مصطفی الکاظمی، نخست وزیر جدید عراق روز گذشته وارد تهران شد و در اولین سفر خارجی خود با مقام معظم رهبری و رئیس جمهوری دیدار کرد. مسائل اقتصادی و موضوعات منطقه‌ای محور این گفت‌وگوها بود و طرفین بر توسعه روابط اقتصادی به سطح در نظر گرفته شده یعنی 20 میلیارد دلار تاکید کردند.
بررسی ساز و کارهای نظام پرداخت بدهی عراق به ایران، سهولت در مبادلات مرزی به ویژه بازگشایی مرزهای جنوبی عراق در سریع‌ترین زمان ممکن، ایجاد دروازه مشترک تجاری، برنامه‌ریزی برای اعزام کارشناسان و کارمندان گمرک عراق به ایران، الکترونیکی شدن رویه‌های گمرکی و ... از دیگر موضوعاتی بودند که در سفر نخست وزیر عراق و هیات همراه او با مقامات ایرانی مورد بررسی و مذاکره قرار گرفتند.
پیش از این سفر یک روزه، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه برای برنامه‌ریزی سفر نخست وزیر عراق به بغداد سفر کرد و پس از دیدار با مصطفی الکاظمی بیانیه‌ای منتشر و تاکید کردند که سفر نخست وزیری عراق و هیات همراه او به ایران، یک مرحله جدید همکاری میان دو کشور خواهد بود.
فعالسازی توافقنامههای دو کشور از جمله مهم‌ترین خواسته‌ای بود که وزیر امور خارجه در این بیانیه مورد توجه قرار داده و گفت که ایران در انتظار ورود به مرحله جدید و مثبت از روابط با عراق و حرکت به سوی فعالسازی توافقنامههای میان دو کشور در بخش‌های مختلف است.
الکاظمی هم پس از ورود به ایران در نشست خبری مشترک با حسن روحانی، مهم‌ترین هدف این سفر را تقویت روابط دوجانبه بین دو کشور ایران و عراق به ویژه در شرایط کنونی که دو کشور با چالش ناشی از شیوع ویروس کرونا و سقوط قیمت نفت مواجه هستند، اعلام و خاطرنشان کرد: « بیش از گذشته نیاز داریم تا هماهنگی و همکاری‌های موجود بین دو کشور را در راستای منافع دو ملت تقویت کنیم.»
او با بیان اینکه عراق با شرایط سخت و دشوار اقتصادی روبرو است از آمادگی این کشور برای فعال شدن کمیسیون مشترک و کمیسیون عالی دو کشور خبر داد و ابراز امیدواری کرد که ایران و عراق با همکاری یکدیگر بتوانند مشکلات را از سر بگذرانند.
تجارت 20 میلیارد دلاری؛ هدف‌گذاری ایران و عراق در اقتصاد
ایران و عراق دو شریک تجاری قدیمی، روز گذشته تجارت 20 میلیار دلاری را هدف‌گذاری کردند. آنهم در شرایطی که تجارت خارجی دنیا طی ماه‌های اخیر تحت تأثیر بیماری کرونا بوده و با روند کاهشی روبرو بوده است.
حسن روحانی در نشست خبری مشترک با نخست وزیر عراق اعلام کرد: «ما مصمم هستیم حجم مبادلات تجاری دو کشور را به رقم 20 میلیارد دلار برسانیم؛ دو کشور مصمم هستند که همه موارد مطروحه در توافقات ایران و عراق را در جریان سفر اسفندماه 97 به بغداد اجرایی و عملیاتی کنند که از جمله آنها می‌توان به اتصال راه آهن شلمچه به بصره و لایروبی اروند رود اشاره کرد.»
بررسی آمارهای تجارت خارجی در سال گذشته نشان می‌دهد که عراق، پس از چین دومین خریدار کالاهای ایرانی است که ارزش صادرات به این کشور نیز رقمی معادل ۸ میلیارد و ۵۰۸ میلیون دلار بوده و سهم این کشور از کل ارزش صادرات بیش از ۲۲ درصد ثبت شده است.
