موضوع نشست روز گذشته کمیسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته، تشکیل فدراسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته ایران بود. این نشست، با حضور غلامحسین جمیلی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران، علی‌اکبر عبدالملکی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران، جمشید نفر، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی، علی شریعتی‌مقدم، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق ایران اعضای کمیسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته اتاق ایران و تشکل‌های حوزه گردشگری و فعالان اقتصادی بخش خصوصی این حوزه برگزار شد تا درباره اهداف تشکیل فدراسیون با هم گفت‌وگو و تبادل‌نظر کنند.
در ابتدای این نشست هم‌اندیشی اهداف 60 گانه فدراسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته قرائت شد و هر یک از حاضران درباره این اهداف تدوین‌شده، نقد و نظر خود را بیان کردند.
در ابتدای جلسه علی‌اکبر عبدالملکی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران از اهمیت تشکیل فدراسیون گفت. عبدالملکی به‌روزرسانی و اصلاح قوانین، شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های این حوزه، تعامل و یکپارچگی بین تشکل‌های گردشگری را ضروری می‌داند و در این راستا تشکیل فدراسیون گردشگری را از اهداف کمیسیون می‌داند.
براساس اظهارات علی‌اکبر عبدالملکی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران ترسیم افق گردشگری ایران با تکیه و تأکید بر نقش‌آفرینی بخش خصوصی و رسیدن به اهداف عالی این صنعت، بر اساس اسناد بالادستی با هماهنگی کلیه تشکل‌ها و انجمن‌های مرتبط در قالب فدراسیون گردشگری بازدهی بهتری خواهد داشت.
به اعتقاد او با تشکیل فدراسیون گردشگری علاوه بر پیشبرد امور، موجبات بهره‌مندی سایر ذینفعان این حوزه فراهم می‌شود و مطالبات این بخش به‌صورت واحد و قدرتمند به گوش سیاست‌گذار خواهد رسید و زمینه روشنی برای ارتباط با فدراسیون‌های گردشگری کشورهای دیگر فراهم می‌شود. همچنین پیشنهاد بازنگری و به‌روزرسانی در راستای اصلاح قوانین، شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در حوزه گردشگری و صنایع مرتبط از حیث حقوقی با نظر کلیه ذینفعان امکان‌پذیر می‌شود.
او در ادامه نشست از مسائل و مشکلات دولت در سال جدید به دلیل شیوع بیماری کرونا و ادامه تحریم‌ها گفت؛ دولت منابع مالی چندانی در اختیار ندارد و تشکل‌ها و فعالان اقتصادی بخش خصوصی باید برای حل مشکلات خود به فکر چاره‌اندیشی باشند؛ تشکیل فدراسیون گردشگری و صنایع وابسته یکی از همین گام‌های اساسی است که می‌تواند برای حل مشکلات حوزه گردشگری در ابعاد مختلف آن چاره‌اندیشی کند.
او درباره اهداف تدوین‌شده فدراسیون گردشگری و صنایع وابسته گفت: این اهداف در پنج جلسه و توسط 11 کارشناس تدوین‌شده است و اینجا هرکدام از ذینفعان و فعال‌های این حوزه اگر نقد و نظری داشتند، از آن استقبال خواهد شد.
بعد از آن جمشید نفر، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی سخن گفت. او از جای خالی فدراسیون گردشگری در اتاق ایران گفت.
به‌گفته نفر کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اگر یک هدف مهم و اصلی داشته باشد آن تبیین نقش صادرات در اصلاح ساختار اقتصادی کشور است و توصیه من به آقای عبدالملکی هم این است که از فرهنگ‌سازی برای گردشگری بگویند. درنتیجه بسترسازی‌ها است که خیلی از اتفاق‌های مثبت تاریخی رخ می‌دهد.
او به وضعیت کشورهای ترکیه و امارات متحده عربی اشاره‌کرده و گفت که این کشورها از ظرفیت گردشگری خود بیشترین استفاده را کرده‌اند ولی ما هنوز رتبه 21 گردشگری را داریم، درحالی‌که پتانسیل این را داریم که به رتبه 10 تبدیل شویم.
