افزارها استفاده کرده و از این طریق به نرم‌افزار اصلی متصل شوند و در نهایت نرم‌افزار عملیات ترکیبی فعالان پستی با یکدیگر به شکلی که هریک از آنها در بخشی از فرایندهای پستی قبول، جمع‌آوری، آماده‌سازی، تجهیز و مبادلات، رهسپاری و توزیع بتوانند با یکدیگر تعامل و ارتباط داشته باشند.
کرباسیان با برآوردی از بازار موجود، تأکید کرد: حجم برآورد بازار در ارائه خدمات پستی کشور حدود 20 هزار میلیارد تومان است که با توجه به آمار موجود تنها 20 درصد آن نصیب فعالان رسمی می‌شود.
وی با بیان این مطلب که شرکت پست با جابه‌جایی حدود 400 میلیون مرسوله در طول سال، بین 10 تا 15 درصد از بازار را در اختیار دارد، گفت: با حضور اپراتورها و فعالان پستی اگر بتوان 3 الی 4 هزار میلیارد تومان را جذب کنیم، وزارت ارتباطات به اهداف خود می‌رسد و در عین حال شرکت پست و فعالان خصوصی این حوزه نیز متنفع می‌شوند.
مدیرعامل اولین اپراتور خصوصی پست همچنین پیشنهاد داد: شفاف‌سازی بازار پست نکته دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. این شفاف‌سازی باید بر اساس تعاریف پست انجام شود. متأسفانه در این حوزه متولی‌های متعددی وجود دارند که کار را برای ما سخت و پیچیده می‌کنند. این موضوع باید ساماندهی شود.
نقش رگلاتوری را جدی بگیریم
حمیدرضا فولادگر، رئیس کمیسیون اصل 44 مجلس نیز با حضور در این نشست از آسیب‌شناسی نحوه واگذاری‌ها به بخش خصوصی بر اساس گزارش‌های مجلس، تصریح کرد: ایجاد اپراتور اول در پست بر اساس همین تجربه‌ها و آنچه در کشورهای دیگر در این حوزه انجام شده، صورت گرفت. امیدواریم این عرصه آمادگی حضور تعداد بیشتری از فعالان بخش خصوصی را داشته باشد و هر آنچه بخش خصوصی می‌تواند انجام دهد به این بخش واگذار شود.
این نماینده مجلس همچنین از نظام رگلاتوری و لزوم تبلور بیشتر آن در همه بخش‌ها سخن گفت و تأکید کرد: خوشبختانه این نظام در حوزه ارتباطات و پست وجود داشته و تنها باید به‌روز شود. هدف از نظام رگلاتوری که پشتوانه قانونی دارد و فقط شامل بخش دولتی هم نمی‌شود، این است که ساماندهی لازم در حوزه‌های مختلف اتفاق افتد و به تدریج میدان برای نقش‌آفرینی بخش خصوصی باز شود.
بازار پست ظرفیت‌های بسیاری برای بزرگ شدن دارد
پس از رونمایی از اولین اپراتور خصوصی پست کشور، با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و دیگر متولیان، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رو به مدیرعامل اپراتور اول، گفت: فراموش نکنید که رقابت با شرکت پست در اولویت برنامه‌های شما قرار دارد و سعی کنید به بهترین شکل این بازار را در اختیار بگیرید و خدمات را با بهترین کیفیت در اختیار مشتریان قرار دهید. این اقدام شما قانونی است و باید انجام شود. بازار پست بسیار بزرگ است و ظرفیت‌های بالایی دارد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در این حوزه وظیفه دولت رگلاتوری است و باید این تکلیف را به خوبی بیاموزد و اجرا کند. از سوی دیگر جامعه نیز باید با این ادبیات آشنا شود و بداند که بعد از واگذاری وظیفه هر نهادی چیست.
این مقام مسئول درس گرفتن از تجربیات گذشته به ویژه آنچه در واگذاری شرکت مخابرات صورت گرفت را لازم و ضروری دانست و افزود: دو سال است که لایحه‌های مختلف را برای حل مشکلات مربوط به خصوصی‌سازی شرکت مخابرات به مجلس می‌بریم اما کارساز نیست چراکه این مسائل باز نشده و آسیب‌شناسی لازم صورت نگرفته است. باید بگوییم که بعد از خصوصی‌سازی در حوزه تلفن ثابت عقب‌گرد داشتیم. باید بگوییم که بعد از خصوصی‌سازی کارگزاران روستایی با مشکلات بسیاری مواجه شدند. اگر این مسائل گفته شود، پیدا کردن راه‌حل برای آنها هم آسان‌تر می‌شود.
جهرمی اظهارامیدواری کرد که اپراتور اول بتواند در ارائه خدمات بهتر به مردم موفق باشد و این وظیفه را متناسب با شأن و جایگاه مردم انجام دهد. چراکه در این عرصه ملاک موفقیت جلت رضایت مردم است.