اعضای هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، انجمن گرال‌سازان قم و اتحادیه چرم مصنوعی طی نشستی با معاونت استان‌ها و تشکل‌های اتاق ایران گزارشی از فعالیت‌های اخیر انجمن در راستای مقابله با التهابات قیمتی در بازار ارائه دادند. علاوه بر این گزارش، معاون استان‌ها و تشکل‌های اتاق ایران نیز بر لزوم رعایت اصول تشکل‌گرایی تأکید کرد.
در این بین سعید ترکمان دهنوی، رئیس هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، به ارائه گزارشی از وضعیت بازار PVC و اقدامات انجمن ملی در مقابله با این وضعیت ارائه داد.
ماه‌ها بود که به دلیل عرضه نامناسب PVC توسط پتروشیمی‌ها، قیمت‌های بازار آزاد این محصول از 11 هزار تومان به 22 هزار تومان رسیده بود که با تلاش‌های صورت گرفته در راستای شفافیت بازار و کوتاه کردن دست دلالان، آغاز روند کاهشی بهای این محصول در بازار کلید خورد.
از اواخر تیرماه سال گذشته بازار PVC دچار آشفتگی برعکس شد به این معنا که پتروشیمی‌ها خواستار فروش PVC موجود در انبارهای خود در حجم بالا و حتی با اعمال تخفیف بودند. این روند تا مهرماه ادامه پیدا کرد اما به یک‌باره شرایط دچار تغییر شد و شاهد عرضه قطره‌چکانی این محصول توسط پتروشیمی‌ها بودیم. در این شرایط قیمت پایه محصول از حدود کیلویی 10 هزار تومان به 13 هزار تومان رسید و در بازار آزاد نیز عرضه شد.
متأسفانه در اسفندماه با اوج گرفتن بحران نفتی و ارزان شدن این محصول، قیمت PVC نیز کاهش پیدا کرد و به کیلویی 8 هزار تومان هم رسید و عرضه‌ها تا حد 10 هزار تن نیز افزایش پیدا کرد و سیستم وارد فرآیند مچینگ شد. به تدریج پتروشیمی‌ها شروع به سلف فروشی کردند و محصولات خود را تا ماه خرداد هم فروختند.
در اردیبهشت‌ماه کم‌کم وضعیت تغییر کرد تا آنجا که پتروشیمی‌ها می‌توانستند سلف فروشی را متوقف کرده و تحویل به‌موقع داشته باشند اما کماکان به این روند ادامه دادند.
از 45 روز قبل انجمن ملی صنایع پلیمر فعال‌تر از گذشته عمل کرده و تصمیم گرفت به این التهابات بازار که قیمت را تا 22 هزار تومان افزایش داده بود، پایان دهد. در این رابطه شروع به شناسایی واحدهایی کرد که سهمیه خرید PVC داشتند اما واحد فعالی نبودند. در واقع دلالانی بودند که PVC را دریافت می‌کردند اما تولیدی نداشتند و با نیت فروش PVC در بازار آزاد وارد میدان شده بودند.
اعضای هیات مدیره انجمن ملی با حضور مداوم در جلسات ستاد تنظیم بازار سعی کردند این مسئله را حل‌وفصل کنند که خوشبختانه محقق شد و چند روزی است که قیمت پایه کاهش یافته است و این روند ادامه‌دار خواهد بود.
با توجه به گزارشی که در این نشست ارائه شد، ترکمان به تلاش انجمن و کلیه تشکل‌های زیرمجموعه آن در راستای ارتقای شفافیت اشاره و تصریح کرد: در بازاری شفاف و به دور از دلال بازی می‌توانیم از تولید واقعی حمایت کنیم. متأسفانه هیچ نظارت و پایشی در این حوزه وجود ندارد. هرچند در این مورد انجمن ورود کرد و توانست با شناسایی فعالان بازار تا حدی به ساماندهی آن کمک کند.
