معاونت امور بین‌الملل اتاق ایران، به صورت ویدئوکنفرانس، میزبان سفیر ایران در کشور افغانستان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان، نمایندگان دستگاه های دولتی مربوطه و جمعی از روسای تشکل‌ها و کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران بود تا ضمن بررسی آخرین وضعیت همکاری های اقتصادی دو کشور، به ارائه پیشنهادات و راهکارهای توسعه تبادلات و رفع موانع تجاری بپردازند.
در این نشست همچنین در خصوص شرایط ویژه تبادلات تجاری و مرزی دو کشور ایران و افغانستان پس از شیوع ویروس کرونا، نکات و پیشنهاد‌هایی برای کاهش محدودیت‌ها به‌ویژه در بخش کشاورزی، گمرکات و ترانزیت دو کشور ارائه شد و روسای اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان، کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران و تشکل‌های اقتصادی مربوطه به ارایه نکاتی پرداختند.
تسریع در حل مشکلات نقل و انتقال بانکی و همکاری های مجدد بانکی دو طرف، لزوم اجرای توافقات پیشین برای کاهش عوارض ترانزیتی در دو کشور، رفع مشکلات گمرکات از جمله توقفات طولاتی ناوگان حمل و نقل در مرزهای دو کشور بویژه در خصوص کالاهای فسادپذیر، لزوم توسعه بیشتر زیرساخت ها در بخش حمل و نقل برای گسترش صادرات ، تسریع در تکمیل خط راه آهن خواف – هرات، بهره گیری از ظرفیت های کشت فراسرزمینی در افغانستان، لزوم توسعه فعالیت های اعزام و پذیرشی اتاق های بازرگانی با کشور افغانستان، مبارزه با قاچاق کالا که به جهت تعرفه های بالا وجود دارد، اصلاح قوانین دست و پا گیر سرمایه گذاری و رفع کمبود کانتینرهای یخچالی در مرزها از مهمترین موضوعاتی بود که در نشست معاونت امور بین‌الملل اتاق ایران با سفیر ایران در افغانستان بحث و بررسی شد.
لزوم برنامه ریزی و پایش فرصت‌ها و آسیب‌پذیری‌ها
بهادر امینیان، سفیر ایران در افغانستان ضمن اشاره به آخرین وضعیت تبادلات تجاری با کشور افغانستان گفت: نیازمند برنامه ریزی و پایش مدام فرصت ها، مشکلات خود و نقاط آسیب پذیر در همکاری های اقتصادی دو کشور هستیم. نگاه ما به بازار افغانستان نباید یک نگاه تجاری کوتاه مدت باشد، بلکه لازم است نگاه بلند مدت برای حضور تثبیت شده و تاثیر گذار اقتصادی در بازار افغانستان داشته باشیم چرا که این بازار در حال رشد است و باید علاوه بر اهمیت حفظ سهم بازار، باید دید در درازمدت هرچه بیشتر همپیوستگی ساختاری و نهادی داشته باشیم . بدین معنی که بازارهای دو کشور پیوسته و وابسته به یکدیگر باشند. لذا نیازمند داشتن زیرساخت های مطمئن در بازه زمانی طولانی است.
به گفته او، هرچقدر بخش های خصوصی و نمایندگی های دو کشور با یکدیگر بیشتر در تعامل باشند، می‌توان حضور تثبیت شده‌تر و فزاینده داشت. بخش خصوصی بهتر از هرکسی می تواند این مناسبات را توسعه دهد و شرایط را فراهم کند.
امینیان خاطرنشان کرد: نیازمند نگرش راهبردی رو به تثبیت با شعار پیوندهای ساختاری هستیم. در حوزه کشاورزی و کشت فراسرزمینی با کشور افغانستان، فرصت های همکاری زیادی وجود دارد که ضمن سودآوری و رفع نیازهای کشور، می تواند توازن تجاری دو کشور را بهبود بخشد که نیازمند همکاری بیشتر و جدی تر وزارت جهاد کشاورزی است و باید در اولویت کاری قرار گیرد.
او از فعالان اقتصادی دعوت کرد حضور موثر و پرقدرتی در نمایشگاه تخصصی تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی صنعت آب و برق، ساختمان و تاسیسات کابل در مهرماه داشته باشند و چارچوب همکاری های جدید را تعریف کنند.
