ریسک سرمایه‌گذاری در ایران را کاهش دهیم

رئیس اتاق مشترک ایران و اسپانیا ضمن تأکید بر اهمیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی و لزوم کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران، خاطرنشان کرد: در صورت رفع فشارهای ناشی از تحریم، ایران و اسپانیا می‌توانند در حوزه انتقال تکنولوژی و تولید مشترک برای حضور در کشورهای سوم از جمله کشورهای همسایه ایران با یکدیگر همکاری کنند.

محمد طاهری، رئیس اتاق مشترک ایران و اسپانیا با توجه به اینکه احتمال دارد شرایط تحریمی علیه ایران تغییر کند در رابطه با زیرساخت‌ها و اقدامات اولیه‌ای که لازم است تا خود را برای استفاده از فرصت‌های پیش رو آماده کنیم، گفت: بهره‌گیری از مجامع، انجمن‌ها و تشکیلات بین‌المللی برای ایجاد تسهیلات از منابع جهانی و حضور در بازارهای کشورهای دیگر، مهم‌ترین موضوعی است که باید مورد توجه باشد.

عضویت در سازمان جهانی تجارت و یا پیمان‌های منطقه‌ای نظیر تشکیلات شانگهای، اکو و D8 از جمله نمونه‌هایی بودند که از سوی این فعال اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. به باور او استفاده از ظرفیت‌ها و ابزارهایی که بتواند حضور ایران را در سایر کشورها، مجامع جهانی و بازارهای جدید کمک کند باید مورد توجه باشند.

او در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران پذیرفتن قوانین بین‌المللی جاری مانند IMF و یا FATF را نیز ضروری توصیف کرد و ادامه داد: اگر قرار باشد ایران در سطوح بین‌المللی وارد شود و بازارهای جدیدی به دست آورد، باید بر اساس قوانین جاری بین‌المللی عمل کند. در همین رابطه عضویت در FATF در راستای بازگشایی مالی ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.

بر اساس اظهارات طاهری به طور مشخص سه سازمان از جمله صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان جهانی تجارت به عنوان سازمان‌های تخصصی با نقش هماهنگ‌کننده در حیطه اقتصاد، سیاست‌هایی را در پیش گرفته‌اند که در راستای بین‌المللی سازی اقتصاد قرار دارد.

رئیس اتاق مشترک ایران و اسپانیا خاطرنشان کرد: برای توسعه روابط تجاری با کشورها و کسب بازارهای جهانی، باید سعی کرد تا ریسک سرمایه‌گذاری در ایران را کاهش دهیم. در حال حاضر طبق رتبه‌بندی موسسه اعتبارسنجی فیچ و یا مرکز اعتبارسنجی OECD در اروپا، ایران از نظر ریسک سرمایه‌گذاری رتبه نامناسبی دارد. ریسک سرمایه‌گذاری در ایران بالا است و از این منظر شرایطی مانند افغانستان داریم. برای سنجش ریسک سرمایه‌گذاری، میزان وابستگی اقتصاد به نفت، ساختار اقتصادی، نظام مالی و سیاست‌های انقباضی ارزیابی می‌شود.

این فعال اقتصادی همچنین بر ضرورت فعال شدن دیپلماسی اقتصادی، مدیریت و کنترل عوامل افزایش ریسک در اقتصاد کشور تأکید کرد.

تعریف پروژه های مشترک سرمایه گذاری بین ایران و اسپانیا

او با توجه به ظرفیت‌های بازار اسپانیا، سطح مبادلات بین دو کشور را در گذشته بیش از 3 میلیارد یورو عنوان کرد و گفت: حجم تجارت خارجی بین دو کشور در سال 1398 به 380 میلیون یورو و در 3 ماه نخست سال 1399 و با توجه به شیوع ویروس کرونا به 47 میلیون یورو رسید. بنابراین پتانسیل‌های بالایی برای برقراری روابط دو کشور وجود دارد که در صورت فراهم شدن زیرساخت‌های لازم می‌توان مجدد سطح روابط را گسترش داد.

طاهری همچنین از آمادگی انجمن تولیدکنندگان کالاهای سرمایه‌ای (SERCOBE) اسپانیا برای همکاری با شرکت‌های ایرانی به ویژه در کشورهای سوم خبر داد و افزود: دو کشور می‌توانند پروژه‌های مشترک نفتی در عراق تعریف کنند و یا با توجه به اینکه اسپانیا 35 درصد صادرات اروپا را به خود اختصاص می‌دهد، یک شرکت و یا سازمان رسمی در اسپانیا تعیین شود و به عنوان یک واسطه، مسئولیت تأمین و صدور کالاها و خدمات موردنیاز شرکت‌های ایرانی را به عهده بگیرد. بر همین اساس مذاکرات خوبی با انجمن تولیدکنندگان کالاهای سرمایه‌ای صورت گرفته بود، که در صورت موافقت و رفع محدودیت‌ها می‌توان این مذاکرات را از سر گرفت.

