در تازه‌ترین نشست دبیران اجرایی اتاق‌های سراسر کشور با اعضای هیات‌رئیسه و دبیرکل اتاق ایران درباره چارچوب‌ها و فرآیند چابک‌سازی اتاق‌ها با توجه به تحولاتی که در نظام اقتصادی، شاهدان هستیم، صحبت شد.
ساسان شاه‌ویسی، دبیرکل اتاق ایران برگزاری این جلسه را فرصتی برای قدم برداشتن در مسیر تحول سازنده دانست و تأکید کرد: برای اینکه بتوانیم شاهد تحولات سازنده در بدنه اجرایی اتاق‌های باشیم، مهم‌ترین محور، بازنگری و بهینه‌سازی فرآیندهای اجرایی است. بدون شک هر استان شرایط خاص خود را دارد و باید روی اصلاح و بازنگری این موضوعات تمرکز کند، فقط قدم اول، تهیه یک کارنامه دقیق و جامع از عملکردهاست.
او ادامه داد: به اشتراک گذاشتن آنچه انجام شده نیز در این چارچوب بسیار مهم است. از طرفی ضرورت دارد بروکراسی‌ها و کاغذبازی‌ها را حذف کنیم. اگر مستندسازی لازم از مجموعه اقدامات، انجام شود، می‌توانیم آنچه زائد است را شناسایی حذف کنیم تا فرآیندهای اجرایی تسهیل شود. حذف، اصلاح و ادغام فرآیندها باید مبتنی بر استانداردسازی انجام شود؛ یعنی اصلاحات باید پس از شناسایی کارآیی‌ها، کارکردها، ظرفیت‌ها و ... با اندازه‌گیری و سنجش دقیق، صورت بگیرد.
دبیرکل اتاق ایران رویکرد چابک‌سازی اتاق‌ها را بسیار مهم و ارزشمند توصیف کرد و گفت: تحول در نظام بودجه‌ریزی و نظام مالی و سایر بخش‌ها باید در مسیر چابک‌سازی اتاق‌ها پیگیری شود. اصلاحات در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با الحاق هوشمندسازی نیز در دستورکار قرار بگیرد. البته این رویکرد با یکپارچه‌سازی کل نظام فناوری اطلاعات و ارتباطات دنبال می‌شود. نزدیک به 50 سامانه در اتاق ایران فعال است و حدود 20 مورد آنها خیلی شناخته شده نیستند.
شاه‌ویسی در بخش دیگری از سخنان خود یکی از شاخص‌های مهم توسعه را فناوری‌های جدید عنوان کرد و حفظ امنیت شبکه را نظام سایبری اتاق‌های را در اولویت این مسیر دانست.
او توانمندسازی و توسعه منابع انسانی را محور بعدی نظام اصلاحات اجرایی اتاق‌ها برشمرد و افزود: دنبال ترتیب نیرویی هستیم که سواد بین‌المللی، سواد توسعه کار، سواد فناوری‌های نو و ... را داشت باشد، پس آموزش در حین کار را ضروری می‌دانیم و نظام ارزیابی عملکردی نیروی انسانی را به طور مستمر انجام می‌دهیم. تقویت این نظام ارزیابی عملکردی به فرهنگ تحول‌گرایی کمک می‌کند.
دبیرکل اتاق ایران انتقاد سازنده و پذیرفتن نقطه ضعف‌ها را در تکمیل نظام تحول‌گرای اتاق‌ها مفید ارزیابی کرد و روحیه انتقادپذیری را محور کلیدی در جریان تحول‌آفرینی عنوان کرد.
او از ایجاد کانون ارزیابی با تعریف شاخص‌هایی دقیق در راستای تخصص‌گرایی و استخدام افرادی خبره در اتاق ایران خبر داد و افزود: این اقدام کمک می‌کند توسعه نیروی انسانی را در اتاق‌ها به صورت هدفمند و بر اساس معیارهایی مشخص دنبال کنیم.
شاه‌ویسی تشریح ضرورت بروز تحول و تغییر در ساختار اتاق‌ها را مهم دانست و گفت: چرخه‌های اقتصادی، تجاری، مکانیزم‌های اقتصادی سیاسی و ... تغییر کرده و کارکرد اتاق‌ها را باید این تغییرات به‌روز کرد تا مؤثر باشند.
