رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه اقتصاد ایران بلاتکلیف است و از یک اقتصاد بلاتکلیف نمی‌توان انتظار معجزه داشت، گفت: مشکل ما بزرگ‌تر از مسائل اقتصاد کلان و یا خرد است، ما در قاعده گذاری اقتصاد کشور مشکل داریم و تا این مسئله را حل نکنیم، تغییری حاصل نخواهد شد.
غلامحسین شافعی در بیست و پنجمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی که در تبریز برگزار شد، افزود: در 25 سال گذشته هر چه از مشکلات اقتصاد و صادرات کشور گفتیم، مسئله‌ای مرتفع نشد و به بیان بهتر، در طول همه این سال‌ها مشت به سندان کوبیدیم.
شافعی با تأکید بر اینکه اگر مسیر حرکتی ما همان مسیر دهه‌های گذشته باشد، تغییری حاصل نمی‌شود، اظهار کرد: ایران باید سالانه ۶۰۰ میلیارد دلار صادرات داشته باشد و اگر این میزان را با آمار کنونی صادرات مقایسه کنیم به عمق فاجعه پی می‌بریم.
رئیس پارلمان بخش خصوصی، تغییر ذر قاعده‌گذاری اقتصاد ایران به نفع حوزه مولد را ضرورتی انکارناپذیر دانست و تصریح کرد: تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما میهن‌پرست و متعهد هستند و انتظار کمک مالی هم از دولت هم ندارند؛ اما انتظار دارند کسی جلوی پایشان سنگ‌اندازی نکند.
شافعی ادامه داد: اگر قاعده‌گذاری‌های اقتصاد تغییر کند و فشار دولت از دوش تولیدکنندگان برداشته شود و به‌جای مشت کوبیدن بر سینه‌شان، دست بر شانه‌شان گذاشته شود، خواهید دید که چه کارهای بزرگی انجام می‌شود.
او با اشاره به اینکه رونق تولید با شعار محقق نمی‌شود، گفت: اگر به سخنان مقام معظم رهبری اعتقاد دارید، به‌جای تکرار این سخنان، آنها را در کشور پیاده‌سازی و اجرایی کنید؛ وگرنه چگونه می‌توان در کشوری که سود اصلی نصیب دلال‌ها می‌شود و پای تولیدکننده به زندان باز می‌شود، به رونق تولید امیدوار بود؟
رئیس اتاق ایران، تحریم‌ها را مصداق جمله عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد، دانست و افزود: به‌هرحال تحریم‌های ظالمانه علیه کشور اعمال شده و باید از این وضعیت برای تقویت تولید و توسعه صادرات استفاده کرد.
او از وجود مشکلات و دست‌اندازهایی در حوزه صادرات نیز انتقاد و اظهار کرد: افراد زیادی در کشور خود را متولی صادرات می‌دانند اما کسی پاسخگوی صادرکننده‌ها نیست. به بیان بهتر متولی اصلی این حوزه در کشور مشخص نیست.
شافعی با تأکید بر اینکه نمی‌توانیم از یک نسخه واحد برای رونق تولید و صادرات استفاده کنیم، گفت: نمی‌توان نسخه آذربایجان را در سیستان عملیاتی کرد و باید نسخه‌پیچی‌های انجام شده متناسب با امکانات و ظرفیت‌های هر منطقه باشد تا بتوان از استعدادهای نهفته در هر استان برای توسعه کشور به بهترین نحو ممکن استفاده کرد.
توانمندسازی واحدهای تولیدی و صادراتی؛ اولویت اول اقتصاد
رئیس اتاق تبریز در بیست و پنجمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی، توانمندسازی واحدهای تولیدی و صادراتی را اولویت اصلی صادرات کشور عنوان کرد و گفت: ما در یک جنگ تمام‌عیار اقتصادی قرار گرفته‌ایم و به همین دلیل باید حرکت جدیدی را در اقتصاد آغاز کنیم.
یونس ژائله افزود: کشور ما در شرایط جدیدی قرار گرفته است و دشمنان جهت تضعیف و فشار بر مردم ایران درصدد قطع ارتباط اقتصادی ایران با دنیا هستند؛ اما ما تمایل داریم ارتباط خود را با کشورهای همسایه توسعه دهیم و اقتصاد آزاد با همسایه‌ها فقط به کمک فعالان اقتصادی و بخش خصوصی میسر خواهد شد.