به اعتقاد این فعال اقتصادی پیش‌بینی برقراری همکاری‌های قوی میان ایران و اروپا تا خرداد 1400 ضعیف به نظر می‌رسد، با این حال تلاش برای رفع موانع و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم می‌تواند برای ارتقای روابط ایران با کشورهای اروپایی در زمان کوتاه بسیار اثربخش باشد. البته در این بین برای توسعه روابط تجاری عمیق با اروپا باید نوعی تجارت کشور از حالت سنتی خارج شود و زیرساخت‌های حرکت به سمت تجارت مدرن، مهیا شود. برای توسعه همکاری‌ها لازم است نوع نگاه، محصولات و نوع تجارت تغییر کرده و شیوه‌های جدید مطابق استانداردهای جهانی جایگزین شود.

به باور رئیس اتاق مشترک ایران و اسپانیا باید ساختار واردات و صادرات کشور تغییر کند؛ ساختاری که حداقل 10 سال از اروپا عقب‌تر است. همچنین انتقال تکنولوژی به ایران و ایجاد زمینه تولید مشترک با اسپانیا برای حضور در کشورهای سوم از جمله کشورهای همسایه می‌تواند به عنوان راهکاری جدی تلقی شود. هم اکنون شرکت‌های دانش بنیان ایرانی با شرکت‌های اسپانیایی همکاری‌های سازنده‌ای را آغاز کرده‌اند. با توجه به هزینه پایین انرژی و داشتن نیروی کار مجرب، ایران به راحتی می‌تواند نقش چین در منطقه را ایفا کند.

طاهری همکاری مشترک دو کشور در زمینه‌های دارویی، غذایی و لبنی با استفاده از برندهای اروپایی برای صادرات محصولات تولیدی ایران را نیز راهکاری مؤثر در ارتقای سطح مناسبات بین دو کشور دانست.

رفع موانع و مشکلات داخلی را جدی بگیریم

او در ادامه رفع موانع و مشکلات داخلی که از آن به عنوان تحریم‌های داخلی یاد می‌شود را مورد توجه قرار داد و گفت: روابط دوستانه دو کشور از سال 1395 تحولات مثبتی را پشت سر گذاشت که بازگشت تدریجی روابط به دوران قبل از تحریم‌های اولیه و روی آوردن شرکت‌های اسپانیایی به بازار ایران، یکی از شاخصه‌های روابط دو کشور بود.

این فعال اقتصادی تشریح کرد: بعد از برجام، شرکت‌های اسپانیایی برای عقب نماندن از رقبای اروپایی، علاقه بیشتری به بازارهای ایران نشان دادند. اسپانیایی‌ها در زمان توافق برجام با اعزام یک هیأت بلندپایه که در سنت سیاسی این کشور کم‌سابقه است با اعزام وزرای خارجه، صنعت و عمران همراه با یک هیأت بزرگ اقتصادی به تهران (سپتامبر 2015) حمایت همه‌جانبه خود را در گشایش بازارهای ایران اعلام کردند. همچنین با پیگیری‌های اتاق مشترک بازرگانی ایران و اسپانیا توافقنامه‌ای بین شرکت ایرانی و اسپانیایی در زمینه حمل‌ونقل شهری امضا شد.

او بر اساس آخرین آمارهای رسمی، به حجم مبادلات دو کشور طی سال 1395 اشاره کرد و گفت: در آن سال حجم مبادلات دو کشور از مرز یک میلیارد یورو فراتر رفت که تا قبل از لغو یک‌جانبه برجام از طرف دولت ترامپ این عدد به سه میلیارد یورو نیز رسیده بود، شرکت‌های اسپانیایی در بسیاری از پروژه‌های مختلف ایران سرمایه‌گذاری انحصاری یا مشترک انجام دادند و برای پروژه‌های دیگری با ارزش چند میلیارد یورو مذاکرات یا مطالعات امکان‌سنجی صورت گرفت.

طاهری خاطرنشان کرد: نفت، پتروشیمی، انرژی‌های تجدید پذیر، قطعات خودرو، ماشین‌آلات سنگین، الکترونیک، محصولات کشاورزی و دامی، راه‌آهن، هتل‌سازی و صنایع فولاد و کاشی و سرامیک، زمینه‌های همکاری بین دو کشور هستند که در دوره پسابرجام مورد توجه قرار گرفتند.

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و اسپانیا یادآور شد: در طول دوران برجام، ایران پاویون هایی در نمایشگاه‌های مختلف اسپانیا، در اختیار گرفت. همچنین به همت اتاق مشترک ایران و اسپانیا اعزام و پذیرش هیات های تجاری و تخصصی بین دو کشور انجام شد. روابط تجاری و اقتصادی دو کشور با سفرهای دوجانبه مقامات و هیات های دو کشور ادامه یافت که از جمله آن می‌توان به سفر قائم‌مقام وزارت اقتصاد اسپانیا و مسئولان بخش‌های مختلف تجاری اسپانیا به ایران و همچنین سفر هیات های اقتصادی ایرانی از جمله شرکت‌های دانش بنیان، نفت، گاز و پتروشیمی و به اسپانیا اشاره کرد.

