«پرداخت هزینه خرید واکسن کرونا از اروپا، از محل منابع مالی ایران در عراق انجام میشود.» این را رضا اردکانیان، وزیر نیرو گفته است.
بدهی ششمیلیارد دلاری عراق به ایران موضوع سفر یکروزه اردکانیان به بغداد بود؛ ایران تصمیم گرفته بود که صادرات برق خود را به عراق محدود کند.
سایت خبری «شانا» دوشنبه هشتم دیماه نوشت بود که شرکت ملی گاز ایران صادرات گاز خود به عراق را به دلیل بدهی عراق به ایران و پس از اخطارهای چندباره قراردادی، کاهش داده است.
یک روز پیش از بیانیه شرکت ملی گاز ایران، الشرقیه به نقل از سخنگوی وزارت برق عراق اعلام کرده بود که ایران صادرات سوخت گاز را که برای تأمین نیروگاههای برق عراق لازم است، به پایینترین سطح در چند سال اخیر کاهش داده است.
احمد موسی، سخنگوی وزارت برق عراق گفته بود که ایران قصد دارد صادرات روزانه گاز به عراق را از پنج میلیون مترمکعب به سه میلیون مترمکعب کاهش دهد. این کاهش پس از برنامههای اعلامشده قبلی برای کاهش صادرات از ۵۰ میلیون به پنج میلیون مترمکعب در روز صورت میگیرد.
در بیانیه شرکت ملی گاز ایران آمده که ایران از وزارت برق عراق بیش از پنج میلیارد دلار طلبکار است: «وزارت برق عراق بابت واردات گاز بیش از معادل پنج میلیارد دلار به شرکت ملی گاز ایران بدهکار است که مبلغ ۳ میلیارد دلار آن در بانک عراقی TBI مسدود و غیرقابل استفاده مانده و بیش از ۲ میلیارد دلار از بدهی سررسید شده وزارت برق نیز هنوز از اساس از طرف وزارت برق عراق پرداختنشده است.»
همچنین به غیر از این پنج میلیارد بدهی، شرکت ملی گاز ایران به گفته «شانا» طرف عراقی، طبق قراردادی که با ایران دارد، بیش از یک میلیارد دلار بابت تخلفهای قراردادی هم بدهی دارد.
در سفر یکروزه اردکانیان درباره همکاریهای ایران و عراق در زمینه برق و انرژی و بدهیهای عراق به ایران در این زمینه گفتوگو کرد.
اردکانیان در این سفر با ماجد حنتوش وزیر برق عراق، علا احمد الجبوری وزیر تجارت، مصطفی مخیف رئیسکل بانک مرکزی و مصطفی الکاظمی نخستوزیر عراق دیدار کرد. موضوع این دیدار بدهیهای معوق عراق در حوزه انرژی به ایران بود.
سالها تحریم و جنگ باعث شده صنعت برق عراق با مشکلاتی جدی دستوپنجه نرم کند و شهرهای عراق در روزهای گرم تابستان شاهد صحنه اعتراضهایی علیه قطع مکرر برق باشد. همین اعتراضها باعث شده تا عراق به دنبال راهحلی کوتاهمدت برای جبران کمبود برق باشد عراق بدون گاز ایران توانایی تولید برق لازم بهویژه برای استانهای میانی را ندارد. از طرفی ایران هم باید بتواند مطالبات خود را از عراق وصول کند؛ موضوعی که در این دیدار تا حدودی حلشده است. قرار است پول واکسن کرونا از اروپا از محل بدهیهای عراق به ایران تأمین شود. به گفته اردکانیان بدهیهای اخیر و گذشته عراق به کشورمان با تبدیل شدن به یورو در این حساب ذخیره خواهد شد.
تهران در هفتههای آینده میزبان اجلاس کمیسیون عالی مشترک همکاری اقتصادی و تجاری ایران و عراق بعد از شش سال وقفه است.