وی خواسته صنایع پایین‌دستی و مصرف‌کنندگان PVC را مدیریت سقف عرضه هفتگی توسط پتروشیمی‌ها دانست و خاطرنشان کرد: خوشبختانه توانستیم با تعامل سازنده، پتروشیمی‌ها را در این مسیر همراه کنیم و تا حدودی تعادل را به بازار برگردانیم. از سوی دیگر ایجاد شفافیت در بازار را نقطه قوت می‌دانیم و به جد آن را دنبال می‌کنیم.
در این نشست نمایندگانی از جامعه صنعت کفش ایران، انجمن پلی‌اتیلن و تولیدکنندگان ظروف یک‌بار مصرف نیز حضور داشتند.
در ادامه مظفر علیخانی، معاون استان‌ها و تشکل‌های اتاق ایران با ابراز خرسندی از دستاورد انجمن ملی که بیانگر همدلی و تعامل سازنده بین کل مجموعه این انجمن است، گفت: شرایط امروز کشور حاصل اقتصاد غیرشفاف، رانتی و زیرزمینی است. علی‌رغم گذشت 40 سال از انقلاب همچنان با اقتصاد دولتی و تک‌محصولی روبه‌رو هستیم و طبیعی است که اگر قانون‌گذار و کارفرمای بزرگ اقتصادی با قدرت در برابر بخش خصوصی قرار دارد، نمی‌توان انتظار داشت که بخش خصوصی بتواند در این وضعیت قدمی بردارد.
وی با اشاره به مشکلات و نامساعد بودن محیط کسب‌وکار و پیچیدگی محیط قانونی و مقرراتی، تصریح کرد: با توجه به مشکلات ساختاری، چالش‌های اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا بیش از سایر کشورها بر اقتصاد ایران تبلور پیدا کرد. در این وضعیت نیاز ایران به تشکل برای تنظیم روابط بین کارفرما و کارگر، تولیدکننده و بازرگان و سایر بخش‌ها، بیشتر از دیگر کشورهاست.
علیخانی به گذشته و فعالیت‌های اتاق در دهه 70 و تلاش او برای گسترش نگاه تشکلی در اقتصاد اشاره و تصریح کرد: در آن سال‌ها اتاق شاهد رشد کمی تشکل‌ها بود چراکه به خوبی جای خالی آنها را در اقتصاد احساس می‌کرد و برای همین اقدامات بسیاری در این رابطه انجام داد. به مرور به فکر ساماندهی آنها و جلوگیری از اتلاف سرمایه و منابع کشور افتاد و با توجه به جایگاهی که تشکل‌ها پیدا کرده بودند به سوی ایجاد تشکل‌های بالادستی رفت؛ بدین ترتیب اجماع سازی در هر حوزه راحت‌تر اتفاق می‌افتد.
معاون استان‌ها و تشکل‌های اتاق ایران با بیان این مطلب که موفقیت تشکل‌ها در ارجحیت منافع ملی بر منافع صنفی و از طرفی ارجحیت منافع صنفی بر منافع شخصی و بنگاهی است، گفت: تشکل‌ها باید هم گرا و منسجم حرکت کنند و موفقیت امروز انجمن ملی صنایع پلیمر نشان می‌دهد که هم گرایی لازم بین اعضای این انجمن ملی شکل گرفته است. باید این موضوع را الگو قرار داده و در سایر انجمن‌ها نیز تسری دهیم.
به باور او نقاط اختلاف بین اعضای تشکل‌ها و انجمن‌ها باید در درون حل شود و با جمع‌بندی نقاط مشترک، در برابر دولت از منافع ملی و صنفی دفاع کرد. حمایت از اندیشه‌های مورد نظر تشکل باید توسط کلیه اعضای آن اتفاق افتد و از هرگونه گفتمان ضدو نقیض پرهیز کرد تا دولت و حاکمیت بتواند به تشکل‌ها اعتماد کند. از کلیه تشکل‌ها انتظار می‌رود که پخته، سنجیده، فنی و بر اساس منافع ملی سخن بگویند.
