نشست شورای روسای اتاقهای سراسر کشور با حضور هیات رئیسه اتاق ایران برگزار شد. در این نشست فعالان بخش خصوصی با انتقاد از نحوه عملکرد بانک مرکزی مبنی بر تحت فشار گذاشتن بخش خصوصی و صادرکنندگان واقعی هشدار دادند. به گفته آنها تداوم این روند منجر به خارج شدن فعالان اقتصادی واقعی از چرخه اقتصادی کشور خواهد شد. آنها همچنین از مشکلات روند صدور کارت بازرگانی در سامانه جامع تجارت گفتند.
در ابتدای این نشست که با حضور اعضای هیات رئیسه اتاق ایران، دبیر کل و روسای اتاقهای استانی، برگزار شد. غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران از عملکرد اتاق ایران در ماه گذشته سخن گفت.
به گفته شافعی، براساس تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا و توصیه مقام معظم رهبری، کارگروه جهش تولید به ریاست اسحاق جهانگیری، معاون اول ریاست جمهوری برگزار میشود. این کارگروه تابهحال دو بار تشکیل جلسه داده و نماینده اتاق ایران هم در آنجا عضویت دارد. اما در این کارگروه چیزی فراتر ازآنچه در بقیه کارگروهها مطرح میشود، ندیدهایم.
او ادامه داد: اگر قرار است ما کاری متفاوت انجام دهیم و انتظار نتیجه متفاوت داریم باید شیوه ارائه موضوعها، و اهداف تغییر کند وگرنه انجام کار متفاوت ممکن نیست. در این نشست وزرا از مشکلات روز گفتند و وزارت اقتصاد و دارایی از وضعیت محیط کسبوکار گزارشی ارائه داد.
به گفته شافعی، قرار است در این کارگروه گزارش عملکرد مراکز صدور مجوز مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین قرار است در استانها هرماه این کمیته کارگروه برگزار کند.
شافعی در ادامه به نشستی اشاره کرد که رئیسجمهور در آن حضور داشت: در این نشست درباره منابع ارزی صندوق توسعه ملی سخن گفته شد که معادل آن باید به ریال پرداخت شود. من در آن جلسه گفتم که ذخایر صندوق توسعه ملی تعریف خاصی دارد و ریالی شدن آن با اهداف صندوق تفاوت جدی دارد. همچنین باید جزئیات دقیق منابعی که برداشت و مصرفشده، گزارش داده شود.
به گفته شافعی، هنوز بخش خصوصی سهم خود را از صندوق توسعه ملی برنداشته و علاقهای هم به این کار ندارد. در این نشست بهجز دادستانی کل کشور کسی از گفته ما حمایت نکرد و درنهایت آنچه تصمیم گرفتهشده بود، تصویب شد.
او به جلسهای اشاره کرد که در دفتر علی لاریجانی برگزار شده بود: زمانی که ایشان در مجلس حضور داشتند، مقام معظم رهبری دستور داده بودند قرارداد 25 ساله با کشور چین را بررسی کند و درنهایت نماینده اتاق ایران هم در این نشست حضور داشت. قرار شد که 7 کارگروه تشکیل شود و اتاق هم نمایندههای خود را معرفی کند که هنوز این کار انجامنشده است.
شافعی افزود: نشست دیگری با حضور آقای شمسالدین حسینی رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید و نظارت بر اجرای سیاستهای اصل ۴۴ قانون اساسی برگزار شد. در این نشست آقای حسینی از ضرورت تغییر رویههای سابق گفت. قرار است در این نشست مسائل روز مطرح شود؛ امیدواریم از این نشستها نتیجه مطلوبی بگیریم.
به گفته رئیس پارلمان بخش خصوصی، اقتصاد کشور نیاز به اقدام اورژانسی دارد ولی مریض بدحال اقتصاد ایران را نمیتوان مدام در اورژانس نگه داشت وگرنه وضعیت گذشته ادامه خواهد داشت.
