بانک مرکزی در راستای تسهیل انجام تراکنش‌های کارتی و ارتقاء سطح بهداشت خدمات پرداخت، بحث کیف پول الکترونیک و پرداخت با کد QR را پیش از ورود ویروس کرونا به کشور به صورت جدی در دستور کار داشت و در همین زمینه نیز اقداماتی برای ایجاد زیرساخت از سوی شرکت‌های پرداخت و بانک‌ها انجام شده بود و راهکارهایی نیز به مرحله عملیاتی و اجرایی رسیده بود، اما با توجه به لزوم افزایش رعایت نکات بهداشتی برای مقابله با ویروس کرونا، بانک مرکزی در راستای اجرای پیشنهاد مطرح شده از سوی وزارت بهداشت و سازمان فناوری اطلاعات، ایجاد زیرساخت جامع پرداخت مبتنی بر کدهای QR را در اولویت بالا و فوری قرار داد.
بر همین اساس نیز بزودی با اجرای طرح ملی پذیرندگی جامع و یکپارچه پرداخت مبتنی بر کدهای QR، قابلیت پرداخت از طریق QR با نرم افزارهای پرداخت سازان بر روی تمامی کارتخوان‌های شرکت‌های پرداخت الکترونیک عملیاتی خواهد شد.
در همین خصوص، داوود محمد بیگی؛ مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا با اشاره به اجرای طرح هم پذیرندگی پرداخت مبتنی بر کدهای QR توسط بانک مرکزی برای افزایش سلامت در تراکنش‌های پرداخت الکترونیک گفت: کیف پول الکترونیک از موضوعات کلیدی در حوزه پرداخت کشور به شمار می‌رود که با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و لزوم رعایت نکات بهداشتی در عملیات‌های پرداخت، جلسات فشرده‌ای برای نهایی سازی الگوهای پرداخت از طریق کیف پول مبتنی بر کدهای QR برگزار شد؛ بر همین اساس هماهنگی لازم با وزارت بهداشت و سازمان فناوری اطلاعات صورت گرفت تا طرح پرداخت مبتنی بر QR هر چه سریعتر اجرایی شود و مشتریان بتوانند بدون استفاده از کارت بانکی با تلفن همراه و اسکن کردن یک بارکد، پرداخت‌های خود را انجام دهند که با توجه به عدم نیاز به استفاده از دستگاه کارتخوان و کارت بانکی نکات بهداشتی برای حفظ سلامت شهروندان رعایت می‌شود.
پرداخت با کدهای QR از طریق تمامی نرم افزارهای پرداخت ساز در تمامی پایانه‌های فروش
وی ادامه داد: طرح پذیرندگی جامع بارکدهای پرداخت از سوی بانک مرکزی به زودی اجرایی خواهد شد و مشتریان دیگر لازم نیست تا نرم افزار پرداخت و کیف پول آنها برای پرداخت با QR صرفا مطابق با شرکت پرداخت الکترونیک ارائه دهنده کارتخوان باشد، بلکه مشتریان می‌توانند با اسکن کردن بارکد قرار گرفته در هر کدام از شرکت‌های پرداخت الکترونیک در فروشگاه‌ها و پایانه‌های فروشگاهی از طریق تلفن همراه و هر کدام از نرم افزارهای پرداخت ساز (نرم افزارهای موبایلی شرکت‌های پرداخت الکترونیک) عملیات پرداخت را بدون تماس با کارت بانکی و کارتخوان با وارد کردن مبلغ و رمز کارت انجام دهند که امنیت و سلامت بالاتری نسبت به پرداخت با کارت بانکی دارد.
طرح ملی پرداخت با کد QR برای مقابله با کرونا بزودی عملیاتی می‌شود
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با اشاره به چالش‌های طرح پذیرندگی جامع و یکپارچه پرداخت مبتنی بر کدهای QR گفت: یکی از چالش‌های اصلی در طرح ایجاد بستر واحد برای پرداخت مبتنی بر کدهای QR بحث یکسان سازی بارکدها و قابلیت پذیرش بارکدهای مختلف توسط اپلیکیشن‌های فعال در حوزه پرداخت است؛ در حقیقت اجرای این طرح نیاز به پیاده سازی استاندارد یکسانی در تمام شبکه پرداخت دارد که تمامی شرکت‌های پرداخت الکترونیک نیز از آن پیروی کنند، از سویی دیگر باید زیرساختهای فنی ایجاد شود که در مرحله آماده سازی نهایی بوده و انتظار بر این است که با توجه به تعامل بانک مرکزی با شرکت‌های PSP و شاپرک، این طرح ملی در روزهای آینده عملیاتی شود که تماس مشتری و پذیرنده را با کارت بانکی و پایانه فروشگاهی کاهش می‌دهد و در شرایط فعلی تاثیر زیادی در سلامت خواهد داشت.