تدوین استراتژی برای دستیابی به سهم بیشتر از بازار افغانستان
در ادامه این نشست، محمدرضا کرباسی معاون امور بین‌الملل اتاق ایران، تاکید کرد: اولویت کاری ما، تجارت با کشورهای همسایه است و افغانستان یکی از مهمترین بازارهای صادراتی برای ماست. خوشبختانه روند تجارت با افغانستان در سال های گذشته علی رغم نواسانات، همواره رو به بهبود و توسعه بوده است. مناسبات همکاری های تجاری حتی با وجود شیوع ویروس ادامه یافت و مرزهای دو کشور ایران و افغانستان برای صادرات کالاهای ایرانی باز بود. ما حدود 2.5 میلیارد دلار در سال گذشته صادرات داشتیم و در سه ماهه نخست سال جاری نیز حدود 500 میلیون دلار صادرات داشتیم که نشان دهنده تداوم همکاری ها علی رغم شرایط ویژه بوجود آمده پس از شیوع بیماری کرونا بوده است.
کرباسی ضمن برشمردن ظرفیت‌های تجاری دو کشور ایران و افغانستان، بازار افغانستان برای ایران را بسیار با اهمیت خواند و تاکید کرد با تدوین یک استراتژی مشخص می توان سهم 40 درصدی ایران از این بازار را به 60 درصد ارتقا داد.
معاون امور بین‌الملل اتاق ایران افزود: با توجه به دغدغه و گلایه فعالان اقتصادی افغانستانی در خصوص عدم توازن تجارت دو کشور، لازم است زمینه توسعه تجارت به شکل دو طرفه با راهبردی بلند مدت و برد برد بیشتر فراهم شود و ایران از محصولات، کالاها و تولیدات افغانستان که به سراسر دنیا صادر می شود نیز بهره مند گردد. باید به سمتی حرکت کنیم که بخشی از نیازهای وارداتی خودمان را از افغانستان تهیه کنیم. حضور پرقدرت افغانها در بازارهای آسیایی و اروپایی و دست باز آنها، فرصت مناسبی جهت تامین نیازهای وارداتی ما از این کشور است.
کرباسی در بخش دیگر به مشکل توقف های طولانی مدت کامیونها در مرزهای دوغارون و ماهیرود اشاره کرد که باعث اعتراض صادرکنندگان و کامیون داران شده چراکه گاها معطلی 5 تا 10 روزه کامیون ها پشت مرز و نبود تسهیلات، منجر به افزایش هزینه ها و ایجاد خلل در توجیه آن کار اقتصادی شده است. لذا با افزایش کامیون های افغانستان اضافه کردن ساعات کار گمرک و توسعه زیرساخت ها می‌توان مشکلات را به حداقل رساند.
برای همکاری بلندمدت راهی جز سرمایه‌گذاری نداریم
در همین ارتباط، سید حسین سلیمی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان ضمن اشاره به اهمیت موضوع همکاری های اقصادی «بلند مدت» دو کشور، تاکید کرد برای تحقق این هدف راهی جز سرمایه گذاری وجود ندارد. او تصریح کرد: کارهای بازرگانی غالبا با توجه به شرایط روز می تواند نوسان داشته باشد و لزوما ماهیت پایدار ندارد. در مقابل، سرمایه‌گذاری مشترک یک رابطه بلند مدت و تضمین شده است.در میان فعالان افغانستانی نیز علاقه مندی به سرمایه گذاری زیاد است.
به گفته او، یکی از فرصت های همکاری تجاری با افغانستان، منابع معدنی این کشور است که برای استخراج، فراوری و صادرات به کشورهای دیگر می توان پروژه های جدیدی را تعریف کرد.
سلیمی تصریح کرد: در حال حاضر ایران سهم بالایی از بازار افغانستان دارد و توسعه بیش از این نیازمند حمایت از این بازار، تولیدات مشترک، سرمایه گذاری و ارتقای سطح درآمدی و اشتغال و تولید این کشور است.
در ادامه از سوی روسا و نمایندگان تشکل های اقتصادی، مشکلات و پیشنهادات در خصوص توسعه همکاری های دو کشور ایران و افغانستان مطرح و بر لزوم حل و فصل ارائه تضامین و خطوط اعتباری برای صدور خدمات فنی و مهندسی، و همچنین حضور مؤثر و پر قدرت بخش خصوصی در نمایشگاه تخصصی تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی صنعت آب و برق، ساختمان و تاسیسات کابل در مهرماه سال جاری تاکید شد.