«ما پول‌مان نمی‌رسید که به کشورهای دور برویم، از طرفی هم می‌خواستیم حتما ماه‌عسل را خارج از کشور باشیم. استانبول جای ارزان و فوق‌العاده‌ای است، ما خرج بلیت و تورمان روی هم کمتر از سه میلیون تومان شد. هزینه‌های گردشگری‌اش هم بسیار ارزان است.» دختر جوانی که سفر ماه عسل‌اش را در ترکیه گذرانده، چنین از جذابیت سفر به این کشور روایت می‌کند.
در شب کودتای ترکیه نیز، 10 هزار ایرانی در این کشور حضور داشتند. پس از آن، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پروازهای گردشگری به ترکیه را ممنوع کرد، اما شب گذشته خبری درباره از سر گیری دوباره این تورها منتشر شد.
برخی از مقامات ترکیه ای که از ممنوعیت سفرهای ایرانیان به این کشور متضرر شده بودند، بارها در نشست‌های خبری خود به انحاء مختلف درخواست‌شان را برای از سرگیری روابط گردشگری با ایران اعلام کردند. حدود 10 درصد از اقتصاد ترکیه، متکی به گردشگری است. این کشور سالانه بیشتر از ۳۳ میلیارد دلار از طریق جذب ۳۵ تا ۳۶ میلیون توریست درآمد داشته داشته و برای ۱.۵ میلیون نفر امکانات کاری فراهم کرده است.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته اعلام کرد:«با توجه به درخواست طرف ترکیه ای پیرامون برقراری مجدد تورهای گردشگری ایران به مقصد ترکیه و از آنجایی‌که دولت ترکیه علاقمند به برقراری مجدد این تورها است و گردشگران ایرانی را جزء بهترین گردشگران و بازدید کنندگان از این کشور می دانند، در مورد امنیت و رفاه حال گردشگران ایرانی قول های مساعدی را به طرف ایرانی اعلام داشته اند، طرف ایرانی پذیرفت که ممنوعیت سفر تورهای گردشگری به ترکیه با توجه به پذیرش تعهدات لازم از سوی دولت ترکیه را لغو کند و از این پس آژانس های مسافرتی کشورمان می توانند به صلاحدید و با بررسی های همه جانبه و ایجاد تمهیدات لازم و مناسب و مورد نیاز شهروندان ایرانی در هماهنگی و تماس با شرکای ترکیه ای خود نسبت به اعزام تورهای گردشگری به این کشور همسایه اقدام کنند.»
یکی از بزرگ‌ترین آژانس‌های مسافرتی تهران که تا چند روز پیش گرجستان و روسیه را به عنوان جایگزین ترکیه به مشتریانش پیشنهاد می‌کرد، امروز می‌گوید:«تور ترکیه از امروز دوباره برقرار شده و هر روز پرواز داریم. هر زمانی که بخواهید، می‌توانیم برایتان تور هماهنگ کنیم.»
آن‌ها 7 شب و 6 روز اقامت در استانبول در هتل 4 ستاره را به ازای هر نفر یک میلیون و 600 هزار تومان قیمت‌گذاری کرده‌اند. سه ساعت از آغاز اولین روز کاری و اولین روز برقراری مجدد پروازهای گردشگری به ترکیه گذشته که مسئول پروازهای خارجی این آژانس مسافرتی می‌گوید:«فقط نکته این است که پرواز ماهان برای اول شهریور کامل پر شده است و باید با پرواز ترکیش بروید.»
آمارهای وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه نشان می‌دهد که 465 هزار ایرانی در سه ماهه اول سال 2016 به ترکیه سفر کردند و در مقابل فقط یک هزار نفر از گردشگران تُرک به ایران آمده‌اند. بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، در تابستان سال 93، ، ایرانی‌ها ۱۰۲ میلیارد و ۴۱۰ میلیون تومان صرف سفرهای خارجی کرده‌اند. بیشترین بخش از این هزینه، یعنی ۴۶ میلیارد تومان صرف تور و گشت شده است و بعد از آن ۲۰ میلیارد و ۳۰۰ میلیون هزینه حمل و نقل و ۱۷ میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومان هزینه خرید سوغاتی بوده است.
ترکیه، اولین مقصد گردشگری خارجی ایران است. آمارهای بین‌المللی نیز نشان می‌دهد ایران ششمین کشور دنیاست که بیشترین گردشگر را به ترکیه می‌فرستد. آلمان در سال 2015، 5 میلیون و 580 هزار و 792 گردشگر به ترکیه فرستاده بود و در جایگاه اول قرار داشت. پس از آن هم، روسیه با سه میلیون و 649 هزار نفر و انگلستان با 2 میلیون و 512 هزار و 139 نفر در جایگاه دوم و سوم قرار داشتند. بلغارستان و گرجستان نیز پیش از ایران بیشترین میزان گردشگر را به ترکیه فرستاده بودند.
حالا اما بر اساس گزارش بلومبرگ به دنبال بحران‌های سیاسی و امنیتی، 10 درصد از میزان گردشگر ورودی به ترکیه در 3 ماه اول سال 2016 کاسته شده است. انتظار می‌رود به صورت کلی امسال با 5.9 درصد کاهش، میزان گردشگران ورودی ترکیه به 32.9 میلیون نفر برسد.
البته بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد تقاضای ایرانی‌ها برای سفر به ترکیه کاهش پیدا نکرده است. یکی دو روز بعد از ترکیه نیز بعضی دفاتر گردشگری اعلام می‌کردند تقاضا برای سفر به ترکیه افزایش پیدا کرده است، چرا که گردشگران تصور می‌کنند باید در اثر کودتا، تورها بسیار ارزان شده باشند. حالا نیز با از سر گیری مجدد پروازهای گردشگری به ترکیه، به سرعت برخی از پروازها پر شده‌اند.
درآمد صنعت گردشگری ترکیه از غذای مسافران، دو سال پیش حدود 6.5 میلیارد دلار برآورد شده بود، همان زمان، گردش مالی کل بازار گردشگری در ایران نیز حدود 7 میلیارد دلار اعلام شد. به عبارتی دیگر، تنها غذای گردشگران خارجی در ترکیه، با کل اندازه صنعت گردشگری ایران برابری می‌کند.
گزارش سازمان جهانی گردشگری نیز نشان می‌دهد ایران در ردیف 10 کشور برتر دنیا در زمینه گردشگری قرار دارد اما سهم کشور از این صنعت سودآور کمتر از نیم درصد است. در سال 2013 از مجموع 150 میلیون سفر خارجی در جهان، سهم ایران فقط 4 میلیون نفر بوده است.
در حالی که تقاضای بالای ایرانی‌ها برای سفر به ترکیه مجدد از سر گرفته شده است، زکی یوکل، مدیر و گرداننده یک تور گردشگری در ترکیه، در مصاحبه با روزنامه تلگراف چنین از وضعیت گردشگری ترکیه روایت می‌کند:«فروش تعطیلات در کشور ترکیه در حال کم و کمتر شدن است. می‌دانیم در ۶ ماه آینده چه اتفاقی خواهد افتاد، اما من حس خوبی ندارم که تا چند ماه مردم را به تعطیلات بفرستم. ما صحنه‌های بسیار زشتی در حین کودتا دیدیم و این حجم زیادی از عصبانیت را در کشور ایجاد کرد. کودتای نافرجام برای صنعت توریسم، بسیار آسیب زننده تر از حملات تروریستی است.»