در سه ماهه نخست امسال نیز ۵ میلیون تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون دلار به عراق صادر شده است و انتظار می‌رود با سفر نخست وزیر عراق به ایران و محور قرار دادن همکاری‌های اقتصادی، شاهد بازگشایی و بهبود تجارت به خصوص در نیمه دوم سال باشیم.
تنظیم سند جامع همکاری اقتصادی و تجاری برای تحقق تجارت 20 میلیارد دلاری
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به هدف گذاری دو کشور ایران و عراق برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری به میزان ۲۰ میلیارد دلار در سال در نشست مشترک هیئت‌های عالیرتبه ایران و عراق اعلام کرد: در راستای تحقق این هدف گذاری، آمادگی تنظیم سند جامع همکاری اقتصادی و تجاری دو کشور در کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و عراق وجود دارد.
جهانگیری کاهش قیمت نفت و شیوع ویروس کرونا را دو بحرانی عنوان کرد که کشورهای منطقه درگیر آن هستند و در همین ارتباط بر ضرورت همکاری‌های مشترک به منظور فائق آمدن بر مشکلات تاکید کرد.
او همچنین به انتقاد از اجرایی نشدن برخی توافقنامه‌ها پرداخت و گفت: سفر دکتر روحانی در سال 1397 و سفرهای اینجانب به عراق توافقات سازنده‌ای برای توسعه همکاری‌های همه جانبه ایجاد کرد اما متأسفانه برخی از این توافقات بر روی کاغذ باقی مانده است.
جهانگیری در همین زمینه خواستار اجرا شدن توافقات فیمابین در حوزه روابط بانکی و مالی شد و تاکید کرد که پیش نیاز توسعه روابط اقتصادی، داشتن روابط بانکی و مالی است.
به گفته معاون اول رئیس جمهور، خوشبختانه همکاری‌های تهران و بغداد در بخش‌های مختلف از جمله نفت، گاز و برق از رشد قابل قبولی برخوردار بوده و تا حد زیادی اجرایی شده اما همچنان زمینه‌های متعدد دیگری نیز برای توسعه مناسبات اقتصادی فیمابین وجود دارد.
ضرورت حل مشکلات شرکت‌های خصوصی پیمانکار در عراق
جهانگیری با اشاره به اینکه شرکت‌های خصوصی ایرانی در بازسازی زیرساخت‌های عراق و ارائه خدمات فنی و مهندسی حضور فعال دارند، تصریح کرد: انتظار داریم به مشکلات پیمانکاران و شرکت‌های ایرانی در عراق توجه و دستورات لازم برای تسریع در پرداخت مطالبات آنها صادر شود.
معاون اول رئیس جمهور همچنین رایگان شدن روادید بین دو کشور را گامی مهم در روان سازی گردشگری ارزیابی کرد و با اشاره به اینکه سالانه میلیون‌ها زائر بین دو کشور تردد دارند، گفت: یکی از اقدامات مؤثر در حوزه فرهنگی و اقتصادی تسهیل شرایط برای رفت و آمد مردم دو کشور است و انتظار داریم که این موضوع به عنوان یک رویکرد بلندمدت دنبال شود.
جهانگیری در پایان بر لزوم آمادگی فعال شدن کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور و نیز کمیسیون مشترک عالی ایران و عراق که در سطح نخست وزیر عراق و معاون اول رئیس جمهور ایران برگزار می‌شود، تأکید کرد و افزود: فعال شدن این کمیسیون‌ها می‌تواند نقش موثری در حل مسائل و موانع پیش رو ایفا کند.
دولت عراق بدون اهمیت به مزاحمت‌ها به گسترش روابط خود با ایران ادامه دهد
دیدار با مقام معظم رهبری، از دیگر برنامه‌های سفر یک روزه نخست وزیر جدید عراق به ایران بود؛ این دیدار همچنین اولین ملاقات خارجی رهبری پس از 5 ماه از شیوع ویروس کرونا بود و ایشان با تاکید بر گسترش روابط تجاری ایران و عراق خاطرنشان کردند که دولت عراق باید بدون توجه به مزاحمت‌هایی که برای بهبود توسعه روابط دو کشور وجود دارد، به گسترش روابط خود با ایران ادامه دهد.