او گفت: ما در خیلی از زمان‌ها فرصت سوزی کرده‌ایم؛ بعد از فروپاشی شوروی فرصت مناسبی برای ایران پیش آمد تا بتواند پای گردشگران کشورهای حوزه CIS به ایران باز شود ولی ما درنهایت طوری برخورد و سیاست‌گذاری کردیم که آن‌ها مقصد دیگری را برای سفر و حتی تجارت انتخاب کردند. خاطرم هست زمانی که برنج گران شد یکی از نشریات تیتر شرد «توریست غارتگر»؛ کجا با منافع خود چنین رفتار می‌کنند؟
نفر ادامه داد: دوستی برای من تعریف می‌کرد که در سفر به بارسلون تاکسی کرایه کرده بود و آن تاکسی به‌جای اینکه او را از مسیر مستقیم به مقصد برساند، از مسیر طولانی‌تر و پیچیده حرکت کرد ولی همان مبلغ را درخواست کرد؛ وقتی علت را از او جویا شد پاسخ داد: که زندگی ما از محل درآمد حاصل از توریسم می‌گذرد.
نفر ادامه داد: این دو نگاه ضد هم است که از یکی توسعه گردشگری و از دیگری تضعیف این صنعت به وجود می‌آید.
نفر به شاخه‌های مختلف گردشگری اشاره‌کرده و گفت: گردشگری سلامت، بوم گردی، گردشگری سلامت، اکو توریسم و گردشگری ورزشی از حوزه‌های متعددی است که، ما اگر بتوانیم روی این حوزه‌ها کار کنیم و سیاست‌گذاری درستی داشته باشیم به‌جای اینکه مثلاً مهاجران کشاورزی ما به دلیل مشکلات اقتصادی از محل خود به حاشیه کلان‌شهرها وارد شوند خود می‌توانند تولید ثروت کنند. یا اینکه در شرایط امروز ارزی اگر از گردشگری حمایت شود، ببینید چه درامد سرشار ارزی وارد کشور می‌شود.
او در آخر بار دیگر بر اهمیت تشکیل فدراسیون گردشگری با نگاه صادرات محوری تأکید کرد.
.JPG)
محمدرضا مجیدی، رئیس انجمن ایرانی همکاری با یونسکو و استاد دانشگاه تهران درباره اهداف تشکیل فدراسیون گردشگری و صنایع وابسته در اتاق ایران گفت: با تشکیل فدراسیون صدای واحدی از فعالان بخش خصوصی این حوزه بلند می‌شود و این‌یک اقدام ارزنده است، اما باید اهداف تدوین‌شده مشخص، معین، کوتاه و عملیاتی باشد. بحث‌های حاکمیتی و محتوایی با حوزه فعالیت بخش خصوصی باید کاملاً مشخص شود.
او ادامه داد: اما اینکه آیا مشکل کشور ما نهادسازی است یا خیر، مسئله‌ای است که نیاز به تبیین دارد. باید حدود و ثغورها را مشخص کنیم؛ ما در این حوزه بیشتر قوانین متعارض داریم و در صورت قوانین و رویه‌های متعارض سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خیلی استقبال نخواهد کرد.
او ادامه داد: خود کمیسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته نقش فدراسیون هم دارد و کار اصلی این کمیسیون تعامل با دولت، مجلس و درنهایت خود بخش خصوصی است اما تشکیل فدراسیون این حوزه هم با همین هدف اقدامی ارزنده و گامی در جهت هم‌افزایی و هم‌صدایی است.
بعد از آن غلامحسین جمیلی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران از اهمیت تشکیل فدراسیون گردشگری و صنایع وابسته گفت. کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران براساس تشخیص و فهمی که هیات نمایندگان در آن دوره دارد، تشکیل می‌شود؛ چه‌بسا در دوره آتی ضرورتی برای تشکیل کمیسیون گردشگری در اتاق ایران وجود نداشته باشد و عملاً ذینفعان این بخش از اثربخشی در فعالیت‌های اتاق بازرگانی محروم شوند، لذا تشکیل این تشکل‌ها به جهت استمرار و پایداری می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد.
او ادامه داد: اگر برای حضور مستمر در دوره‌های بعدی تلاشی نکنید، ممکن است این فرصت برای اثربخشی در ارکان مختلف اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را از دست دهید. به جهت نقش‌آفرینی و اثربخشی به حضور خود باید این موضوع را جدی‌تر دنبال کنید.