شافعی به جلسه اتاق ایران با رئیسکل بانک مرکزی اشاره کرد: در این نشست بیشتر شرکتهای بزرگ صادراتی حضور داشتند، ولی آنچه به نظر میرسد این است که این راه خاکی ادامه دارد. در این نشست مشکلات بخشهای مختلف اقتصادی در حوزه رفع تعهد ارز بررسی شد. ولی آنچه به نظر میرسد این است که تصمیمهای غیر کارشناسی بیشتر به اقتصاد ضربه میزند تا مسائل خارجی.
شافعی به نشست برگزار شده در بیت مقام معظم رهبری هم اشاره کرد: دبیر این کمیته آقای شاپور محمدی است و قرار شد کمیته ویژهای تشکیل شود تا طرحهای نیمهتمام و وضعیت پروژهها را بررسی کنند. همچنین نشستی با رئیس مجمع ویژه رسیدگی به مفاسد اقتصادی برگزار شد؛ ما سعی کردیم در این نشست خیلی از واقعیتها را به اطلاع برسانیم؛ متوجه شدیم خیلی از مسائل منتقلشده با واقعیت مطابقت ندارد. در نشستی که در وزارت کشور برگزار شد درباره کارت بازرگانی و وضعیت آن صحبت شد، مشکلات طرح شد؛ البته آقای بابک دینپرست قبلاً سفری به برخی از استانها داشتند و مشکلات این حوزه را از نزدیک شنیده بودند.
در این جلسه همچنین کیوان کاشفی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران به نشست تخصصی کمیته ارزی اتاق ایران با حضور اعضای هیات رئیسه، نمایندگان بانک مرکزی، گمرک ایران و فعالان بخش خصوصی حوزه کشاورزی اشاره کرد. در این نشست درباره «ارزش پایه صادراتی محصولات کشاورزی» و «بازگشت ارز حاصل از صادرات بخش کشاورزی» گفتوگو شد. همچنین تاکید شد که پایه ارزی به پایه ریالی تبدیل شود ولی آنچه در همه این نشستها عنوان میشود اینکه دولت نیاز به ارز دارد تا بتواند ارز ثبت سفارشها را تأمین کند و همه مسئولان دولتی هم هماهنگ باهم همین حرف را میزنند. اما به نظر میرسد این مسائل را بازهم باید پیگیری کنیم و یکی از همین مسیرها شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی است.
او همچنین درباره وضعیت صدور کارتهای بازرگانی گفت: حدود دو ماه است که سامانه جامع تجارت فعالشده و همین سامانه باعث بروز مشکلات زیادی در حوزه کارتهای بازرگانی شده است. دولت با اقدام عجولانه این طرح را شروع کرده درحالیکه باید بهصورت پایلوت ابتدا در چند استان کار میکرد تا ایرادهای کار برطرف شود و بعداً در کل کشور اجرا شود.
البته هنوز سامانه جامع تجارت آمار دقیقی از درخواستها و آمار صدور و تمدید کارت نمیدهد ولی به نظر میرسد درخواستها باید به 11 هزار مورد برسد.
در ادامه نشست عبدالله مهاجر دارابی، رئیس اتاق ساری از مشکلات سامانه جامع تجارت گفت: مشکلات و تأخیر در صدور کارت مشکلاتی را برای صادرکنندهها به وجود آورده است. این سامانه در ارتباط برخط با خیلی از سازمانها مشکل دارد؛ در این دو ماه در استان ما حدود 17 کارت صادرشده است.
او اشاره کرد: مسائل و مشکلات بهقدری در این حوزه زیاد شده که ما نمیتوانیم جواب اعضای خود را بهدرستی بدهیم. در کنار این ناهماهنگیها، مشکلات حوزه رفع تعهد ارزی بسیار زیاد است و من تأکید میکنم که باید برای رفع تعهد ارزی بخش کشاورزی فکری اساسی شود.
