در آخرین روز برگزاری نمایشگاه اینوکس ۲۰۱۹ اتاق‌های مشترک ایران و پاکستان و ایرانو عراق طی نشستی تخصصی زمینه‌های توسعه تجارت و سرمایه گذاری با کشورهای عراق و پاکستان را بررسی کردند.
امان الله شهنوازی، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و پاکستان با اشاره به سابقه دیرینه دو کشور در روابط اقتصادی، حجم صادرات به این بازار در سال ۹۷ را ۲ میلیارد دلار اعلام کرد که ۶۰۰ میلیون دلار آن به شکل پیله وری انجام می‌شود.
بر اساس اظهارات او بهترین روش برای کار با فعالان اقتصادی پاکستان در شرایط تحریمی به شکل تهاتر است. از سوی دیگر ۳۲۰ قلم کالا از طرف ایران و ۳۳۰ قلم کالا از طرف پاکستان شامل تعرفه ترجیحی با ۲۰ تا ۲۵ درصد تخفیف هستند.
این فعال اقتصادی اعلام کرد: عمده صادرات ایران به پاکستان کاشی، قیر، محصولات کشاورزی، کالاهای صنعتی، سیمان و محصولات پتروشیمی و عمده محصولات وارداتی از این کشور برنج، کنجد و مقداری میوه است.
شهنوازی با بیان این مطلب که هنوز خط آهن زاهدان به پاکستان متصل نشده و اتاق مشترک به جد خواستار تکمیل این خط است، گفت:متاسفانه بین ایران و پاکستان فقط یک مرز رسمی وجود دارد. در این رابطه اتاق مشترک در تلاش است تا دو مرز رسمی دیگر بین دو کشور ایجاد شود.
نایب رئیس اتاق مشترک ایران و پاکستان میزان کل واردات به پاکستان را ۶۸ میلیارد دلار اعلام کرد که سهم ایران از این رقم تنها یک درصد است. از طرفی حجم کل صادرات این کشور بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
شهنوازی با اشاره به برخی درگیری‌ها بین هند و پاکستان و ناامنی نسبی موجود در پاکستان از فعال شدن بندر چابهار به عنوان مسیرترانزیتی‌برای ارتباط تجاری بین هند و افغانستان سخن گفت. به باور او ایران می‌تواند از این موقعیت بهره بیشتری ببرد و منطقه آزاد چابهار را فعال‌تر کند.
در ادامه سید حمید حسینی، دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق به تشریح وضعیت بازار عراق و روش‌های حضور در آنجاپرداخت. او مهم ترین‌روش بهینه برای حضور مستمر و پایدار در عراق را سرمایه‌گذاری مشترک دانست. بر اساس اظهارات او یا باید در قالب شرکت‌های عراقی فعالیت کنیم و یا شرکت‌های خارجی غیر ایرانی.
این فعال اقتصادی با بیان این مطلب که در حال حاضر عمده بازسازی‌ها در مناطق غربی عراق که سنی نشین هستند، معطوف است گفت: حضور ایرانیان در این منطقه همواره محدود بوده است. از سوی دیگر برای فعالیت در این منطقه باید توجه جدی به ۳ گروه عشایر، احزاب سیاسی و نهادهای مذهبی داشته باشیم.
حسینی در ادامه به ویژگی‌های اصلی بازار عراق اشاره و تصریح کرد: این کشور علاوه بر نیاز به بازسازی زیرساخت‌ها به نیروی انسانی خبره نیز محتاج است. در دوران جنگ این نیروها به دلیل نبود امنیت، کشور را ترک کردند و امروز عراق به شدت به نیروی انسانی نیاز دارد. در حال حاضر دو و نیم میلیون عراقی در ایران سکونت دارند.
دبیر اتاق مشترک ایران و عراق ضمن تاکید بر توانایی بالای عراق از نظر مالی به نبود نظام بانکی و بیمه‌ای کارآمد و فقدان امنیت وفضای مساعد کسب‌وکار در عراق اشاره و تصریح کرد: در ۶ ماهه اول سال ۹۸ وضعیت صادرات کشور به عراق وضعیت مساعدی داشت اما بعد از مراسم اربعین که همه ساله با رشد صادرات همراه بود، میزان صادرات با افت همراه شد.
بر اساس اظهارات این فعال اقتصادی کالاهای صادراتی به عراق از تنوع بالایی برخوردار است و از سوی دیگر پروژه‌های بزرگ خدمات فنی و مهندسی توسط شرکت‌های ایرانی در دست اجراست هرچند به دلیل ناامنی‌های ناشی از اقدامات داعش در عراق از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ بسیاری از پروژه‌ها متوقف شده بود.
او در بخش دیگری از سخنان خود به پیگیری‌های مجدانه برای ایجاد شهرک‌های صنعتی مشترک، لایروبی اروند، اتصال راه آهن و گسترش ترانزیت اشاره و تصریح کرد: عراق بازار خوبی برای صادرات مجدد محصولات ایرانی نیست. در این کشور قوانین مربوط به‌ترانزیت رعایت نمی‌شود و چون عراق عضو کارنه تیر نیز نیست، در نتیجه هزینه صادرات مجدد توجیه اقتصادی ندارد.
دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق ادامه داد: شرکت‌های ایرانی بهتر است برای فعالیت بدون دردسر در بازار عراق یک در این کشوریک شرکت به ثبت برسانند و یا در قالب یک شرکت خارجی غیر ایرانی در بازار عراق فعالیت کنند.