مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف، اجرای سیاست «تعهد پیمان ارزی» از سوی دولت را عامل بازدارنده در حوزه صادرات فرش دانست و خواستار توقف اجرای این سیاست در حوزه فرش شد.
عبداله بهرامی، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف با اشاره به کاهش 80 درصدی صادرات فرش گفت: امسال هم تولید و هم صادرات فرش روند کاهشی داشت و اجرای سیاست «تعهد پیمان ارزی» از سوی دولت، موجب شد صادرکنندگان انگیزه‌ای برای صادرات نداشته باشند.
بر اساس اظهارات او صادرات فرش به طور عمده در قالب امانی بوده و با صادرات سایر اقلام متفاوت است؛ یعنی صادرکننده فرش نمی‌تواند ارز حاصل از صادرات را در زمانبندی مدنظر بانک مرکزی به کشور بازگرداند.
او افزود: عدم ورود تجار خارجی به کشور، افزایش نرخ مواد اولیه، عدم برگزاری نمایشگاه و شیوع ویروس کرونا نیز از دیگر عوامل کاهش تولید و صادرات فرش طی سال جاری بوده است.
بهرامی گفت: در بدترین شرایط هم حدود ۴۰۰ میلیون دلار صادرات فرش داشتیم و حال با کاهش ۸۰ درصدی این رقم به حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیون دلار رسیده است. پیش بینی آینده هم همین خواهد بود، زیرا تغییری در نگاه سیاست گذاران برای حمایت از صنعت فرش رخ نداده است؛ بحث تحریم و مشکلات نقل و انتقال مالی بین کشورها یک طرف و بحث تحریم‌های داخلی همچون الزام به تعهد ارزی طرف دیگر ماجرا است. همچنین در بحث تأمین مواد اولیه و ایجاد زیرساخت‌های نمایشگاهی نیز صنعت فرش نیاز به حمایت جدی دارد.
تعهد پیمان ارزی تجار را از صنعت فرش فراری داد
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف افزود: سیاست تعهد پیمان ارزی، سیاست بدی نیست اما باید در این خصوص به صورت تخصصی ورود کرد و مسئولان بدانند که این سیاست برای چه کالایی نتیجه دارد. صنعت قالیبافی رقبای زیادی دارد و تمام پروسه تولید در ۴ دهک پایین جامعه انجام می‌شود و صنعت فرش محل ارتزاق این قشر است از این رو ایجاد گلوگاه در این صنعت شائبه دارد؛ اصالت و برند فرش ایرانی غیر قابل کتمان است اما تجار و تولیدکنندگان تا چه زمانی می‌توانند بدون هیچ حمایتی و به تنهایی از اصالت فرش ایرانی دفاع کنند و بازارهای هدف را پوشش دهند؟
وی یادآور شد: بانک مرکزی همزمان با تحریم دولت آمریکا، رویه تعهد ارزی را در پیش گرفت و این سیاست در بدترین شرایط به صنعت فرش تحمیل و باعث شد عده زیادی از تجار فرش در برابر صادراتی که انجام داده‌اند و بازگرداندن ارز صادراتی درگیر باشند. باقی تجار هم وقتی این وضعیت را دیدند نگران آبروی خودشان شدند و سرمایه‌شان را به حوزه‌های زودبازده و بی دردسر بردند. یعنی صادرکننده‌ای که فرش را بصورت امانی و نه فروش قطعی، در اختیار فروشنده خارجی قرار داده، طبیعی است که ارز دریافت نکرده که بتواند در زمانبندی مدنظر بانک مرکزی، رفع تعهد ارزی کند. این صادرکننده باید صبر کند تا فروشنده خارجی فرش را بفروشد و بتواند با او تسویه کند. ولی وقتی بانک مرکزی بی توجه به این رویه معمول در صادرات فرش، اصرار به رفع تعهد ارزی در زمانبندی مدنظر خودش دارد، صادرکننده از ترس آبرویش عطای صادرات فرش را به لقایش می بخشد.
بهرامی گفت: وقتی یکی کارگاه قالی بافی بسته شد و قالیباف وارد شغل دیگری شد فعالسازی مجدد این کارگاه سخت است زیرا کار قالیبافی کار ساده ای نیست و پیچیدگی‌های خود را دارد.
تولیدکننده از لحاظ منابع مالی در تنگنا قرار دارد
او در مورد تهاتر و واردات از محل ارز صادراتی هم تصریح کرد: تهاتر یک موضوعی است که مشکلات زیادی دارد چراکه اعتماد زیادی را می‌طلبد تا صادرکننده و واردکننده بتوانند با هم تعامل کنند. به سختی می‌توان در حوزه فرش تهاتر انجام داد از این رو بهترین کاری که به نظر تاجر فرش می‌رسد این است که به طور کلی از این صنعت خارج شود و البته دلیلی هم ندارد آبرو و اعتبار خود را به خطر بیاندازد زیرا تجار فرش بسیار قدیمی هستند و تجار جوان در این حوزه شاید ۵ نفر هم نباشند.
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف با بیان اینکه صنعت فرش دستباف ایران در حال نابودی است، اظهار داشت: فرش یک کالای فاخر است که بزرگترین برند ایرانی و تنها پرچم فرهنگ ایرانی است، با این حال تولیدکننده از لحاظ منابع مالی در تنگنا قرار دارد و اگر تسهیلاتی بدهند با نرخ سودهای بسیار بالا است. همچنین مشکلات بیمه‌ای و مالیاتی هم مزید بر علت شده است؛ در واقع به جای تسهیل فرایند تولید و صادرات فرش، سنگ بزرگی پیش پای فعالان این بخش گذاشته‌اند.