بعد از آن مهدی بخشنده، رئیس اتاق قزوین از درآمدهای پایین و هزینههای بالای اتاقها سخن گفت: در این شرایط باید با برنامهای منسجم از اتاقها حمایت کرد تا اتاقها به سمت تعطیلی کشیده نشوند.
علیاصغر جمعهای رئیس اتاق سمنان هم از وضعیت صدور کارت بازرگانی گفت: مدتها بود از سوءاستفاده از کارت بازرگانی میگفتند و نوک پیکان انتقادها را به سمت اتاق بازرگانی برگرداندند؛ درصورتیکه اتاقهای بازرگانی سراسر کشور و اتاق ایران در صدور کارت بازرگانی کار اجرایی انجام میدهد. اتاقهای بازرگانی براساس مقررات تدوینشده در رابطه با صدور کارت کار میکنند؛ در استانها سازمان وزارت صنعت، معدن و تجارت امضاء نهایی را میکردند.
او ادامه داد: ما چندین دوره است که میخواهیم قوانین را اصلاح کنیم و عضویتها فراگیر باشد؛ به نظر میرسد که الآن وقت این است به سمت فراگیری اعضا و کارت عضویت برویم. هر فعال اقتصادی مجاز است که کارت عضویت داشته باشد و باید اعطای کارت بازرگانی را به لقای آن ببخشیم.
دراین نشست یونس ژائله، رئیس اتاق تبریز از تأثیر کرونا و تحریم بر اقتصاد ایران گفت: اینکه در این شرایط باید حتماً اتحادی بین اعضای اتاقها باشد تا بتوانند با همراهی و همدلی از این وضعیت عبور کنند. اگرچه الآن صادرات ما مشکلات اساسی دارد و نرخ پایه صادرات واقعاً به ضرر صادرکننده است ولی ما نباید خسته شویم و باید برای هموار کردن مسیر تلاش کنیم.
او گفت: الآن متأسفانه تجارت دست دلالها افتاده است؛ کل کارخانههای صنایع غذایی مشکل دسترسی به مواد اولیه دارند و در آستانه تعطیلی هستند. الآن قیمت روغن از 5 هزار به 20 هزار تومان رسیده است.
مهدی طبیب زاده، رئیس اتاق کرمان، مشکلات روز اقتصادی را با اصل بقای مشکلات تشبیه میکند، اما آنچه مهم است اینکه صورتمسئله درک شود و بعد برای آن راهحل پیدا شود وگرنه تشکیل مداوم کمیته دردی از اقتصاد کشور دوا نمیکند.
جمال رازقی جهرمی رئیس اتاق شیراز گفت: ما نمیتوانیم دستبسته به انتظار فروپاشی اقتصاد بنشینیم؛ باید از هر مسیر قانونی که ممکن است برای نجات آن اقدام کنیم.
جبار کیانیپور، رئیس اتاق یاسوج از ساختارهای بد اقتصادی گفت: درنهایت این ساختارها در تعامل باهم نیستند و در تعارض باهم عمل میکنند؛ سیستم اقتصادی ناکارآمد است و خیلی از نهادهایی که باید برای اقتصاد کشور چارهجویی کنند، در عمل کاری نمیتوانند انجام دهند.
در این نشست محمد قاسمی رئیس مرکز پژوهشهای اقتصادی اتاق ایران گزارشی درباره چشمانداز اقتصاد ایران در تا سال 1401 ارائه داد.
در پایان نشست رئیس اتاق ایران درباره کارت عضویت فراگیر گفت: برای انجام این کار نیاز به اصلاح قانون هست البته در مورد این مسئله مطالعه تطبیقی انجامشده است. در کشورهایی مثل ترکیه محل ثبت شرکتها اتاق بازرگانی است؛ باید در این شرایط مسئله با حساسیت بیشتر بررسی شود.