طی هفتههای اخیر ریزشهای پیدرپی شاخص کل بورس که تا کانال 1.1 میلیون واحد هم کاهش یافت، باعث نگرانی شدید سهامداران شد. روز گذشته حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، استعفای دوباره خود را به وزیر امور اقتصادی و دارایی ارائه کرد.
محسن حاجیبابا رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران با تأکید بر این نکته که اقتصاد با دستور، نه ضعیف میشود و نه قوی، به «پایگاه خبری اتاق ایران» میگوید: دخالت دولت نهتنها در بورس، بلکه در همه بازارها فاجعه است. تجربه سالهای گذشته و صنایع دولتی نشان داده که هر جا دولت بهقصد دخالت وارد بازاری شده، نتیجهای جز فساد و نابودی آن عاید نشده است.
حاجیبابا با اشاره به نشستی که در اردیبهشت سال جاری با حضور رئیس سابق سازمان بورس، نمایندگان مجلس و وزیر اقتصاد، برگزار شد، میگوید: در آن نشست هم تاکید کردم، اتاق ایران به عنوان مشاور سه قوه، وظیفه اعلام خطر در خصوص مسائل پیشرو را برعهده دارد. همان زمان توضیح داده شد نرخ بازدهی شرکتها در سال 98 از نظر عملکرد مالی، هیچگونه هماهنگی با نرخ سهام در تالار بورس ندارد. با وجود نرخی که آن زمان وجود داشت، شرکتهایی که امسال مجامع خود را برگزار میکنند، سود سهامشان حدود 1.5 تا 2 درصد خواهد بود؛ بنابراین سهامداران خرد شرکتها، با میزان سهام مثلا 50 تا 100 میلیون تومان، مبلغی حدود 2 تا 3 میلیون تومان سود کردهاند. در حالی که بانکها با نرخ جدید به سپردههای کوتاه مدت 8 درصد سود میدهند؛ یعنی 3 تا 4 برابر سود سهام. به این ترتیب، سهامداران خرد پس از برگزاری مجامع شرکتها، خود را مغموم میبینند و اغلب بلافاصله درصف فروش وارد میشوند.
او ادامه میدهد: کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران بهمن ماه سال گذشته پیشنهاد داده بود که دولت فورا سهام عدالت را وارد بورس کند.
او ادامه میدهد: در هیچ کجای دنیا، دولتی را نمیبینیم که مردم را تشویق به سرمایهگذاری در بورس و خرید سهام کند. برای هر حرکت اقتصادی، باید اولاً انگیزه و بعدازآن منابع درست وجود داشته باشد تا مطمئن باشیم، آن حرکت روند منطقی را در پیش خواهد گرفت.
حاجی بابا ادامه میدهد: اتفاقات اخیر بازار سرمایه از مدتها پیش قابل پیشبینی بود و در جلساتی که فعالان بخش خصوصی با وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس داشتند، بارها هشدار دادند که با روند در پیشگرفته شده بهروزی خواهیم رسید که حداقل ده میلیون مالباخته در بورس وجود دارد.
او معتقد است: ریزشهای بورس ادامهدار خواهد بود و راه اقتصادی درستی برای حل این مشکل وجود ندارد، مگر اینکه دولت از منابع مالی خود، منابعی را برای جبران این خسارتها اختصاص دهد.
حاجیبابا همچنین تأکید میکند: اقتصاد راهکارهای مشخص خود را دارد. وقتی واقعیتها در اختیار مردم قرار داده نمیشود و با وعدههای صوری، ارزش بازار سهام را بالا میبرند، باید هم شاهد این پیامدها باشیم.
رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران، علاوه بر دولت، مردم را هم مقصر اتفاقات پیشآمده در بازار سرمایه میداند که بدون داشتن علم و صرفاً از روی هیجان تصمیم به سرمایهگذاری در این بازار میکنند. حاجیبابا در همین زمینه میگوید: قبلاً اگر کسی قصد ورود به بازار سرمایه را داشت، باید یک دوره آموزشی 15 روزه را میگذراند تا حداقل ریسک خود را کاهش دهد، اما از زمانی که اعلام شد هر فردی با کد ملی میتواند وارد بورس شود، اتفاقات این روزها دور از انتظار نبود.
او میافزاید: بارها گفتهایم که سودهای مقطعی دلیل منطقی برای سودآوری در بلندمدت نخواهد بود؛ اما متأسفانه این هشدارها مانع از رفتارهای هیجانی نشده است.