هفته گذشته اجلاس اکو در اتاق ایران برگزارشد. سازمان همکاری اقتصادی(اکو) برای اولین بار در سال 1343 توسط سه کشور ترکیه، ایران و پاکستان راه‌اندازی شد و بعدها به منطقه‌ای متشکل از ده کشور افزایش یافت. نمایندگان بخش خصوصی این کشورها هفته گذشته در اتاق ایران دور هم جمع شدند و به گفت‌وگو پرداختند. محمدرضا کرباسی، دبیر دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی و صنعت اکو که در جریان برگزاری اجلاس گفت‌وگویی کوتاه با پایگاه خبری اتاق ایران داشت، حالا به طور مبسوط، از برنامه‌های این چند روز روایت کرده است.
در کمیته صنعت و سرمایه‌گذاری اکو چه گذشت؟
کرباسی ایجاد مکانیزم مناسب برای انگیزه‌های سرمایه‌گذاری در منطقه اکو را از مهم‌ترین محورهای بحث می‌داند و توضیح می‌دهد:« ما باید مشوق‌های لازم را برای سرمایه‌گذاری به عاملان اقتصادی کشورهای خودمان بدهیم. منطقه اکو در سال 2014، 34 میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته، ولی میزان سرمایه‌گذاری افراد حاضر در اکو در خود منطقه، بسیار بسیار ناچیز است. ما نتوانستیم پروژه‌های مشترک را در منطقه اکو پیش ببریم و اعضای اکو تعریف یکسانی از پروژه مشترک تا کنون نداشته‌اند. از قبل پروژه تولید خودروی اکو مطرح بوده، بارها در جلسات مطرح شده و از طرف کشورها، حمایت هم شده، ولی عملیاتی نشده است. علاقمندی سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری مشترک هم جزء خواسته‌های شرکت کنندگان در این اجلاس بود.»
کمیته داوری چرا برای اکو ضروری است؟
با گسترش مراودات تجاری، نیاز به وجود کمیته داوری، بسیار محسوس است. کرباسی می‌گوید:«در بحث کمیته داوری، اتاق اکو از اولویت ویژه‌ای برخوردار است. اگر قرار باشد همکاری‌ها و مراودات تجاری بین منطقه‌ای گسترش پیدا کند، دچار موانع و مشکلات حقوقی در راستای توسعه بازرگانی خواهیم شد، به همین دلیل نیاز به وجود مرکز داوری اکو احساس می‌شود. قرار بر این شد اساسنامه و چارچوب قانونی مراکز داوری توسط اتاق‌های ایران، پاکستان و ترکیه فراهم و در نشست تخصصی توسط همه کشورها سند آن برای اجلاس بعد آماده شود.»
اکو برای کارآفرینی بانوان چه می‌کند؟
در جلسات اکو، چند خانم از اتاق‌های مختلف حضور داشتند اما تعداد آن‌ها نسبت به آقایان بسیار کم بود. کرباسی می‌گوید اکو برای کارآفرینی بانوان هم برنامه‌ریزی کرده است:«در بحث بانوان فعال، قرار شد کارگاه‌های آموزشی در ایران و در ترکیه برای توانمندسازی اقتصادی زنان برگزار شود. پاکستان هم اعلام آمادگی کرد که دوره‌های آموزشی برای بانوان کارآفرین اکو برگزار کند. این دوره‌ها عمدتا در حوزه صنایع کوچک و خانگی است.»
از کمیته حمل و نقل، و استراتژی بلند مدت چه خبر؟
در اجلاس اکو، کمیته‌هایی نیز در حوزه حمل‌ونقل برگزار شد. کرباسی می‌گوید:«برای راه‌اندازی قطار کانتینری و قطار باربری ایران، پاکستان و ترکیه قرار بر این شد که هماهنگی از طریق دبیرخانه اکو پیگیری شود و برای کاهش تزانزیت بین راهی اقداماتی صورت گیرد.»
سازمان اکو، استراتژی ده ساله دارد. دبیر کل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی و صنعت اکو، در این باره نیز توضیح می‌دهد:«سازمان اکو از سال 2015 تا 2025 چشم‌انداز فعالیت‌ها را بررسی می‌کنند. پیشنهادهای خوبی در جلسه‌ی مربوط به مطرح شد، به واسطه اینکه از سازمان اکو از عاملین اقتصادی اتاق های بازرگانی درخواست کرده دیدگاه‌هایشان را برای تدوین این سند و اجرای آن مطرح کنند. قرار شد ظرف دو ماه، اتاق‌های بازرگانی پیشنهادهایشان را به دبیرخانه اکو ارائه دهند، اتاق هم با جمع‌بندی این پیشنهادها، آن‌ها را به سازمان اکو ارسال کند.»
