مشاوران سرمایه‌گذاری در مدیریت ریسک پروژه‌ها اثرگذاری مثبت دارند

در مراسم اختتامیه دومین رویداد مشاوره به کسب وکار موضوع تامین مالی در شرایط بحران، اهلیت مالی و صلاحیت حرفه ای متقاضی تامین مالی بانکی، تامین مالی طرح های بزرگ در شرایط بحران رویکردها و چالش ها و مشاوره سرمایه گذاری تامین مالی در شرایط بحران بررسی شد.

وبینار تخصصی مالی و تامین سرمایه، نشست پایانی از مجموعه نشست های رویداد مشاوره به کسب وکار با حضور رضا پدیدار، رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران، عبد الرضا ولی الهی، معاون اعتباری بانک صنعت و معدن و سعید داوری فر، عضو هیات مدیره انجمن شرکت های مشاوره سرمایه گذاری و طرح ها برگزار شد.

در این نشست ابعاد و زوایای روند سرمایه گذاری در شرایط بحرانی امروز از ابعاد و زوایای مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در ادامه ابهامات موجود نیز از سوی اعضا مطرح شد.

رضا پدیدار، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران با بیان این مطلب که نظام سرمایه گذاری در ایران با مشکلاتی مواجه است، تاکید کرد: در تلاش هستیم با استفاده از ظرفیت اتاق ایران، کمیته ای بین بانک، نهاد تشکلی و اتاق ایران ایجاد کنیم و به کمک این کمیته، پیوندهای لازم را به این سه ضلع مهم در روند سرمایه گذاری برقرار کنیم.

او در ادامه روش های تامین سرمایه در کشور را مورد توجه قرار داد و گفت: تامین مالی به کمک بازار سرمایه در سال 1397 به حدود 265 هزار میلیارد تومان رسید. این رقم در سال 1398 بالغ بر 975 هزار میلیارد تومان بود که 78 درصد کل تامین مالی صورت گرفته را شامل می شود. در سال 97 برابر با 432 هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش تامین شده و در سال 98 این رقم رشد 20 درصدی را تجربه کرده با این وجود باید توجه داشت که متاسفانه در هیچ کدام از این سال ها نتوانستیم نیازهای موجود در این بخش را تامین کنیم.

بر اساس گفته های او منبع تامین مالی کشور سیستم بانکی و بازار سرمایه است که در هر دو سال 97 و 98 ضریب رشد تامین مالی از ضریب رشد منطقی برخوردار نبوده است. از سویی میزان تامین مالی صورت گرفته از بازار سرمایه طی سال 97 نسبت به کل تامین مالی انجام شده در این سال 14 درصد بوده و این رقم در سال 98 به 21 درصد ارتقا یافته است.

این فعال اقتصادی استراتژی مسیر سرمایه گذاری و استراتژی توسعه سرمایه گذاری را دو موضوع متفاوت از یکدیگر توصیف کرد و یادآور شد: سیاست ها و تصمیم گیری های مدیریتی در مسیر سرمایه گذاری بسیار مهم هستند، در واقع سیاست به معنای راه و روش اجرا و عملیاتی کردن طرح هایی است که مشاوران سرمایه گذاری مطرح می کنند. مشاوران سرمایه گذاری، مدل سازی، تحلیل این مدل و راهکارها را ارائه می دهند.

در این راستا عبدالرضا ولی الهی، معاون اعتباری بانک صنعت و معدن به فضای تحریمی حاکم بر اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: وضعیت ناشی از تحریم ها و شیوع کرونا، تبعات بسیاری داشته و روی نحوه تامین مالی و انتقال تکنولوژی اثر گذاشته است. در این دوران شاهد عدم دسترسی به خدمات فنی مهندسی و برخی مشکلات دیگر هستیم که قیمت تمام شده کالا وخدمات را افزایش می دهد.

به اعتقاد او مهم ترین راهکاری که در این ارتباط وجود دارد، تکیه بر اقتصاد مقاومتی است که قلب آن هم تولید است. با رونق تولید به صورت خودکار بخش های بازرگانی و خدمات نیز فعال می شوند. بر اساس تجربه شخصی، تمام واحدهای تولیدی در دوران تحریم گرچه مشکل داشتند اما بین 80 درصد واحدها به دنبال توسعه در ظرفیت تولیدی هستند و یا سرمایه گذاری برای تکمیل زنجیره قبل و بعد از تولید خود را پیگیری می کنند.

بر اساس گفته های او اولویت بانک ها در شرایط کنونی، کمک به تامین سرمایه در گردش واحدها است. بعد از آن تکمیل طرح های نیمه تمام و سپس تمرکز بر طرح های ایجادی قرار دارد.

ولی الهی نبود استراتژی توسعه صنعتی در کشور را یکی از عواملی دانست که مانع از اولویت بندی ها و جهت گیری منابع و تسهیلات بانکی می شود. به باور او با رفع این نقص بزرگ می توان در شرایط بهتری منابه مورد نیاز طرح ها را تامین کرد.

