در معاملات روز دوشنبه بورس کالای لندن قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال برای اولین بار در بیش از یک سال اخیر تحت تأثیر اخبار مثبت بهویژه تسریع روند توزیع واکسن کرونا در جهان، از مرز 60 دلار عبور کرد.
رسیدن قیمت نفت به بالاترین میزان آن در بیش از یک سال اخیر نشانهای دیگر از تداوم حرکت جهان به سمت خروج از بحران کرونا است؛ بحرانی که دولتها را به وضع مقررات محدودکننده وادار کرده، اقتصاد جهانی را به ویرانی کشانده و هواپیماها را زمینگیر کرده است. بازگشت رونق به بازار نفت، خبر خوبی برای شرکتهای نفتی و کشورهای نفتخیز -که سال گذشته دچار کسری بودجه شدید شدند- به شمار میرود.
جان کیلداف از مؤسسان و مدیران ارشد شرکت مشاوره سرمایهگذاری اگین کپیتال، در این خصوص میگوید: «با توجه به روند سریع توزیع واکسن در جهان، امیدواری سرمایهگذاران به افزایش چشمگیر تقاضای سوخت [به دلیل کاهش احتمالی محدودیتها] بیشتر شده است.»
توافق تاریخی اعضای ائتلاف نفتی موسوم به اوپک پلاس برای تمدید کاهش تولید نفت در اوج بحران کرونا که نتایج آن اکنون در قالب کاهش قابلتوجه موجودی انبارهای نفت در اقصی نقاط جهان نمایان شده است، نقش بسیار مهمی در افزایش قیمت نفت داشته است. بر اساس آمارهای آژانس بینالمللی انرژی، از زمان اجرای توافق اعضای اوپک پلاس برای کاهش چشمگیر تولید نفت خود (اردیبهشتماه 99) تاکنون موجودی نفت نفتکشها و مخازن شناور بر روی آب 300 میلیون بشکه کاهش یافته است. کاهش عرضه از یک سو و افزایش تقاضای ناشی از توزیع واکسن کرونا از سوی دیگر باعث تداوم روند صعودی قیمت نفت برنت طی هفتههای اخیر شده است.
بهبود اقتصاد چین نیز یکی دیگر از عوامل محرک بازگشت بازار بوده است. هفته گذشته آمار ورود روزانه نفتکشها به بنادر چین به بالاترین میزان خود در 6 ماه اخیر رسد. بن ونبیوردن، مدیرعامل شرکت نفتی رویال داچ شل نیز هفته گذشته اعلام کرد که نرخ رشد تقاضای فرآوردههای نفتی در چین به سطح قابلتوجهی رسیده است. از سوی دیگر تقاضای نفت هند نیز در حال نزدیک شدن به سطح آن پیش از بحران کرونا و وضع محدودیتهای است.
پائولا رودریگز ماسیو، معاون شرکت ریستاد انرژی در امور بازارهای نفت، در خصوص بازگشت نفت به قیمتهای بالاتر از 60 دلار تحت تأثیر این اخبار مثبت میگوید: «به نظر میرسد بازار نفت با عبور از مرز 60 دلار بالاخره توانسته است یک دوران سخت را پشت سر گذاشته و وارد دوران رونق شود.»
بازارهای مالی و بازار سایر کالاهای خام نیز همچون بازار نفت طی هفتههای اخیر یک روند صعودی فراگیر را تجربه کردهاند، اما با توجه به شیوع گونه جدیدی از ویروس کرونا در آمریکا و تداوم محدودیتهای مرتبط با همهگیری ویروس کرونا در دیگر کشورهای جهان، همچنان خطرات زیادی بازارهای جهانی را تهدید میکنند. برخی معاملهگران حقوقی بزرگ بازار نفت از جمله شرکتهای ویتول و گانور اخیراً درباره احتمال معکوس شدن روند صعودی قیمت نفت هشدار دادهاند و اندیکاتورهای تکنیکال نیز حکایت از این دارند که نفت در محدوده بیشخرید (overbought) قرار گرفته و انتظار میرود که روند نزولی قیمت آن بهزودی آغاز شود.
توربیون تورنکویست، مدیرعامل شرکت گانور تثبیت قیمت نفت در ارقامی بالاتر از 60 دلار را بعید میداند، چرا که به گفته وی نفت 60 دلاری شرکتهای نفتی را ترغیب خواهد کرد که تولید نفت خود را افزایش دهند و در این صورت بار دیگر اضافه عرضه در بازار رخ خواهد داد. مایک مولر، رئیس بخش بازارهای آسیایی شرکت مبادله انرژی و کالاهای خام ویتول نیز در این رابطه خاطرنشان میکند: «بازار به دلیل خوشبینی مفرط پس از توزیع واکسن کرونا، در حال حرکت کردن به سمت قیمتهایی بالاتر از ظرفیت کنونی خود است.»
شاخص میانگین متحرک 14 روزه قیمت نفت برنت و نفت سبک تگزاس هر دو به بالاتر از 70 رسیده و از لحاظ تکنیکال این به معنای حالت بیشخرید است. علاوه بر این، نفت برنت و نفت سبک تگزاس هر دو اکنون در کران بالایی باندهای بولینگر خرید و فروش میشوند که این وضعیت از نظر معاملهگران متکی به تحلیل تکنیکال، به معنای احتمال معکوس شدن روند صعودی در آینده نزدیک است.
اما نوربرت روکر، تحلیلگر بانک سوئیسی ژولیوس بائر، نظر متفاوتی دارد. وی میگوید: «قیمت نفت به ارقام نزدیک به دوران قبل از همهگیری کرونا بازگشته است و به نظر میرسد که حمایت نفت در این قیمتها قوی باشد. شواهد حاکی از این است که بازار به سرعت در حال سوزاندن مازاد عرضه ناشی از بحران کووید-19 است و احتمالاً در ماههای آتی امسال حتی با کمبود عرضه نیز مواجه خواهد شد.»
با توجه به اظهارات اخیر جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، امیدواریها به بازگشت صادرات نفت ایران به سطح قبل از تحریمهای دولت ترامپ بار دیگر کمرنگ شده و این مسئله نیز به افزایش قیمت نفت کمک کرده است. جو بایدن اخیراً در مصاحبهای اعلام کرد که آمریکا تحریمهای خود علیه ایران را بهمنظور کشاندن این کشور به پای میز مذاکره لغو نخواهد کرد. متقابلاً آیتالله خامنهای، رهبر معظم ایران، نیز تأکید کرده است که همه تحریمهای آمریکا علیه ایران باید برداشته شود.
در عین حال با افزایش قیمت نفت، تولیدکنندگان نفت در آمریکا ترغیب شدهاند که سطح تولید خود را بار دیگر افزایش دهند و این وضعیت میتواند به افزایش مجدد عرضه در بازار نفت منجر شود. بر اساس آمارهای شرکت خدمات انرژی بیکر هیوز، تعداد دکلهای نفتی فعال در آمریکا که شاخصی برای تشخیص زودهنگام افزایش تولید نفت در این کشور است، هفته گذشته به بالاترین سطح خود از ماه مه سال گذشته میلادی (اردیبهشت 99) رسیده است.