او با اشاره به حضور نمایندگان برخی از ۱۵ کشور همسایه در بیست و پنجمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی، تصریح کرد: رویکرد جدید در تجارت با همسایگان و تحولاتی مانند حضور در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، فصل نوینی در اقتصاد ایران به وجود آورده و بازار ۲۵۰ میلیون نفری این کشورها را در جایگاه خریدار بالقوه محصولات ایران قرار داده است.
او در زمینه مشکلات و زیرساخت‌های کریدورهای حمل کالا در کشور عنوان کرد: اگر بتوانیم کالای تولید شده در ایران و کشورهای شرق و جنوب ایران را با کریدور فراموش شده جنوب به شمال به اوراسیا برسانیم، می‌توانیم سود اقتصادی بالایی را نصیب کشور کنیم.
ژائله افزود: ما برای این کار نیاز به ایجاد زیرساخت داریم و تا این زیرساخت‌ها آماده نشود، نمی‌توانیم به موفقیت خود امیدوار باشیم.
رئیس اتاق بازرگانی تبریز با اظهار تأسف از اینکه فضای کسب‌وکار ایران رتبه قابل قبولی ندارد، اظهار کرد: بهبود مباحثی چون شاخص‌های اقتصادی و فضای کسب‌وکار می‌تواند کشورهای دیگر را به همکاری بیشتر با ایران ترغیب کند.
ژائله تأکید کرد: مقام معظم رهبری در گفت‌وگو با فعالان بخش خصوصی بیانات بسیار مهمی ایراد کردند و تکلیف دولت و بخش خصوصی را مشخص نمودند.
او ادامه داد: برای اینکه در اقتصاد منطقه حرف اول را بزنیم باید بخش خصوصی را توانمند کرده و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی را که مورد تأکید رهبر انقلاب است، به‌طور کامل عملیاتی کنیم.
او خاطرنشان کرد: برنامه‌های نوینی را در بخش صادرات پیش‌بینی کرده‌ایم که جهت اجرای آنها نیاز به ارتباط تنگاتنگ بین اتاق‌های بازرگانی ایران و اتاق‌های بازرگانی کشورهای همسایه داریم.
ژائله با بیان اینکه ۸۵ درصد واحدهای بخش خصوصی کشور واحدهای کوچک و متوسط هستند و به‌تنهایی نمی‌توانند در زمینه صادرات موفق شوند، گفت: ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی برای عرضه تولیدات استاندارد واحدهای کوچک اقتصادی در بازارهای جهانی ضروری است.
رئیس اتاق تبریز در بخش دیگری از صحبت‌های خود، عنوان کرد: منابع مالی کافی به‌منظور رونق تولید در استان‌ها موجود است اما متأسفانه این منابع در خود استان‌ها هزینه نمی‌شود. وی تأکید کرد: منابع مالی هر استان باید در همان استان صرف شده و علاوه بر آن تمام استان‌ها باید از منابع ملی نیز بهره‌مند شوند.
او افزود: از مجلس تقاضا داریم تا به‌منظور تمرکززدایی و توسعه متوازن و پایدار استان‌ها، امکان صرف منابع هر استان را در همان استان فراهم نماید.
ژائله در ادامه صحبت‌های خود، گفت: اشتغال نیاز امروز کشور است و این مورد نیز فقط به دست کارآفرینان و فعالان اقتصادی محقق خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: تولید ثروت ملی وظیفه بخش خصوصی است و همگی باید به این کار کمک کنیم.
ژائله با اظهار تأسف از خام فروشی در صادرات، عنوان کرد: چرا درحالی‌که که تمام محصولات خام می‌تواند در داخل کشور به محصولات نهایی تبدیل شود، منابع کشور و محصول اولیه به‌صورت خام فروشی به خارج از کشور صادر می‌شود؟
وی خاطرنشان کرد: عدم موفقیت ما آرزوی دشمنان است اما با اراده‌ای که صنعتگران ما دارند، اجازه نخواهیم داد تا دشمن به هدف خود برسد.
صادرکننده‌ها باید در نبرد اقتصادی عرض‌اندام کنند
در ادامه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با اشاره به اینکه اقتصاد کشور روزهای سختی را تجربه می‌کند و صادرکننده‌ها باید در این نبرد اقتصادی عرض‌اندام کنند، گفت: مشکلات داخلی، بی‌تدبیری‌ها، عدم جمع‌بندی توان ملی و ظرفیت‌ها، عدم استفاده از تجارب و کینه‌ورزی دشمنان، سختی‌های زیادی را بر دوش ملت و کشور گذاشته است.
