محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در مذاکره با نخست‌وزیر آذربایجان موضوع تردد کامیون‌ها میان دو کشور را مورد توجه قرار داد. بر این اساس تردد کامیون‌های ایرانی به جمهوری آذربایجان به دو صورت ترانزیتی و صادراتی عملیاتی شد.
معطلی مداوم کامیون‌های ایرانی در مرز آستارا به دلیل شرایط ویژه‌ای که طرف‌های آذری ایجاد کردهاند، از جمله مشکلاتی است که طی ماه‌های اخیر موجب اعتراض کامیون‌داران ایرانی شده است. براساس اعلام پایانه مرزی آستارا امسال تا ۱۵ آذرماه ۶۱ هزار و ۸۰۰ دستگاه کامیون داخلی و خارجی برای صادرات و واردات کالا از این مرز تردد کردهاند و این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۱ درصد افزایش داشته است؛ بنابراین این افزایش تردد کامیون‌ها نسبت به سال قبل از دلایل تشکیل صف‌های طولانی کامیون‌ها در آستارا محسوب می‌شود.
علاوه بر این، در حال حاضر در مرزهای آستارا و بیله‌سوار، آذری‌ها شرایطی ایجاد کردهاند که کامیون‌ها اجازه ورود به داخل قلمرو را نداشته و در محدوده‌ای در داخل پایانه مرزی مبادرت به تخلیه کالای ایرانی می‌کنند و ازآنجا با ناوگان آذری به داخل آذربایجان حمل می‌شود.
امروز، مدیرکل ترانزیت سازمان راهداری از امکان ورود کامیون‌های ایرانی به خاک آذربایجان از هفته جاری خبر داد.
جواد هدایتی درباره مذاکرات روز گذشته هیئت آذربایجانی به ریاست معاون نخست‌وزیر این کشور با هیئت ایرانی به ریاست وزیر راه و شهرسازی گفت: نوع تردد کامیون‌های ایرانی به جمهوری آذربایجان به دو صورت ترانزیتی و صادراتی به مقصد آذربایجان است.
با توضیحات او، در مدل اول، کامیون‌های ایرانی وارد قلمروی آذربایجان شده و باهدف سفر به اتحادیه اوراسیا که عمدتاً روسیه و بلاروس است، از مرز دیگر در این کشور خارج می‌شوند.
هدایتی افزود: نوع دیگر تردد کامیون‌های ایرانی به آذربایجان باهدف صادرات کالاهای ایرانی به مقصد آذربایجان و حمل محموله‌های صادراتی است که از ابتدای پاندمی کرونا، اجازه ورود به قلمرو آذربایجان به ناوگان ایرانی داده نمی‌شود.
مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با اشاره به تخلیه کالاهای ایرانی در محدوده‌ای در داخل پایانه مرزی آستارا و پیلهسوار، تأکید کرد: این موضوع مورد اعتراض هم بخش حمل‌ونقل و هم بخش صنعت و تولید بود چون تخلیه و بارگیری مجدد کالاها از کامیون‌های ایرانی به کامیون‌های آذری، آسیب جدی به کالاها وارد می‌کند و هزینه بالایی برای بخش حمل‌ونقل و تولید دارد چراکه این موضوع از سوی آذری‌ها با مبالغ بالایی به ما تحمیل‌شده بود.
هدایتی گفت: قرار شد طرف آذری تا دو روز آینده مقدمات ورود ناوگان ایرانی به خاک آذربایجان را فراهم کند که ممکن است این موضوع تا آخر ژانویه هم به طول بینجامد.
مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای درباره علت شلوغی‌های اخیر مرز آستارا و ایجاد صف طولانی کامیون‌ها در پایانه مرزی آستارا گفت: مرز آستارا عمدتاً صادراتی است و یکی از مرزهایی است که کالاهای ما را به اتحادیه اوراسیا و عمدتاً روسیه می‌رسانند. این کالاها بیشتر محصولات باغی و کشاورزی ما هستند.
او ادامه داد: در حال حاضر در فصل باردهی باغات کیوی و پرتقال استان‌های شمالی و گوجه‌فرنگی و فلفل‌دلمه‌ای استان‌های جنوبی، این محصولات در هفته‌های منتهی به ژانویه با استقبال خوبی در روسیه و بلاروس مواجه می‌شوند که تقاضای خرید آن‌ها از ایران افزایش می‌یابد، بنابراین کامیون‌های یخچالی ما برای صادرات این محصولات در مرز آستارا متوقف می‌شوند که علت آن، عدم کشش زیرساخت‌های گمرک آذربایجان و پیچیده بودن فرآیند تشریفات ورود کامیون به این کشور است که سبب ایجاد صفوف طولانی کامیون‌ها در آستارا می‌شود.
هدایتی تصریح کرد: از سوی دیگر، ناوگان یخچالی روسیه و آذربایجان در کنار ناوگان یخچالی ایرانی نیز وارد آستارای ایران می‌شوند تا این محصولات را بارگیری و به روسیه منتقل کنند. در جلسه‌ای که با پیگیری‌های سفیر ایران در آذربایجان داشتیم، قرار شد پذیرش کامیون‌های ایرانی از سوی آذری‌ها افزایش‌یافته و تردد بیشتر شود. محدودیت‌های ساختاری و تشریفات پذیرش کامیون در مرزهای این کشور بالاست و هرسال این اتفاق رخ می‌دهد.
طبق توضیحات ارائه‌شده، در حال حاضر ترانزیت ناوگان ایرانی از خاک آذربایجان با اسکورت انجام می‌شود؛ به این معنا که ناوگان ما وارد خاک آن‌ها شده و تحت شرایطی که عمدتاً رعایت کنترل‌های بهداشتی است، با همراهی چند خودروی پلیس و به‌صورت دسته ۲۰ تا ۳۰ تایی کامیون‌ها از مرز خارج می‌شوند. نقش خودروهای اسکورت برای نظارت بر کامیون‌ها جهت خارج نشدن از مسیر و نیز رعایت پروتکل‌های بهداشتی است که ناوگان ما را تحت‌الحفظ از یک مرز تحویل گرفته و تا خروج از مرز دیگر همراهی می‌کنند.