اکو برای بهره‌وری در مصرف انرژی چه می‌کند؟
در روز سوم اجلاس، سه کارگروه و نشست تخصصی در راستای بهره‌وری در مصرف انرژی برای استفاده بهینه از سوخت‌های فسیلی برگزار شد. کرباسی درباره زمینه‌های دیگر بحث‌های انرژی می‌گوید:«در خصوص همکاری در زمینه‌های تولید، توزیع و انتقال برق، گفت‌وگوهای مهمی صورت گرفت. با توجه به پتانسیل بالای کشورهای اکو و توان ایران در این زمینه، بسیار پیشرو هستیم. با توجه به برنامه‌های آتی که ایران در بحث تولید انرژی‌های پاک دارد، زمینه بسیار خوبی برای توسعه همکاری‌های کشورهای عضو اکو فراهم است. ما می‌توانیم از گاز، برق تولید کنیم و برق را در زمان‌های مورد نیاز که برای کشورهای تولید کننده غیرقابل استفاده است، به کشورهای نیازمند از طریق خطوط انتقال صادر کنیم. این مسئل از نظر رقم تجاری، برای توسعه همکاری‌ها بسیار مناسب است.»
دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی و صنعت اکو ادامه می‌دهد:«قرار بر این شد کنسرسیومی برای توسعه همکاری‌ها در همین زمینه ایجاد شود، نشست آخر در خصوص همکاری‌های گاز، نفت و پتروشیمی بود که پس از ارائه مقاله‌های متعدد بسیار تخصصی، قرار بر این شد که دو کنسرسیوم در راستای همکاری در نفت و گاز برگزار شود.»
تحقیق و پژوهش در منطقه اکو چه جایگاهی دارد؟
در بخش ایجاد کنسرسیوم‌ها، پژوهش و تحقیق هم به صورت ویژه‌ای مورد توجه اعضای منطقه اکو قرار گرفته است. کرباسی در این‌باره توضیح می‌دهد:«باید برای شناخت پتانسیل منطقه اکو، تحقیق انجام شود.ممکن است یکی از کشورهای عضو علاقه به اجرای پروژه خاصی در کشور خودش داشته باشد، ولی باید امکان‌سنجی شود که آیا امکانات اجرای آن را دارد؟ در آینده سودآور است؟ یا ممکن است این پروژه را بتوانیم در کشور دیگری با هزینه‌های پایین‌تر اجرا کنیم؟ این مسائل برای انجام فعالیت اقتصادی بسیار مهم هستند.»
او با اشاره به نیاز پژوهشی برای گرفتن تسهیلات از بانک‌های بین‌المللی ادامه می‌دهد:«اگر عامل اقتصادی و صنعتگری بخواهد پروژه‌ای را انجام دهد، باید امکان‌سنجی صحیحی تهیه کند و به بانک ارائه دهد. بانک باید آن پروژه را بررسی کند و ببیند قابلیت عملی برای اعطای وام دارد؟ اینجا بحث ملی کشورها مطرح نیست، بلکه بحث بانک‌های بین‌المللی مطرح است. برای حمایت از این پروژه‌ها باید این مطالعات از قبل انجام شود و کاملا اصولی باشد که بانک‌های بین‌المللی بر اساس آن تصمیم بگیرند.»
دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی و صنعت اکو در جمع‌بندی می‌گوید:«جلسات بسیار خوب بود. علی‌رغم اینکه خیلی هم طولانی بود، همه هیئت‌ها با مشارکت خوب حضور داشتند. با نمایندگان بانک توسعه تجارت اکو و بانک توسعه اسلامی نیز درباره حمایت از فعالیت‌های منطقه اکو و فعالیت‌های کنسرسیوم‌ها صحبت کرده‌ایم. در خصوص انرژی‌های تجدیدپذیر نیز با توجه به ظرفیت‌های خوب کشورها و نگاه‌شان به تولید انرژی‌های پاک، به خصوص بادی و خورشیدی گفتگوهای مفیدی انجام شده است. روز به روز این صنعت در کشورهای مختلف جهان رشد پیدا می‌کند و کشورهای اکو هم علاقه دارند در این حوزه فعال باشند و به نوعی انتقال استفاده از انرژی‌های فسیلی را به انرژی‌های تجدیدناپذیر دنبال می‌کنند. این بحث بسیار مهم است و نیاز به حضور کشورهای مختلف دارد. نهایتا مصوبات نشست‌های سه روز اول در نشست کمیته اجرایی ارائه شد و به عنوان دستور کاری برای فعالیت‌های اتاق‌های بازرگانی مورد تایید قرار گرفت.»