الیاس حضرتی با بیان اینکه امروزه مشکلات شکل و رنگ خود را تغییر داده است، بیان کرد: معتقدم که در حل مسائل و مشکلات آن‌طور که باید پیشرفت نکردیم، اکنون نمی‌توانیم تعلل کنیم؛ چراکه فرصت تاریخی برای صادرات پیش آمده و باید از این فرصت مناسب که دشمنان در اختیار ما قرار دادند، نهایت استفاده را ببریم و اقتصاد بدون نفت را باید در کشور عملیاتی کنیم.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه کاهش و قطع وابستگی نفت در بودجه سال جاری ایجاد شده است، گفت: از سال ۳۲ تلاش می‌کنیم اقتصاد بدون نفت را در کشور عملیاتی کنیم، امیدوارم روزی فرابرسد که درآمدهای نفتی را در بودجه سال جاری اعمال نکنیم.
وی خاطرنشان کرد: حدود ۱۲۷ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی در برابر ۳۲۰ هزار میلیارد تومان هزینه‌های جاری وجود دارد که باید سعی کنیم این فاصله و اختلاف را جبران کنیم.
حضرتی در مورد اقدامات صورت گرفته در حوزه مالیات، گفت: در زمینه مالیاتی نیز به اقبال خوبی دست یافته‌ایم و این موضوع به اقتصاد غیرنفتی کشور کمک خواهد کرد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مالیات بر ارزش‌افزوده حدود ۱۰ سال به‌صورت آزمایشی انجام شده و نارسایی‌ها و ایرادات قانونی آن رفع شده است. مشکلات اساسی این قانون در ۶ محور جمع‌آوری شده است و از ۳ سال گذشته در کمیسیون اقتصادی روی این موضوع تمرکز کرده‌ایم.
او ممیز محوری، تاریخ تعلق مالیاتی، دادرسی مالیاتی و مأخذ مالیاتی را از جمله تغییرات صورت گرفته در این قانون دانست و گفت: در قانون جدید، اصل را بر اظهارنامه مؤدی مالیاتی قرار داده‌ایم.
اهمیت توسعه روابط تجاری ایران و ترکیه
اوزتورک اوران، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع ترکیه نیز در بیست و پنجمین همایش ملی صادرات غیرنفتی بر اهمیت گسترش روابط تجاری ایران و ترکیه تأکید کرد و گفت: ایران و ترکیه دو کشور برادر هستند و اتاق‌های بازرگانی این دو کشور، درصدد توسعه روابط فی‌مابین هستند.
اوران با اشاره به اینکه تنوع صادراتی ایران به‌عنوان یکی از شرکای ترکیه برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است، یادآوری کرد: در زمان کنونی حجم تجارت دوجانبه کشورها کافی نیست و باید میزان آن افزایش یابد.
او با بیان اینکه از مشکلات ایران اطلاع داریم، خاطرنشان کرد: ایران مرزها را طی کرده و بر مشکلات موجود در اقتصاد فائق خواهد آمد و زمانی که این مشکلات را پشت سر بگذارد کشوری قدرتمند و ثروتمندی را خواهیم دید.
اوران، با بیان اینکه تبریز فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بالایی دارد، افزود: این فرصت‌ها باید به سرمایه‌گذاران و کارآفرینان بیان شود و پیشنهاد می‌شود برای گسترش همکاری‌های تجاری بین ایران و ترکیه کنسرسیوم مشترکی بین اتاق‌های ترکیه و ایران ایجاد شود و در این زمینه آماده همکاری هستیم.
افغانستان مشتاق واردات تکنولوژی و مهارت از ایران
در ادامه عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی افغانستان نیز در این همایش بر اشتیاق افغانستان برای واردات تکنولوژی و مهارت ایرانی تأکید کرد و گفت: ایران در زمینه صادرات در افغانستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و بیشترین کالای مصرفی و مواد خام افغانستان از ایران وارد می‌شود و ما به دنبال یک همکاری برد – برد با ایران و افزایش حجم مبادلات بین دو کشور هستیم.