دبیرکل اتاق ایران تأکید کرد: پایش و ارزیابی مستمر، بند پایانی یک تحول است که برای این منظور نیز چارچوب و پروژه‌ای تعریف کرده‌ایم. در هر صورت تحول در اجرا یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و برای این منظور باید با برنامه‌ریزی حرکت کنیم.
دبیران اجرایی اتاق‌های سراسر کشور چه انتظارات و پیشنهادهایی داشتند؟
در ادامه نوبت به مدیران اجرایی اتاق‌های سراسر کشور رسید تا ضمن بیان تجربیات خود به آنچه در مسیر چابک‌سازی اتاق‌ها باید انجام شود، اشاره کنند.
مهدی میراشرفی، دبیر اجرایی اتاق اراک همکاری و ارائه نظرات مشورتی به قوای سه‌گانه را وظیفه اتاق‌ها دانست و عنوان کرد: مدت‌هاست که اقتصاد ایران دولت‌محور بوده و این روند هر روز در حال تقویت است؛ در حقیقت دولت‌ها با دسترسی به منابع ارزان، همواره خود را از نظرات مشورتی، بی‌نیاز تصور می‌کردند؛ اما امروز شرایط تغییر کرده و دولت به خوبی متوجه شده بدون بهره‌گیری از نظرات مشورتی کارشناسان، اقتصاددانان و فعالان اقتصادی نمی‌تواند مسیر را ادامه دهد. حال باید در ارائه دیدگاه‌های مشورتی کارآمد و اجرایی به دولت و حمایت از فعالان اقتصادی قدم برداریم.
مرتضی فیاضی، دبیر اجرایی اتاق شهرکرد با تأکید بر اهمیت چابک‌سازی اتاق‌ها، هوشمندسازی و تمرکز بر فناوری‌های جدید را در راستای ارائه خدمات آسان و به‌روز به ذی‌نفعان را مورد تأکید قرار داد.
او آموزش تجار نسل فردا را نیز یکی از برنامه‌های آموزشی اتاق شهرکرد عنوان کرد و نتایج حاصل از برگزاری این دوره‌ها را مناسب و درخور توصیف کرد.
فیاضی ارتباط بخش خصوصی و دولت را در استان چهارمحال بختیاری کارآمد ارزیابی کرد که تعمیق آن امروز به شدت از طرف دولت مطالبه می‌شود.
حسن امیری دبیر اجرایی کرمان درخواست کرد: اصلاحات ساختاری، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های تهیه شده در قالب طرح تحول‌آفرینی و چابک‌سازی اتاق‌ها با نظرات دبیران اجرایی اتاق‌های استانی، تکمیل شود.
او برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی در کشورهای هدف را با توجه به وضعیت نامناسب کشور در سطح بین‌المللی، ضروری خواند و افزود: اتاق‌ها باید روی فعالیت‌های بین‌المللی و رایزنی گسترده در بازارهای هدف تمرکز کنند.
امیری حمایت از فعالان اقتصادی و تسهیل محیط کسب‌وکار را یکی از اولویت‌های اصلی اتاق‌های سراسر کشور برشمرد و گفت: اتاق کرمان در این ارتباط واحد کسب‌وکاری را ترتیب داده که تجربیات خوبی کسب کرده است و قابلیت انتقال این تجربیات به سایر اتاق‌ها در استان‌های مختلف را دارد.
ابراهیم حق‌جو دبیر اجرایی اتاق ارومیه از اقدامات مرکز پژوهش‌های اتاق ارومیه درباره تدوین استراتژی توسعه صنعتی کشور خبر داد و پیشنهاد داد: چارچوب اصلی این برنامه بلندمدت و کلیدی را اتاق ایران از طریق مرکز پژوهش‌های خود تعیین کند تا همه اتاق‌ها به استناد این متد کلی، نظرات پیشنهادی خود را ارائه دهند و در نهایت شاهد تدوین یک سند استراتژی توسعه صنعتی کارآمد برای کشور باشیم.
اکبر شجری، دبیر اجرایی اتاق کاشان از ساخت و بهره‌برداری مرکز نمایشگاه‌های بین‌المللی منطقه به همت اتاق کاشان خبر داد و سطح روابط بین اتاق با سازمان‌های دولتی و حاکمیتی استان را سازنده توصیف کرد.
