امروز بیست‌وسومین سالروز ملی صادرات است؛ صادرات بارها از سوی سران ارشد نظام به موتور محرکه اقتصاد کشور تعبیر شده است. این روزها که کشور در جنگ اقتصادی به سر می‌برد و صادرات نفت ایران با تحریم‌های آمریکا به زیر 300 هزار بشکه در روز رسیده، شاید اهمیت صادرات غیرنفتی بیشتر از گذشته مشخص شده باشد.
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: صادرات غیرنفتی جزو محورهای کلیدی توسعه اقتصادی کشور است؛ افزایش صادرات غیرنفتی، دور شدن از اقتصاد نفتی و دور شدن بودجه و اقتصاد از چاه‌های نفت و استفاده از منابع ارزی با ارزش‌افزوده بالا جزو سیاست‌های کلان کشور و دستور اکید مقامات عالی کشور است.
او ادامه می‌دهد: وقتی به عملکرد دولت‌ها در حوزه صادرات نگاه می‌کنیم در چهار دهه گذشته یا حداقل بعد از پایان جنگ تحمیلی مشخص می‌شود که اقتصاد نفتی همچنان بازیگر اصلی اقتصاد ایران بوده است.
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در طول همه سال‌های بعد از جنگ تحمیلی، منابع نفتی دولت‌ها را بی‌نیاز از تأمین منابع از حوزه‌های دیگر کرده است و برای همین حمایت از صادرات به معنای واقعی مورد مداقه و اهمیت نبوده است.
لاهوتی ادامه می‌دهد: در همه این سال‌ها تلاش خوبی در حمایت از صادرات و افزایش حجم صادرات غیرنفتی شده اما کافی نبوده است. حجم صادرات ایران از عدد 3 میلیاردی دلار در سال‌های بعد از جنگ به بیش از 40 میلیارد دلار رسیده است.
او تصریح می‌کند: امسال با توجه به شرایط بین‌الملل باید سعی کرد که وابستگی اقتصاد کشور و بودجه جاری به نفت به حداقل ممکن برسد.
آمریکا تلاش کرده است با تحریم نفت ایران صادرات نفت را به صفر برساند؛ دولت ترامپ نتوانسته این برنامه را عملیاتی کند اما توانسته با اعمال فشار به کشورها، سطح صادرات و درآمد نفتی ایران را کاهش دهد. لاهوتی این مسئله را فرصت و گذر تاریخی می‌داند تا نسبت به آرزوی دیرینه اقتصاد یعنی رفع موانع صادرات غیرنفتی توجه شود.
به گفته لاهوتی این فرصت پیش‌آمده به تعبیری توفیق اجباری برای کشور است و دولت مجبور است از صادرات غیرنفتی حمایت کند. البته آن‌طوری که باید دولت از تجار که سربازان عرصه جنگ اقتصادی هستند، حمایت نکرده و صادرات و صادرکنندهها مورد اعتنا و اعتماد نبودند ولی با واقعی شدن نرخ ارز شاهد افزایش صادرات در نیمه دوم سال 97 بودیم. اگرچه صادرات ازنظر ارزشی کاهش داشت ولی به لحاظ وزنی حجم صادرات بیشتر شده بود.
او نرخ منفی ارزش صادرات را به دلیل اصلاح پایه‌های گمرکی می‌داند که اقدامی ضروری بوده است. تا به امروز طبق اعلام بانک مرکزی 27 میلیارد یورو ارز به چرخه اقتصادی کشور برگشته است و امسال اولین سالی است که بودجه بدون اتکا به درآمدهای نفتی بسته خواهد شد.
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، امسال هم واردات به میزان کافی انجام‌شده و هم کالاهای اساسی تأمین‌شده است. صادرات غیرنفتی توانسته در چرخه اقتصادی کشور وارد شود. دیروز رئیس بانک مرکزی در جلسه هیات هیات نمایندگان اتاق ایران از صادرکنندهها به‌عنوان کسانی که در شرایط بحرانی به کشور کمک کرده‌اند، قدردانی کرد.
او درباره اینکه چگونه باید ظرفیت‌های خاموش حوزه صادرات غیرنفتی را فعال کرد، می‌گوید: در شرایط کنونی اینکه بتوانیم گسترش بازار داشته باشیم یا افزایش چشم‌گیر صادرات در بازارهای جدید را عملیاتی کنیم، کار ساده و سهلی نیست. ما در روابط بانکی با مشکلات جدی مواجهیم و آمریکا با اعمال نفوذ خیلی از کشورهایی که در دوره تحریم قبلی با ما کار می‌کردند را تحت‌فشار گذاشته است.
لاهوتی ادامه می‌دهد: اگرچه آمارهای رسمی نشان از وضعیت خوب تولید و صادرات غیرنفتی دارد اما در بحث تجارت خارجی شاید خیلی نتوانیم کار مهمی انجام دهیم اما حداقل باید خودتحریمی داخلی برطرف شود؛ دولت با ارائه تسهیلات لازم از صادرکننده‌های غیرنفتی حمایت کند و موانع خودساخته برطرف شود. همچنین در این شرایط باید از وضع قوانین خلق‌الساعه و ممنوعیت و محدودیت برای صادرات جلوگیری شود.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، مهم‌ترین مانع پیش روی صادرات را مشکلات حوزه حمل‌ونقل می‌داند و معتقد است باید منابع صندوق توسعه ملی و بانک توسعه صادرات در جهت حمایت از صادرات غیرنفتی افزایش یابد.
لاهوتی معتقد است با حمایت از صادرات غیرنفتی می‌توان به 15 کشور همسایه کالا صادر کرد، همچنین با ارتباط خوب با عراق و سوریه می‌توان نقش فعالی در بازار این کشورها داشت.