به گفته جمیلی رسالت اتاق ایران توانمندسازی واحدها و ذینفعان خود با رویکرد اصالت بخشی به آن‌ها است. ما قصد داریم به همه افراد در حوزه‌های مختلف اگر اصالت واقعی حضور در صنفی را دارند کمک کنیم.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران تأکید کرد: در کشور و اقتصاد ما فرصت‌های آنی و ناپایداری به وجود می‌آید که به سمت‌وسوی حرکت‌های اقتصادی افراد جهت می‌دهد. در چنین شرایطی کسانی که سالیان متوالی فعالیت کرده‌اند، کنار گذاشته می‌شوند و عرصه برای فعالیت خیلی‌ها که به‌صورت ناکارآمد و موقتی به حوزه‌ای واردشده‌اند، باز می‌شود.
جمیلی ادامه می‌دهد: اگر ویژگی ممتازی در حوزه گردشگری ایجاد شود جمعیت کثیری علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری می‌شوند و خیلی از شما که سرمایه و عمر خود را در این راه گذاشته‌اید با مردمی مواجه می‌شوید که سیر حرکتی شما را مختل می‌کنند؛ ازاین‌جهت اتاق ایران با حفظ اصالت افراد، به فکر توانمندسازی آن‌ها است. فدراسیون جایی است که اصالت کسب‌وکارها به تعدد و تکثیر رعایت شده است. برای فدراسیون حتماً وجود تشکل‌ها، اتحادیه، انجمن‌ها و غیره ضرورت دارد؛ مجموعه این تشکل‌ها با قرار گرفتن در کنار هم زمینه تشکیل فدراسیون را فراهم می‌کند. بنابراین توصیه من این است که بسیاری از انجمن‌ها که در زیرگروه‌های مختلف در صنعت گردشگری فعال هستند، نقش و وظیفه خود را ایفا کنند. لازم نیست که تمام این 60 عنوان که در اهداف فدراسیون به آن اشاره‌شده، حتماً در اهداف نهایی آورده شود.
او تأکید کرد: تشکل‌های این حوزه باید با هم‌پوشانی داشته باشند و فدراسیون موضوع‌های کلان را پوشش دهد و انجمن‌های زیرمجموعه کارهای تخصصی خود را انجام دهند.
جمیلی گفت: بحث نگاه و رویکرد بین‌المللی در برخی از بخش‌ها دیده‌شده است. پررنگ کردن نگاه‌های بین‌المللی کمک‌کننده است؛ یک پای اصلی صنعت گردشگری وابسته به توریسم خارجی و ارتباط با خارج از کشور است؛ اساس درآمدزایی وقتی معنا و مفهوم عمیق دارد تا ارتباط برون‌مرزی شکل گیرد. فدراسیون در مناسبات منطقه‌ای فرامرزی و دوجانبه‌ای نقش دارد و قطعاً از فدراسیون جنین انتظاری می‌رود. اگر می‌خواهید رویکرد جدیدی در مناسبات گفتمان و گفت‌وگو برای توسعه صنعت گری داشته باشید، از این ظرفیت خود بهره بگیرید. هر جا دولت بنا به محدودیت‌های قادر به انجام کاری در عرصه بین‌المللی نیست فدراسیون می‌تواند نقش مؤثرتری داشته باشد.
او تصریح کرد: قصد من تقابل با هیچ موضوعی نیست، وقتی تناقض انتفاع پیش می‌آید، برخی سعی در حذف بخشی از فعالیت‌ها را دارند. آقای عبدالمالکی در گفته‌های اول خود به شرایط خوب هتل‌ها اشاره کرد ولی گفت مشکل بیشتر از اسکان منازل و خانه‌های اقامتی فاقد مجوز است. این اگرچه حرف درستی است اما رتبه یک استارت‌آپ دنیا در سال گذشته استارتات آپ «ایر بی آن بی» بود که اتاق برای مسافران اجاره می‌داد. برای اینکه نتوانیم کاری را اصلاح کنیم، آن را حذف می‌کنیم، این موضوع شایسته نگاه بخش خصوصی نیست. توقع ما این است که فدراسیون گردشگری پس از تشکیل نقش پررنگ‌تری در کسب‌وکارهای جدید، خلق فرصت‌های جدید برای به‌روز کردن کسب‌وکارهای صنعت گردشگری داشته باشد.
