در روزهای ابتدایی شیوع کرونا در ایران، تنها 2 آزمایشگاه مجهز به کیت‌های تشخیص بودند؛ اما حالا بر اساس آخرین آمار که در تیرماه توسط مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت اعلام شده است 170 آزمایشگاه مجوز انجام تست پی‌سی‌آر دارند؛ تست‌هایی که برخلاف تعرفه‌های اعلام شده از افراد مشکوک به کرونا با قیمت‌های گزاف گرفته می‌شوند و درنهایت هم به نظر می‌رسد این افزایش مراجعه تأثیر مثبتی بر درآمد آزمایشگاه‌ها نگذاشته است.
درحالی‌که بر اساس اعلام سیامک سمیعی، مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت، آزمایش تشخیص مولکولی کووید-۱۹ در بخش دولتی حدود 230 هزار تومان و در بخش خصوصی حدود 587 هزار تومان قیمت‌گذاری شده است، بعضی آزمایشگاه‌های خصوصی برای تهیه تست کرونا در منزل، 780 هزار تومان از متقاضیان خود درخواست می‌کنند.
همچنین شرکت‌های بسیاری در این روزها به‌طور مستمر از کارکنان خود تست پی‌سی‌آر می‌گیرند که این اقدام خود می‌تواند به افزایش درآمد آزمایشگاه‌ها کمک کند. اما آیا واقعاً کرونا آزمایشگاه‌داران را ثروتمند کرده است؟ زاهدی که مدیر یک آزمایشگاه خصوصی در منطقه 6 تهران است به همشهری می‌گوید: درآمد ما حداقل 20 درصد نسبت به روزهای قبل از کرونا کاهش پیدا کرده و در مقابل، نیروهای ما دچار فرسایش ناشی از کار زیاد در محیط آلوده شده‌اند.
سرمایه اولیه آزمایشگاه‌ها هنوز برنگشته است
زاهدی، مدیر یک آزمایشگاه خصوصی با تأکید بر اینکه درآمد آزمایشگاه‌ها اصلاً بیشتر نشده است، می‌گوید: راه‌اندازی بخشی با عنوان بخش کرونا، هزینه بسیاری را به آزمایشگاه‌ها تحمیل کرده است. خود ما بیش از یک میلیارد تومان در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌ایم تا بتوانیم پاسخگوی حجم عظیمی از متقاضیان برای انجام تست پی‌سی‌آر باشیم. من به جرأت می‌توانم بگویم هنوز سرمایه اولیه ما بازنگشته است، به‌خصوص که کیت‌های چینی سفارش هلند را بسیار گران تهیه می‌کنیم؛ هرروز گران‌تر از دیروز. مثلاً در ایام کرونا خیلی از آزمایشگاه مجبور به خرید دستگاه‌های گران‌قیمت وارداتی مثل لایت سایکر و... شده یا مجبور به استفاده از سیستم‌هایی تحت عنوان GNP برای ایزوله کردن محیط شده‌اند تا جلوی انتشار آلودگی را بگیرند.
روتین آزمایشگاه‌ها به‌هم ریخته است
او معتقد است ماجرا آن‌طور که به نظر می‌آید نیست و درحالی‌که همه فکر می‌کنند تعداد مراجعه‌کنندگان به آزمایشگاه‌ها زیاد شده، حداقل درباره برخی آزمایشگاه‌ها این‌طور نبوده است. در 3 ماه گذشته ما کاهش مراجعه‌کننده هم داشتیم، چراکه مردم برای انجام خیلی از آزمایش‌های روتین دیگر به آزمایشگاه نمی‌آیند تا در محیط آلوده یا به‌اصطلاح در معرض ابتلا به کووید-19 قرار نگیرند. یکی از اصلی‌ترین درآمدهای آزمایشگاه‌ها چکاب‌های روتین مردم بود که این روزها کمتر کسی برای آنها به ما مراجعه می‌کند. مثلاً کمتر کسی این روزها برای سنجش ویتامین‌های موجود در بدنش پایش را در آزمایشگاه می‌گذارد.
این کارشناس ادامه می‌دهد: امروز حجم عظیمی از درآمد آزمایشگاه‌ها صرف پرداخت حقوق و دستمزد کارمندانشان می‌شود، چراکه آنها مثلاً سابق بر این 2 شیفت در آزمایشگاه حضور داشتند و حالا به شکل شبانه‌روزی به کار مشغول‌اند. تعداد زیادی از کارمندان بالاخره به کرونا مبتلا می‌شوند و حداقل 3 هفته تا یک ماه در محل کار خود حاضر نیستند، درحالی‌که آزمایشگاه موظف به پرداخت حقوق آنهاست. البته این را هم بگویم اگر خدای‌نکرده ویروس کرونا همچنان پایدار بماند کم‌کم آزمایشگاه‌ها به درآمدزایی‌های قابل‌توجه می‌رسند.
آزمایش پرسنل شرکت‌ها منبع درآمد خوبی برای آزمایشگاه‌هاست
شرکت‌های معتبر این روزها از مشتریان گروهی و پر و پا قرص آزمایشگاه‌ها هستند. نیروهای آزمایشگاه بر اساس قراردادی با شرکت درخواست دهنده، به محل کار افراد می‌روند و از تعداد زیادی نمونه‌برداری می‌کنند. اگر یک شرکت برای هر فرد مجبور به پرداخت 600 هزار تومان شود و برای مثال 100 نفر از کارکنانش را مورد آزمایش قرار دهد باید 60 میلیون تومان به آزمایشگاه پرداخت کند. حالا تصور کنید یک آزمایشگاه ماهانه 2 شرکت را (حداقل) پذیرش کند. به نظر می‌رسد درآمد آزمایشگاه‌ها از این محل قابل‌توجه باشد.
زاهدی در ظاهر مخالفتی با این تئوری ندارد و درباره جزئیات آن توضیح می‌دهد: نمونه‌برداری برای ما امری هزینه‌بر است، چراکه هم از حلق گرفته می‌شود هم از بینی، تا درصد خطا را کاهش دهد که هزینه زیادی را به آزمایشگاه تحمیل می‌کند و سود کار را پایین می‌آورد. امروز تعرفه تست برای ما 580 تومان است که به‌واسطه حضور در محل و... به 650 هزار تومان می‌رسد و البته به شرکت‌ها 20 درصد هم تخفیف داده می‌شود. اگر قرار باشد بیشتر از این برای شرکت‌ها تخفیف در نظر بگیریم عملاً برای آزمایشگاه مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود.
گفتنی است بر اساس اعلام سمیعی هم‌اکنون بیش از ۱۸۰ آزمایشگاه داریم که داوطلب خدمت هستند که ۷۰ آزمایشگاه خصوصی و ۹۰ آزمایشگاه مربوط به معاونت درمان و تعدادی آزمایشگاه برای دستگاه‌های دیگر به شمار می‌روند و ۱۷۰ آزمایشگاه مجوز انجام تست پی‌سی‌آر دارند. همچنین روزانه بیش از 30 هزار تست، ظرفیت آزمایشگاه‌های کشور است که رقم پایینی است، به‌خصوص که در پاییز شیوع آنفولانزا هم گسترش پیدا می‌کند و تشخیص این دو ویروس از هم بسیار مهم و حیاتی خواهد بود. به نظر می‌رسد نیاز ضروری برای افزایش ظرفیت آزمایشگاه‌ها در کمتر از 2 ماه آینده به‌شدت حس می‌شود.