سلیمان خال تأکید کرد: تکنولوژی و مهارت ایرانی افغانستان را در مسیر توسعه پایدار یاری می‌کند و همکاری اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان در رسیدن به این هدف مؤثر است.
صادرات غیرنفتی موتور محرک تولید و اشتغال است
رئیس صندوق توسعه ضمانت صادرات با اشاره به اینکه صادرات غیرنفتی می‌تواند موتور محرک رونق تولید و افزایش اشتغال در کشور باشد، گفت: در اسناد مربوط به اقتصاد مقاومتی صادرات غیرنفتی مورد تأکید قرار گرفته و این تأکید به دلیل اهمیتی است که به اقتصاد برونگرا داده می‌شود.
افروز بهرامی، در بیست و پنجمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی، با اشاره به این نکته که حجم تجارت صادرات جهانی ۲۵ تریلیون دلار است، افزود: سهم صادرات ایران از میزان کل صادرات در جهان با احتساب صادرات نفت، ۰.۵ درصد و بدون احتساب آن ۰.۲۳ درصد است که باید برای افزایش آن تدابیری اندیشیده شود.
بهرامی با اشاره به اینکه بیشتر موارد صادراتی ایران به مواد خام و معدنی مربوط می‌شود که تأثیر زیادی روی اشتغال‌زایی ندارند، تصریح کرد: رقابت با شرکت‌های توانمند بین‌المللی برای واحدهای کوچک و متوسط ایرانی آسان نیست و ما در این زمینه از ظرفیت همسایه‌های کشور نیز به‌خوبی استفاده نکرده‌ایم به‌گونه‌ای که سهم ما از بازار کشورهای همسایه چیزی حدود ۲ درصد است.
بهرامی عنوان کرد: هرچقدر تنوع مواد صادراتی و تمرکز مقاصد صادراتی بیشتر شود، مقابله با تحریم‌ها آسان‌تر خواهد شد.
وی در پایان گفت: در شش‌ماهه اول امسال رشد بالایی در عملکرد حوزه‌های مختلف بیمه داشته‌ایم که صدور بیمه‌نامه‌های صادراتی از طریق صندوق توسعه صادرات می‌تواند نمونه‌ای از اقدامات انجام شده باشد.
رونق تولید کلید حل مشکلات کشور است
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر اینکه رونق تولید کلید حل مشکلات امروز کشور است، گفت: ایشان بیش از ۳۰۰ بار در سخنرانی‌های امسال خود از رونق تولید سخن گفته و روی آن تأکید داشته‌اند.
مهدی صادقی نیارکی در بیست و پنجمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی، افزود: متأسفانه الگو و ساختار توسعه صنعتی در ایران مناسب نیست و باید تغییراتی در این الگو داده شود. به‌عنوان‌مثال آمار صادراتی یک سال گذشته کشور نشان می‌دهد ۱۰ درصد از بنگاه‌های اقتصادی ۹۰ درصد از صادرات یک سال گذشته ایران را عهده‌دار بوده‌اند و عمده مواد صادراتی کشور مواد خام و معدنی بوده که این موضوع در طولانی‌مدت به نفع کشور نیست.
به عقیده صادقی، راهکارهای ارائه شده در همایش صادرات غیرنفتی و سخنرانی‌های علمی انجام شده می‌تواند به تغییر رویکرد صادراتی ایران کمک کند.
اوراسیا هدف اول صادراتی کشور است
رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران نیز در این همایش کشورهای اوراسیا را هدف اصلی صادراتی ایران عنوان کرد و گفت: به دستور رئیس‌جمهور، علاوه بر تلاش برای حضور در بازارهای اوراسیا، پیگیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی نیز هستیم.
حمید زادبوم، تشکل‌گرایی در توسعه صادرات را مهم دانست و عنوان کرد: در موضوع صادرات باید به قانون بهبود فضای کسب‌وکار احترام گذاشته و تشکل‌گرایی را در اولویت قرار دهیم.
زادبوم در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: تغییر نرخ ارز در صادرات کشور تأثیر داشت و امسال نسبت به سال گذشته شاهد رشد ۳۰ درصدی بودیم.
او افزود: همه مشکلات کشور ناشی از تحریم نیست و برخی از مشکلات کشور ساختاری است که باید به آن توجه جدی کرد.
زادبوم در پایان تصریح کرد: قدم‌هایی که امروزه در حوزه صادرات برداشته شده است، شایسته تقدیر است.