عدم تماس با کارت بانکی و دستگاه کارتخوان برای پرداخت با کدهای QR
وی تاکید کرد: کاهش استفاده از پول نقد و عدم تماس با دستگاه کارتخوان و کارت بانکی به منظور رعایت نکات بهداشتی در شرایط گسترش شیوع ویروس کرونا از اهمیت بسیار بالایی برخودار است که با این اقدام تحولی بزرگ برای تسهیل انجام تراکنش، افزایش سلامت و در عین حال کاهش جرایم مبتنی بر کارت بانکی صورت خواهد گرفت.
محمد بیگی افزود: بانک مرکزی در حال ترغیب شرکت‌های پرداخت الکترونیک برای افزایش تعداد درگاه‌های پرداخت با کدهای QR و ایجاد امکان پذیرش بارکد شرکت‌های دیگر است؛ تمام تلاش بانک مرکزی و شبکه پرداخت کشور بر این است تا هر چه زودتر قابلیت پرداخت از طریق کدهای QR در دسترس شهروندان قرار بگیرد و قطعا این طرح تا پایان ماه جاری اجرایی خواهد شد اما انتظار بر این است تا در روزهای آتی این خبر مهم و خوب اعلام شود.
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی گفت: در روزهای پایانی سال شرکت‌های پرداخت و بانک‌ها برای توسعه سامانه‌های الکترونیک و پایداری آنها فعالیت زیادی دارند و این طرح با اولویت بالا در کنار سایر موضوعات در حال پیگیری نهایی است که عملیاتی شدن پرداخت مبتنی بر کدهای QR در تمامی شرکت‌ها موضوعی به نفع منافع ملی و سلامت شهروندان به دنبال دارد.
وی در خصوص حضور شرکت‌های پرداخت الکترونیک در این طرح گفت: در این طرح تمام شرکت‌های پرداخت الکترونیک که آمادگی داشته باشند قادر هستند تا فعالیت داشته باشند و شرکت‌هایی که آمادگی لازم در زمینه زیرساخت نرم افزار پرداخت ساز را ندارند در بازده زمانی مختلف به طرح می‌پیوندند اما هم اکنون آمادگی کامل وجود دارد.
استفاده از کدهای QR ثابت برای پذیرندگان پایانه‌های فروشگاهی
محمد بیگی با اشاره به نوع کدهای QR استفاده شده در این طرح گفت: با توجه به این که ایجاد این زیرساخت با کدهای QR یکبار مصرف با طول عمر و اعتبار محدود و مشخصاتی از جمله استفاده برای یک تراکنش با مبلغ خاص نیاز به زمان بیشتری داشت، تصمیم گرفته شد تا طرح پذیرندگی جامع کدهای QR بر بستر کدهای ثابت QR اجرایی می‌شود تا هر چه سریعتر این طرح ملی اجرایی شود اما در ادامه موضوع کدهای دو بعدی یکبار مصرف نیز در دستور بانک مرکزی بوده و اقداماتی انجام خواهد شد.
هر کارت بانکی یک کیف پول الکترونیک
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی افزود: در مدل کدهای QR یکبار مصرف سقف مبلغ تراکنش با توجه امنیت بیشتر، بالاتر است اما در مدل کدهای ثابت که در این طرح در نظر گرفته شده، سقف مبلغی محدودتر و برای انجام تراکنش‌های پرداخت روزمره است اما با توجه به ضرورت برای استفاده گسترده، تمامی نیازهای پرداخت‌های معمول را شامل می‌شود؛ در واقع در این طرح در داخل کیف پول الکترونیک، کارت بانکی مشتری قرار می‌گیرد و هر کارت بانکی به یک کیف پول تبدیل می‌شود.
خداحافظی با جرایم کپی برداری کارت بانکی
وی در پایان با بیان اینکه اجرایی طرح پذیرندگی جامع پرداخت مبتنی بر کدهای QR و توسعه کیف پول‌های الکترونیک امنیت تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد، تصریح کرد: با توجه به هدم استفاده از کارت بانکی طبیعی است که با گسترش به کارگیری پرداخت مبتنی بر کدهای QR توسط شهروندان شاهد کاهش چشمگیر جرایم مبتنی بر کارت از جمله اسکیمنگ و کپی برداری کارت بانکی و سرقت رمز کارت بانکی خواهیم بود.