او از چالش‌های مالیاتی و تأمین اجتماعی در محیط کسب‌وکار کشور به ویژه بعد از جنگ 12 روزه سخن گفت و حل این وضعیت را خواستار شد. او پیشنهاد تقسیط مطالبات تأمین اجتماعی و مالیات را با توجه به وضعیت نامناسب اقتصادی بنگاه‌ها، مطرح کرد.
علی عوض‌پور دبیر اجرایی اتاق شیراز از برخی بروکراسی‌های حاکم بر بدنه اتاق‌ها در ارائه خدمات به فعالان اقتصادی انتقاد کرد و خواستار اصلاح این فرآیندها شد. به باور او روان‌سازی سیاست‌ها یکی از مطالبات جدی است که باید از طرف اتاق‌ها هم رعایت شود.
عوض‌پور ارائه خدمات مشاوره و آموزش کیفی و جامع را نیز یک مطالبه محوری دانست و درعین حال ارزیابی کیفی از عملکرد اتاق‌ها را توصیه کرد.
محمد همتیان، دبیر اجرایی اتاق سمنان تدوین سند راهبردی مبتنی بر تجربه جهانی را برای چابک‌سازی اتاق‌ها، پیشنهاد داد.
حمیدرضا نجفی نماینده اتاق همدان بهره‌وری در اتاق‌ها را مهم دانست و از تفاوت بین بهره‌وری و چابک‌سازی صحبت کرد. بر اساس اظهارات او چابک‌سازی، اقدامی ارزشمند است ولی با اصل بهره‌وری تفاوت دارد. از طرفی زمانی می‌توانیم برای ارائه خدمات بهینه به ذی‌نفعان قدم‌های لازم را برداریم که جلوتر از سایر بخش‌ها و ارگان‌ها فعالیت کنیم.
نجفی حرکت اتاق‌ها به سمت مدرن و هوشمندشدن را خواستار شد چراکه اقتصاد و تجارت مدرن شدند و باید تحولات اتاق‌ها هم به همین سمت باشد.
هادی اسلام‌زاده دبیر اجرایی اتاق یاسوج بر حضور کارآمدتر نمایندگان اتاق‌ها در مجامع و شوراها تأکید کرد تا از طریق بتوانیم مؤثر از قبل در جریان تصمیم‌گیری‌ها مشارکت کنیم.
در ادامه علی چاغروند، معاون کمیسیون‌ها، مجامع و شوراهای اتاق ایران اولین شیوه‌نامه‌ای که در این دوره هیات نمایندگان مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفت را شیوه‌نامه مربوط به کمیسیون‌ها دانست و در این مورد گفت: بر اساس تغییرات اعمال شده، 4 کمیسیون به کمیسیون‌های قبل اضافه شدند و خوشبختانه این تخصص‌گرایی نتایج مثبتی در پی داشت. از سوی دیگر این تخصص‌گرایی در کمیسیون‌ها موجب شد تا نمایندگان اتاق برای حضور در جلسات شوراها و مجامع مختلف با اولویت کمیسیون‌ها انتخاب شوند که این امر نیز بسیار مفید بود.
او از تدوین آیین‌نامه خدمات‌محوری در این دوره هیات نمایندگان اتاق ایران و اجرایی شدن بخشی از آن صحبت کرد و گفت: میزهای مشاوره تاب‌آوری بنگاه‌ها را در اتاق‌های استانی شکل دهید. این تجربه را در اتاق ایران داشتیم و بسیار اثرگذار بود. این اقدام به طرح عضویت فراگیر اتاق‌ها نیز کمک می‌کند.
احمد غلامی دبیر اجرایی اتاق کرج بر ضرورت دریافت کارت بازرگانی از محل و استان فعالیت واحدها، تأکید کرد و ایجاد بانک اطلاعاتی از قوانین و مقرراتی که موردنیاز فعال اقتصادی را پیشنهاد داد. او تسهیل عضویت فعالان حوزه کشاورزی و صنایع‌دستی به دلیل ویژه بودن شرایط آنها را مورد تأکید قرار داد.
غلامی از لزوم اصلاح سامانه صدور گواهی مبدأ صحبت و از بروز برخی چالش‌ها در این سامانه انتقاد کرد.
