باید گفتمان‌سازی اقتصاد هنر در اولویت سیاست‌گذار باشد

نشست کارگروه صنایع خلاق کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران برگزار شد. در این نشست گیتی مرتضوی، مشاور کمیسیون از عملکرد و برنامه‌های کمیسیون در حوزه صنایع خلاق گفت.

او در ابتدا از پویش محلی محتوای دیجیتال برای کسب‌وکارها به بازار بین‌المللی گفت و اینکه باید زیرساخت لازم برای ورود به بازار در این حوزه فراهم شود. باید آیین‌نامه‌هایی در این حوزه برای تسهیل کار تهیه شود و در کنار بسترسازی‌ها آموزش لازم به افراد داده شود.

مرتضوی از جایگاه صنایع خلاق در اقتصاد و بازار کار دنیا گفت: در حال حاضر حدود 30 میلیون شغل از طریق کسب و کارهای خلاق در دنیا ایجادشده؛ یعنی یک درصد جمعیت جهان در این حوزه مشغول به کار هستند. همچنین 3 درصد تولید ناخالص داخلی مخصوص این حوزه است. این آمارها نشان‌دهنده این است که این صنعت در جهان جایگاه بالایی دارد.

مرتضوی گفت: کشورهای خاورمیانه 86.4 میلیارد دلار در سال 2016 از این حوزه درآمد کسب کرده‌اند که پیش‌بینی‌شده این عدد در سال 2026 به عدد 140 میلیارد دلار برسد؛ در آمریکا در سال 2016 این عدد 620 میلیارد دلار بوده که قرار است 10 سال آینده به چندین برابر برسد. همچنین 4.7 میلیون نفر در این حوزه مشغول به کار هستند.

مرتضوی هچنین تصریح کرد: با توجه به چشم‌انداز این حوزه ما باید ببینیم که چطور باید از وضعیت موجود و ظرفیت‌ها برای ارتقای این حوزه بهره بگیریم. برای رسیدن به این هدف باید گفتمان‌سازی در اولویت کارهای ما باشد تا جامعه و مسئولان به اهمیت این حوزه و به جایگاه آن در صنعت و تولید ناخالص ملی توجه کنند.

بعد از آن سید محمدحسین سجادی‌نیری، دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز از وضعیت صنایع خلاق در دنیا گفت: سال‌هاست که دنیا با این صنعت آشناست؛ در سال 2013 حدود 2050 میلیارد دلار این حوزه گردش مالی داشت و الآن این عدد به شش برابر رسیده است. گردش مالی این صنایع در ایران 100 میلیارد دلار بوده و این عدد نشان می‌دهد که گردش مالی این حوزه 5 برابر سال‌هایی است که ما در فروش نفت هیچ مشکلی نداشتیم.

او از مشکلات این حوزه گفت: بزرگ‌ترین مشکل این حوزه این است که دران تصمیم‌گیری‌ها به‌صورت جزیره‌ای گرفته می‌شود. یک بخشی زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؛ بخشی زیر نظر وزارت میراث فرهنگی و صنایع گردشگری، بخشی زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت و برای بخشی در معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری تصمیم‌گیری می‌شود. این شرایط و وجود نهادهای چندگانه تصمیم گیر شرایط را پیچیده و دشوار کرده است.

نیری گفت: زمانی انگلستان و کره‌جنوبی در حوزه اقتصاد خلاق  به یک نتیجه مثبت رسید که این حوزه زیر نظر یک وزارتخانه واحد کار کرد؛ در آن صورت بود که این حوزه به‌چابکی و خلاقی رسید.

او از رویکرد معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری می‌گوید که بیشتر شرکت‌محور است و درنهایت از تأسیس شرکت‌هایی استارت‌آپی حمایت می‌کند اما در این حوزه مشکلات مال بیشتر به افراد حقیقی برمی‌گردد که مورد حمایت معاونت نیست. برای همین باید در اتاق ایران به‌عنوان بازوی مشورتی سه قوه باید دور هم بنشینیم و با همفکری هم راهی برای مشکلات پیدا کنیم.

یکی از حاضران در نشست گفت وقتی‌که صحبت از اقتصاد دانش‌بنیان می‌کنیم باید به حوزه علوم اجتماعی و انسانی هم توجه شود و اقتصاد دانش‌بنیان فقط مخصوص حوزه مهندسی نیست و این پارادایم باید در دستگاه‌های سیاست‌گذار تغییر کند.

همچنین عنوان شد که برای شکل دادن به فعالان حوزه اقتصاد خلاق یکپارچگی عمل وجود ندارد و همسو کردن نهادها کاری دشوار و زمان‌بر است.

همچنین یکی از فعالان حوزه هنر تأکید کرد که باید زنجیره پسین و پیشین حوزه اقتصاد هنر تکمیل شود تا با فعال‌سازی این حوزه‌ها نهادهای یکپارچه و در یک راستا عمل کنند اما متأسفانه این نهادها یکپارچه نیستند. فقدان این نهادها باعث شدهد شناسایی گلوگاه مشکلات دشوار شود. اگر در حوزه کار و نحوه برخورد با مسئله نوآوری‌هایی وجود داشته باشد این حوزه پتانسیل بسیار بالایی برای رشد دارد. گنجینه نهفته‌ای در بخش صنایع خلاق وجود دارد و ما می‌توانیم این اکوسیستم را طوری طراحی کنیم که علاوه بر بازارهای منطقه برای بازار جهانی کار کند اما همه این‌ها نیازمند هم‌افزایی در همه حوزه‌های تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری است.

همچنین تأکید شد که عرصه برای حضور جوان‌ترها باز شود؛ در ادبیات حوزه هنر به تجاری‌سازی و مدل تجاری صنایع خلاق تاکید شود؛ باید برای تجاری‌سازی و توسعه صادرات صنایع خلاق تلاش شود.

در پایان نشست تصمیم گرفتند کارگروه‌های تخصصی راه‌اندازی کنند تا هر حوزه مسئله خود را به‌صورت تخصصی پیگیری کند.