معاون اعتباری بانک صنعت و معدن از آنجا که نرخ پول بانک ها نسبت به نرخ پول در بازار سرمایه کمتر است، بانک ها در تامین منابع موردنیاز تولید، جذاب تر دانست و ادامه داد: در تامین منابع و سرمایه لاز در اجرای پروژه ها، منابع بانکی جذاب تر هستند، بعد از آن بازار سرمایه قرار دارد و در مرحله بعدی، منابع متقاضی است که متاسفانه نسبت به آن توجه لازم وجود ندارد. بسیاری از طرح های نیمه تمام به دلیل عدم تکمیل آورده متقاضی دچار مشکل شدند.

او در بخش دیگری از سخنان خود به جایگاه و نقش اثرگذار شرکت های مشاوره سرمایه گذاری اشاره کرد و گفت: در بحث های فنی سرمایه گذاری، مشاوره ها نقش جدی دارند، به ویژه در سطح فناوری های نو که به سرعت در حال تغییر هستند. مطالعه مکان اجرای پروژه نیز موضوع مهمی است که توسط همین مشاوران انجام می شود.

معاون اعتباری بانک صنعت و معدن از طراحی سیستمی خبر داد که کلیه ابعاد مربوط به سرمایه گذاری را مدنظر قرار داده و از ابتدای سال آینده توسط بانک ها اجرایی خواهد شد؛ سیستم اهلیت و صلاحیت که به تازگی توسط بانک طراحی شده تا قبل از ورود جدی سرمایه گذاران، افراد را شناسایی می کند. این سیستم از منظر ریسک به موضوع نگاه می کند و به نمره ای که متقاضی تسهیلات سرمایه گاری از نظر اهلیت و صلاحیت کسب می کند، توجه دارد. با این روش مدیریت ریسک در ساختار تامین مالی نیز تا سطح قابل توجهی مدیریت خواهد شد.

سعید داوری فر، عضو هیات مدیره انجمن شرکت های مشاوره سرمایه گذاری و طرح ها نیز با بیان این مطلب که باید درباره مفاهیم به درکی یکسان برسیم، تصمیم گیری و سیاست گذاری در شرایط بحرانی را موضوعی مهم در توفیق پروژه های سرمایه گذاری برشمرد و تاکید کرد:  در شرایط امروز زمین بازی را مدیران بر اساس توانایی های خود طراحی می کنند و در نتیجه بحران اثرات خود را خواهد داشت. در این وضعیت لازم است که مدیریت مبتنی بر بدآمدها را دنبال کنیم. شاخص های موجود در بودجه و غیره نشان می دهد که ساختار سرمایه گذاری در ایران توسعه خواه نیست.

به اعتقاد او مصوباتی برای خروج از بحران مدنظر می گیرم که در واقع ضد توسعه هستند.

داوری فر در توفیق اجرای پروژه ها برای مشاوران سرمایه گذاری نقش پررنگی قائل بوده و معتقد است مشاوره سرمایه گذاری برای تصمیم گیری بهینه و رسیدن به بیشترین خروجی با صرف کمترین منابع، موردنیاز هر سرمایه گذاری هست. این خروجی می تواند در هر حوزه ای باشد مانند ایجاد اشتغال، حفظ محیط زیست و غیره.

عضو هیات مدیره انجمن شرکت های مشاوره سرمایه گذاری و طرح ها، با توجه به تغییر شاخص ها در نظام اقتصادی کشور گفت: لازم است حضور مشاور به عنوان یک ابزار بررسی کننده و تحلیل کننده به صورت مستمر از زمان طرح ایده تا انتها ادامه پیدا کند. لازم است طرح سرمایه گذاری را به عنوان یک موجود زنده در نظر بگیریم و مدام آن را پایش کنیم. بدون شک در روند اجرای هر پروژه ای با بحران های زیادی مواجه خواهیم شد؛ اغلب طرح‌ها به صورت متناوب در دوره اجرا درخواست تسهیلات تکمیلی می دهند. بنابراین حضور مشاوران در روند اجرای هر پروژه ای توصیه می شود.

در این بین رضا پدیدار به عنوان جمع بندی آنچه در این نشست تشریح شد به نقش مشاوره سرمایه گذاری در کاهش اثرات ناشی از بحران های موجود اشاره و تاکید کرد: هدف از این نشست رفع بدبینی ها و رسیدن به واقع گرایی است، نظام سرمایه گذرای در ایران به دلیل تحولات بیرونی و داخلی دچار دگرگونی شده و باید این تغییرات را مدنظر قرار دهیم. طبق آمارهای موجود بیشترین میزان تامین مالی  در طول سال گذشته بانک محور بوده است.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: استراتژی ها و تصمیمات مدیریت ما را به این سمت می برد که مشاوران سرمایه گذاری برای بهبود مدیریت و ارائه تحلیلی منطقی از ریسک های موجود هم به نفع بانک ها و هم طرف سرمایه گذار فعالیت می کنند، بنابراین توصیه می شود که نقش مشاوره در روند سرمایه گذاری ها حذف نشود.