.JPG)
بعد از آن ابراهیم بای سلامی، رئیس بنیاد توسعه گردشگری پایدار از مسائل و مشکلات تشکل‌ها در ایران گفت؛ اینکه بخشی از این مشکلات ناشی از عملکرد دولت‌هاست؛ بخشی به نوع نگاه بخش خصوصی برمی‌گردد و اینکه بخش خصوصی قدرتمند نیست، مطالبت و منویات سیاست‌گذاری را کمتر می‌شناسد، اولویت‌بندی‌های حوزه خود را مسلط نیست، مشکل بعدی از عملکرد خود تشکل‌ها است که خودشان خود را جدی نمی‌گیرند.
او ادامه داد تشکیل فدراسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته اقدام شایسته‌ای است آمال متأسفانه صنعت گردشگری در ایران در ابعاد سیاسی موردپذیرش حاکمان نیست و ما تا زمانی که نگاه خود را به موضوع اصلاً نکنیم خیلی نمی‌توانیم در این حوزه موفق باشیم. تا زمانی که گفتمان گردشگری از سوی سیاست‌گذاران و سیاست‌مداران خود توجه قرار نگیرد اتفاق خاصی نمی‌افتد.
بعد از آن رضا صدیقی از جامعه تور گردانان ایران از کسب‌وکارهای وابسته به گردشگری و اهمیت آن‌ها گفت و اینکه در تشکیل فدراسیون گردشگری به این حوزه توجه کافی شود.
حسین بختیاری، صادرکننده صنایع‌دستی هم به لزوم توجه به کسب‌وکارهای وابسته به صنعت گردشگری اشاره کرد و اینکه باید در اهداف فدراسیون گردشگری به این کسب‌وکارها باید توجه شود.
بعد از آن رحیم یعقوب زاده، رئیس مرکز گردشگری علمی و فرهنگی دانشجویان ایران از لزوم نگاه ساختاری به حوزه گردشگری گفت و اینکه باید با استراتژی توسعه این حوزه به همه ظرفیت‌ها در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی برای فرهنگ‌سازی استفاده کنیم.
علی شریعتی‌مقدم، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق ایران هم از ارتباط گردشگری با صنعت کشاورزی گفت. باید این چرخه ارتباط چرخه هم‌افزایی باشد. برای افزایش فرصت گردشگری باید به ظرفیت‌های بوم گردی توجه شود و در حوزه بازاریابی باید روحی در اهداف فدراسیون گردشگری باشد که به گردشگری کشاورزی و گردشگری روستایی توجه شود. او به ظرفیت‌های شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی و ماده 12 هم اشاره کرد که می‌شود در حوزه گردشگری هم به این ظرفیت‌ها در حل مشکلات توجه کرد.
نیما آذری، رئیس انجمن مؤسسات گردشگری و فرید جواهرزاده رئیس انجمن طبیعت‌گردی تشکیل فدراسیون در فضای ناامیدی را اقدامی مثبت دانسته و گفتند که نظام گردشگری ما بر مبنای علمی استوار نیست و دران نگاه سیاسی غلبه دارد. گردشگری امروز دنیا بر پایه علم، فناوری و نوآوری استوار است و ما باید در فدراسیون به این مسائل توجه کنیم. باید در اهداف فدراسیون پیوست اجرایی در نظر گرفته شود و تشکل پیکره منسجمی داشته باشد.
بعد از آن اکبر رضوانیان، نایب‌رئیس جامعه حرفه‌ای و اقامت‌های بوم گردی کشور و محمد پناهی نایب‌رئیس کمیته گردشگری سلامت و الکترونیک ایران از توریسم سلامت و اهمیت آن‌ها گفتند. اینکه در بدترین شرایط مالی این حوزه 1.2 میلیارد دلار در سال درآمد دارد. ما باید از ظرفیت طب سنتی که طب سنتی هندی زیرمجموعه طب سنتی ایران است بهره بگیریم.
حسن تقی زاده انصاری، رئیس انجمن گردشگری الکترونیک از اهمیت یکپارچگی در اهداف صنعت گردشگری در حوزه توسعه پایدار و لزوم آن گفت و محمود استقلال مشاور کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی به مسئله برندینگ در بحث گردشگری اشاره کرد که در فدراسیون گردشگری به این حوزه هم باید توجه شود. اینکه باید به چهار حوزه مزیت‌دار یعنی گردشگری سلامت، اکو توریسم، گردشگری ورزشی و بوم گردی بهره بگیریم و برایان برنامه منسجمی داشته باشیم.