حمیدرضا امیدان دبیر اجرایی اتاق اصفهان بررسی‌های مرکز پژوهش‌های اتاق اصفهان را مورد توجه قرار داد و گفت: تحول سازمانی بسیار اقدام خوب و مهمی است و باید انجام شود. از سوی دیگر ایجاد کانون ارزیابی نیز می‌تواند در اجرای شایسته‌سالاری و امکان استفاده از نیروهای زبده، مؤثر باشد. معتقدم بخش خصوصی باید پیشرو باشد و در تحول سازمانی و تغییر رویکردها پیش‌قدم شود.
او خاطرنشان کرد: تحول دیجیتال نیز بسیار ضروری است و اتاق اصفهان در این رابطه تجربه خوبی را کسب کرده که قابل انتقال به سایر اتاق‌ها و بخش‌ها نیز هست.
در ادامه محمد خزاعی، دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بین‌المللی ICC نیز تأکید کرد: این امکان وجود دارد تا آخرین تجربه کشورهای مختلف را در حوزه آموزش، ارائه خدمات، مناسبات بین‌المللی، مسائل حقوقی و صدور گواهی مبدأ در اختیار اتاق‌های متقاضی قرار دهیم.
اتصال به شبکه اتاق بین‌المللی بر اساس طرح WCF فرصتی دیگری است که از سوی خزاعی پیشنهاد شد. بر اساس اظهارات او با پیوستن به این طرح، اتاق‌ها می‌توانند فرصت‌های سرمایه‌گذاری خود را در شبکه ایجاد شده قرار دهند. تا به امروز 10 اتاق استانی به این شبکه بین‌المللی پیوستند.
برزی‌مهر معاون اجرایی اتاق تهران با نگاهی به ضرورت تحول در رویکردها پیشنهاد داد: تقسیم کار بین اتاق ایران و اتاق‌های استانی صورت گیرد و این امکان ایجاد شود تا برخی مأموریت‌های اجرایی اتاق ایران به اتاق‌های استانی واگذار شود و اتاق ایران به روند سیاست‌گذاری خود ادامه دهد. این تقسیم کار باید شفاف و بر اساس ظرفیت‌های هر منطقه و استان انجام شود.
محمد نجفیان، دبیر اجرایی اتاق اهواز نیز پیشنهاد داد: اصلاح نقش حمایتی اتاق ایران از اتاق‌های استانی اتفاق افتد بنابراین افزایش ضمانت اجرای مصوبات شورای گفت‌وگو باید دنبال شود. برنامه‌های کمیسیون‌های اتاق‌ها باید منسجم و همسو با منویات بخش خصوصی باشد و این موضوع به هم‌گرایی بیشتر نیاز دارد.
کامران ملکیان دبیر اجرایی اتاق خرمشهر از چالش‌های حوزه صدور کارت بازرگانی صحبت کرد و عدم ارتباط با سامانه‌های گمرک و سامانه جامع تجارت را غیرمنطقی و نادرست خواند که در مسیر حمایت از فعالان اقتصادی نیست.
مجتبی فرهادی دبیر اجرایی اتاق قم درخواست کرد برای استانداردسازی فرآیندها می‌توان به صورت پایلوت طرح‌های موجود را در اتاق قم اجرا کرد و پس از شناسایی چالش‌ها و رفع آنها، طرح چابک‌سازی و تحول را به سایر اتاق‌ها تسری داد.
محمد سپهر، دبیر اجرایی اتاق یزد مسدودسازی ناگهانی تعدادی از کارت‌های بازرگانی در زمان جنگ 12 روزه را مورد انتقاد قرار داد و گفت: این مسدودسازی به روش نادرستی انجام شد چون کشور در وضعیت خوبی نبود و مسدودسازی ناگهانی چالش‌های زیادی را در پی داشت.
کرده‌وان اسدی، دبیر اجرایی اتاق سنندج منابع مالی پایدار را در اجرای طرح‌های توسعه‌ای، چابک‌سازی و بهره‌ورساز اتاق‌های کم‌برخوردار، ضروری دانست و گفت: درباره پیگیری مطالبات بخش خصوصی نیز شرایط تجارت، تأمین و تخصیص ارز نامناسب است و تغییر رویکردها در این حوزه مهم است که به رایزنی بیشتر نیاز دارد.
او دسترسی بخش خصوصی و اتاق‌ها به داده‌ها و اطلاعات تجاری را نیز خواستار شد.