به گفته طاهری روابط پارلمانی بین دو کشور نیز در طول برجام، شرایط خوبی داشت و دو طرف نگاهی راهبردی و بلندمدت به روابط داشتند.

این فعال اقتصادی با بیان این مطلب که فرصت‌های تجاری ایران و اسپانیا بسیار گسترده است، گفت: صنایع خودرو، فناوری اطلاعات و ارتباطات، بیوتکنولوژی، داروسازی، هوافضا، تدارکات و حمل‌ونقل، محیط زیست و آب، صنایع شیمیایی، فناوری نانو، مواد غذایی، املاک، گردشگری، منابع طبیعی و نساجی از جمله حوزه‌هایی هستند که می‌توان با تمرکز روی آنها همکاری کنیم.

او معتقد است یافتن مزیت‌های نسبی دو کشور و حضور سرمایه‌ای و فن آورانه اسپانیایی‌ها در بازار ایران از جمله مواردی است که مسئولان اقتصادی باید به آن توجه کنند. از طرفی ایران با داشتن موقعیت استراتژیک ویژه، دسترسی به انرژی فسیلی ارزان، نیروی کار متخصص و جوان می‌تواند به عنوان یکی از کشورهای هدف برای دنیا در زمینه‌های مختلف محسوب شود. در این راستا معرفی ایران به شرکت‌های کوچک و متوسط به عنوان بازاری که نیازی به رقابت با ابرشرکت ها و غول‌های تجاری ندارد، می‌تواند یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های پیش رو باشد.

تاکید بر همکاری ایران و اسپانیا در حوزه بنگاه های کوچک و متوسط

رئیس اتاق مشترک ایران و اسپانیا سرمایه‌گذاری را در روابط اقتصادی دوجانبه بسیار مهم دانست و تأکید کرد: بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط ایرانی در اسپانیا در بخش‌های مواد اولیه و محصولات تمام شده غذایی، آرایشی بهداشتی، توریسم حضور دارند. شرکت‌های اسپانیایی کوچک و متوسط همچنان علاقه‌مند به اعطای نمایندگی به شرکت‌ها در ایران هستند و می‌توان با تعامل مناسب، آنها را نسبت به سرمایه‌گذاری در ایران تشویق کرد.

طاهری با توجه به ظرفیت‌های کشاورزی در ایران، تصریح کرد: می‌توان نسبت به صادرات انبوه و تأمین بازار اسپانیا در زمینه‌های آجیل، سویا، ذرت، میوه‌های خشک، ادویه، زعفران برنامه‌ریزی بلندمدتی انجام داد. مواد غذایی، نوشیدنی و صنایع فرآوری کشاورزی اسپانیا همچنان موفق و در حال گسترش و تحکیم موقعیت است. اسپانیا یکی از رقابتی‌ترین صنایع غذایی اروپا به شمار می‌آید که این بخش را می‌توان یکی از مهم‌ترین اهداف برای صادرکنندگان مواد غذایی ایران دانست.

او ادامه داد: در ارتباط با اسپانیا می‌توانیم در زمینه هواپیما، قطعات و تجهیزات وابسته، لوازم کنترل آلودگی، تجهیزات منابع آبی، تولیدات و تجهیزات پزشکی، گردشگری و زیرساخت‌های مربوطه، سیستم‌های برق، تجهیزات ارتباطات راه دور، قطعات خودرو و داروسازی، صنایع ساختمانی و تجهیز زیرساخت‌های صنعت پتروشیمی همکاری بسیار خوبی داشته باشیم.

بر اساس اظهارات این فعال اقتصادی هر شرکتی که مایل به فعالیت در محیط کسب‌وکار ایران است، باید تحلیل جامعی از ریسک موجود داشته باشد که نه تنها می‌تواند مخاطرات را افشا کند، بلکه فرصت‌هایی را برای آن دسته از سرمایه‌گذاران که قادر به اتخاذ استراتژی‌های مناسب هستند فراهم آورد.

به باور طاهری مهم‌ترین عامل رشد و توسعه اقتصادی هر کشور جذب سرمایه‌گذار خارجی است و اولین عامل جذب سرمایه‌گذاران خارجی، داشتن فاکتورهای جذاب برای سرمایه‌گذاران است، از جمله ریسک پایین، بازار جذاب، انرژی ارزان، زیرساخت مناسب، نیروی کار مناسب و حضور در منطقه استراتژیک نظیر خاورمیانه که ایران کلیه این فاکتورهای جذاب به جز عامل " ریسک پایین" را دارد، بدین ترتیب باید با تلاش برای پایین آوردن ریسک سرمایه‌گذاری، دیپلماسی فعالی را ارائه کرد و اینجاست که دیپلماسی اقتصادی نقش خود را نشان می‌دهد.