علیخانی همچنین کنترل و نظارت‌های داخلی هر تشکل و انجمن را تأیید کرد و آن را راهی برای مقابله با اقدامات پلیسی و نظارتی از خارج دانست. وی تأکید کرد: اگر اعضای هیات مدیره هر تشکلی، واقف به وظایف خود باشند، قانون‌مند و نظام‌مند عمل کنند، برای حفظ جایگاه خود چشم بر حقایق نبندند و در یک کلام نظارت بر رفتار خود داشته باشند، دیگر نیازی به برخوردهای بیرونی نیست. این افراد می‌توانند با اعضای غیرقانون‌مند خود برخورد کرده و شأن و جایگاه واقعی تشکلی خود را بالا ببرند و در عین حال اعتماد دولت و حاکمیت را جلب کنند.
وی تصریح کرد: اتاق ایران با همین رویکرد از کلیه تشکل‌ها و اتاق‌ها خواست تا با صادرکنندگانی که ارز صادراتی را به کشور برنمی‌گردانند مقابله کرده و آنها را معرفی کنند. این افراد از منابع و عوامل داخلی کشور استفاده می‌کنند اما حاضر به برگرداندن ارزهای صادراتی نیستند. باید با این افراد مقابله کرد.
معاون استان‌ها و تشکل‌های اتاق ایران از سویی این نگاه صادرکنندگان در مورد بالا بردن ارزش ارز صادراتی در کشور را خواسته‌ای منطقی و عقلانی توصیف کرد و افزود: دولت باید سازوکاری ترتیب اتخاذ کند تا بر اساس آن ارز صادراتی در داخل با بهای بالاتری خریداری شود. این خواسته معقول و قابل اجراست. البته با توجه به شرایط تحریمی، صادرکنندگانی که با برخی کشورها کار می‌کنند قادر نیستند در زمان تعیین شده ارز خود را برگردانند و این حرف نیز منطقی است.
وی از این افراد نیز خواست تا پشت میز مذاکره بیایند و دغدغه‌های خود را مطرح کنند. علیخانی تأکید کرد: اتاق ایران همواره از حقوق این دسته از صادرکنندگان حمایت کرده و خواهد کرد.
او در بخش دیگری از سخنان خود به اعضای انجمن ملی صنایع پلیمر ایران گفت: همان انتظاراتی که شما از صنایع بالادستی خود دارید، صنایع پایین‌دستی از شما نیز دارند.
علیخانی رفتار پتروشیمی‌ها و هماهنگی آنها برای یک نوع رفتار خاص در بازار را اقدامی نادرست خواند و تصریح کرد: اگر چنین اقدامی توسط گروهی از تشکل‌های بخش خصوصی صورت بگیرد نهادهای نظارتی با آن برخورد خواند کرد اما چنین سازوکاری در مورد برخی حوزه‌های بالادستی وجود ندارد چراکه کارفرمای قدرتمندی به نام دولت از آنها حمایت می‌کند.
به اعتقاد وی اگر قرار باشد بخش خصوصی در این شرایط از جایگاه خود حمایت کند باید در قدم اول خود نظارتی داشته باشد و به کمک هم گرایی و قانون‌مندی، منویات تشکلی را دنبال کند.
معاون استان‌ها و تشکل‌های اتاق ایران در ادامه به جایگاه اتاق‌ها در کشورهای مختلف نگاه کرد و تصریح کرد: در کشورهای مختلف اتاق‌ها، جایگاه بالایی دارند و به عنوان نماد اقتصاد آن کشور شناخته می‌شوند چون در آن کشورها اقتصاد دولتی حاکم نیست و حتی جنگ‌افزارها نیز توسط شرکت‌های خصوصی ساخته می‌شوند.
وی ادامه داد: با وجود آنکه اتاق ایران نیز طی این سال‌ها جایگاه و شأن خاصی پیدا کرده اما همچنان با سایر کشورها فاصله زیادی دارد. در این وضعیت، تشکل‌های زیرمجموعه اتاق ایران نیز که هویت آن را شکل می‌دهند، باید بتوانند با قدرت واکنش سریع، فنی و آگاهانه در برابر تصمیمات و اقدامات نادرست بایستند و از منافع صنفی حمایت کنند. برای همین لازم است ارتباطات سازمانی اتاق و تشکل‌ها بالا باشد.