مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تازه‌ترین گزارش شرکت مکنزی را به بحران کرونا و جهان پس از آن اختصاص دارد، ترجمه و منتشر کرده است. شرکت مکنزی در این گزارش ابتدا به طرح یک پرسش می پردازد: حال که تمامی معیارها و فرضیات سنتی ما ناکارآمد نشان داده اند، برای خروج از این بحران چه باید کرد؟ پاسخ آنها به این پرسش در پیش گرفتن روشی پنج مرحله ای خواهد بود که جهان را از این روزهای بحران به وضعیتی عادی که پس از پیروزی در نبرد علیه ویروس کرونا شکل خواهد گرفت، هدایت می کند. این پنج مرحله عبارتند از: تصمیم گیری، تاب آوری، بازگشت، تصویرسازی دوباره و اصلاح که در ادامه به طور خلاصه توضیح داده شده است.
تصمیمگیری
تقریباً در تمامی کشورها اقدامات واکنشی در برابر بحران به طور کامل فعال شدهاند. مجموعهای گسترده از مداخلات بهداشت عمومی صورت گرفته است. با این حال، ترکیبی مسموم از انفعال و فلج، به جا میماند، یعنی ماندن بر سر دوراهیهای مشکلزایی که باید انتخاب کرد: از جمله ممانعت یا عدم ممانعت در رفت و آمد؛ ایزوله کردن یا قرنطینه؛ بستن کارخانه یا صبر کردن برای دریافت دستور از بالا. به همین خاطر است که ما این مرحله را تصمیمگیری نامگذاری کردهایم: یعنی باید در خصوص مقیاس، سرعت و عمق اقدامات لازم در سطوح دولتی و کسب و کاری تصمیمگیری شود.
تاب آوری
تحلیل دیگری از مؤسسۀ مکنزی با ارجاع به منابع متعدد نشان می¬دهد که این شوک وارده به معیشت ما به واسطۀ تأثیر اقتصادی مبارزه با ویروس کرونا، بزرگ¬ترین شوک، تقریباً در طول یک قرن اخیر خواهد بود. در اروپا و ایالات متحده، احتمال می¬رود شوک مزبور تنها در طول یک فصل به کاهشی در فعالیت‌های اقتصادی منجر شود که بسیار فراتر از کاهش درآمد تجربه شده در دوران رکود بزرگ باشد.
برای رویارویی با این چالش¬ها، انعطاف¬پذیری امری حیاتی است. مسائل کوتاه‌مدت در حوزۀ مدیریت پول نقد برای نقدینگی و توان پرداخت بدهی به وضوح در اولویت هستند. اما دیری نخواهد پایید که وقتی شوک مزبور شروع به بر هم زدن ساختارهای صنعتی موجود کرده و مناسبات رقابتی را برای همیشه تغییر می¬دهد، کسب و کارها ناگزیر باید بر اساس برنامه‌های انعطاف‌پذیری گسترده‌تری عمل کنند. بخش اعظم جمعیت دچار تردید و استرس مالی شخصی خواهند شد. رهبران بخش دولتی، خصوصی و اجتماعی ناگزیر خواهند بود تصمیمات دشوار چرخه‌ای اتخاذ کنند که تاب آوری اقتصادی و اجتماعی را توازن می¬بخشد. باید توجه داشت که انسجام اجتماعی به واسطۀ پوپولیسم و دیگر چالش-هایی که پیش از پیدایش ویروس کرونا وجود داشتند، از قبل تحت فشار شدید بوده است.
بازگشت
بازگرداندن کسب و کارها به سلامت پس از یک دورۀ تعطیلی شدید، خود چالش بسیار بزرگی است، چنان که چین اکنون به آهستگی در حال بازگشت به کار است، به این موضوع پی میبرد. بیشتر صنایع نیازمند خواهند بود که کل زنجیرۀ تأمین خود را دوباره فعال کنند. با این وجود، مقیاس و زمانبندی متفاوت تأثیر ویروس کرونا به معنای این است که زنجیرههای تأمین جهانی در مناطق جغرافیایی مختلف با اختلال روبرو است. ضعیفترین نقطه در زنجیرۀ تأمین تعیین کنندۀ موفقیت یا شکست بازگشت به استخدام مجدد، آموزش و دستیابی به سطوح قبلی زایایی نیروی کار خواهد بود. بنابراین رهبران کشورها باید نظام کاری و برنامۀ خود برای اقدامات ممکن در راه بازگشت کسب و کارها به تولید مفید با سرعت و مقیاس مناسب را بازبینی کنند.
تصویرسازی دوباره
این بحران نه تنها نقاط آسیب پذیر را برملا میکند، بلکه فرصت‌هایی برای ارتقاء عملکرد کسب و کارها را نیز فراهم می‌نماید. سران کشورها ناگزیر خواهند بود در خصوص این که کدام هزینه‌ها ثابت هستند و کدام یک می‌توانند متغییر باشند بازنگری کنند، چرا که تعطیلی بخشهای زیادی از تولید مشخص میکند که در نهایت چه چیزی ضروری است و چه چیزی خوب است که باشد. احتمالاً تجربۀ تعطیلی بخش اعظم تولید جهانی به تصمیمگیریها در این مورد کمک خواهد کرد که تا چه حد میتوان بدون از دست رفتن کارآیی، عملیاتها را محدود کرد. آگاهی یافتن سریع از راهکاری برای تداوم گردش چرخ تولید در زمانی که به نیروی کار دسترسی نیست، فرصتها برای جا انداختن تطبیق تکنولوژی را تسریع میکند. نتیجه آن احساس قویتری است نسبت به این که چه چیزی کسب و کار را در مقابل شوکها تاب‌آورتر، مولدتر و توانمندتر در رسیدن به دست مشتری میکند.
اصلاح
همان طور که جامعه در تلاش برای دوری، کم کردن احتمال و پیشگیری از یک بحران سلامت مثل بحران کنونی در آینده است، فعالان حوزۀ کسب و کار نیز باید به دنبال پیش بینی تغییرات مطلوب عامۀ مردم در خط و مشی و مقررات باشند.در بیشتر اقتصادهای دنیا، نظامهای بهداشت و سلامت که از زمان شکل گیری پس از جنگ جهانی دوم تغییرات اندکی داشتهاند، ناگزیر خواهند بود مشخص کنند که همان طور که به شکل بیوقفه خدمات مراقبتی حضوری و مجازی ارائه میکنند، چگونه با چنین موج سریعی از حجم بیمار برخورد کنند. در دنیایی با ارتباطات فراوان و شدیداً سیال و در حال تغییر، رویکردهای بهداشت عمومی باید در خصوص سرعت و هماهنگی جهانی لازم برای واکنش نشان دادن خود بازنگری صورت دهند. سیاستها در زیرساختهای حیاتی مراقبت بهداشتی، ذخایر راهبردی کالاهای کلیدی و تجهیزات تولید در زمان حوادث غیرمترقبه برای تجهیزات پزشکیِ حیاتی، همگی باید مد نظر قرار گیرند.
پنج مرحله ای که در این نوشته توضیح داده شده مسیر روشنی برای آغاز راهبری به سمت وضعیت عادی بعدی پیش پای رهبران کشورها می گذارد. از دیدگاه مکنزی بعد از پایان این دوره نه تنها باید به یک بحران سلامت با ابعاد وسیع بیندیشیم، بلکه باید به بازسازی مجدد قریب الوقوع در نظم اقتصاد جهانی هم فکر کنیم.
برای دریافت متن کامل گزارش از اینجا دانلود کنید.