سمیرا برومند، دبیر اجرایی اتاق قزوین انسجام و تمرکز گرایی در بخش خدمات‌دهی به فعالان اقتصادی در یک مکان را مورد توجه قرار داد که در اتاق قزوین انجام شده است. او تمرکز بر اصل آموزش برای فعالان اقتصادی و کارکنان اتاق‌ها و ایجاد دفتر نمایندگی اتاق قزوین در اربیل عراق که یکی از بازارهای هدف مهم برای فعالان استان قزوین است را مطرح و نسبت به در دسترس نبودن اطلاعات تجاری انتقاد کرد.
عبدالرسول غلامی، دبیر اجرایی اتاق بوشهر با توجه به تغییر و تحول در اتاق‌ها به ویژه از نظر بینش و حرکت به سمت چابک‌سازی گفت: برای تحقق این هدف والا و مهم نیاز داریم سازمانی یادگیرنده تربیت کنیم، سازمانی که قابل پرورش است و بتوان روحیه کارآفرینی را در آن ترویج دهیم. از طرف دیگر تلاش برای ایجاد یک سازمان استراتژیک که با برنامه گام برمی‌دارد بسیار مهم است.
او بازنویسی آیین‌نامه تشکل‌ها با هدف امکان حضور سازمان‌های مردم نهاد و رفتن به سمت اتاق‌های نسل چهارم را پیشنهاد کرد و تشکیل کمیته‌ای برای تعامل با ذی‌نفعان از یک سو و نهادهای حاکمیتی از سوی دیگر را به عنوان یک نهاد تنظیم‌گر لازم دانست.
غلامی بهره‌گیری از نخبگان استانی با تشکیل اندیشکده‌های راهبردی اتاق‌ها را نیز توصیه کرد.
کاظم شهریاری، دبیر اجرایی اتاق بجنورد از تلاش برای حرکت به سمت مدرن شدن ساختار اتاق بجنورد و ایجاد برخی تحولات در مسیر شفافیت، تحول‌آفرینی و کارآمدی را عنوان کرد و گفت: در این راستا ظرفیت‌های استان خراسان شمالی را شناسایی کرده و قرار است این فرصت‌ها را در همایشی که به منظور معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان برگزار خواهد شد، ارائه دهیم.
او یکی از دغدغه‌های اصلی بخش خصوصی را توسعه فرهنگ کارآفرینی عنوان و تصریح کرد: نسل جدید از فضای کارآفرینی فاصله دارد و نخبگان دچار ناامیدی شدند و بنابراین شاهد پدیده مهاجرت هستیم. پس لازم است یکی از رسالت‌های خود را روی ارتباط با نسل جدید قرار دهیم از نسل جوان کشور غافل نشویم.
اکرم حسنی دبیر اجرایی اتاق زنجان از ضرورت دسترسی به اطلاعات و بانک داده‌ها برای غنی‌سازی گزارش‌ها و مطالعات علمی صحبت کرد و گفت: اتاق‌ها به اطلاعات درباره تجار و شرایط تجارت و تولید نیاز دارند و این داده‌ها باید در دسترس آنها باشد.
فخرالدین مالزیری دبیر اجرایی اتاق خرم‌آباد نیز از ضرورت ایجاد پلتفرمی برای ارتباط منسجم و کارآمد بین اتاق‌ها و دسترسی بهتر برای ارائه خدمات به ذی‌نفعان سخن گفت.
احمد قاسمی، دبیر اجرایی اتاق ساری نیز تأکید کرد: سامانه یکپارچه داده‌ها را در اتاق ایران ایجاد کنیم تا از داده‌های آن در مطالعات کارشناسی بهره ببریم. از طرف دیگر تهیه کتابچه راهنمای آزمون برای دریافت کارت بازرگانی نیز می‌تواند مؤثر باشد.
نیما توکلی، دبیر اجرایی اتاق رشت ضمن تأکید بر استقلال اتاق‌ها، استانداردسازی فرآیندها را ضروری خواند و گفت: این استانداردسازی به معنای زیر سئوال رفتن استقلال اتاق‌ها نیست. از طرفی بازنگری روی وظایف دبیران اجرایی اتاق‌ها نیز می‌تواند انجام شود تا به صورت شفاف بدانیم دایره حرکت دبیران تا چه حد است.