پول نقد این روزها با فراگیر شدن ابزارهایی مانند کارت های اعتباری، کاربرد پیشین خود را در داد و ستدها و معاملات از دست داده اند. در حال حاضر بسیاری از پرداخت های خرد مردم و خریدهای روزانه نیز با استفاده از کارت های اعتباری صورت می گیرد . با این حال ابزاری مانند پول نقد نیز در محاسبات عمومی اهمیت قابل توجهی را داراست .
بررسی ها نشان می دهد پول نقد کارایی خود را برای پرداخت ها در ایران از دست داده است چرا که با توجه به سطح عمومی قیمت ها ، درشت ترین اسکناس ایران که 10 هزار تومانی است برای پرداخت خریدهای متوسط جامعه ایرانی مانند پوشاک و کفش و ... چندان مناسب نیست .
در بسیاری از کشورهای اروپایی و پیشرفته نیز که ابزارهای پرداخت الکترونیک گسترش فروانی یافته اند اما ارزش اسکناس های متداول در مقایسه با ایران بیشتر است . چک پول ها را می توان ابزاری دانست که در سال های اخیر با هدف جبران نقص اسکناس های موجود در بازار ایران به کمک آمده اند . با این حال آمار سرانه اسکناس و مسکوک بدون محاسبه چک پول ها از سوی بانک مرکزی برآورد شده است .
در پایان سال 1393 حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص 35 هزار و 170 میلیارد تومان بود که این رقم با افزایشی 5.8 درصدی به حدود 37 هزار و 200 میلیارد تومان افزایش یافته است .
در سال های فعالیت دولت یازدهم ، روند رشد اسکناس و مسکوک در دست اشخاص رشدی بسیار کمتر از مدت مشابه سال های قبل را تجربه کرده است . در حقیقت می توان چنین برآورد کرد که رشد دو رقمی حجم اسکناس و مسکوک در دست افراد در این سه سال به کمتر از 6 درصد محدود شده است .
نمودار زیر نشانگر حجم اسکناس و مسکوک در دست افراد در 18 سال اخیر است :
