محمدجواد ظریف در یادداشتی ضمن تشریح برخی نکات مفاد برنامه همکاری جامع ایران و چین معروف به سند ۲۵ساله، نوشت: اطمینان دارم همه ما با همدلی و همراهی، با تقویت و گسترش روابط فراگیر، متعادل و متناسب با جهان در دوران گذار کنونی روابط بین‌الملل، منافع ملی و توسعه پایدار کشور و سربلندی ایران زمین و رفاه مردمان دلاور و نجیبش را تضمین خواهیم کرد.
او افزود: به عنوان فردی که ۱۸ ماه پیش نخستین پیش‌نویس برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین را به همتای چینی پیشنهاد و در این مدت مذاکره را مدیریت کرده و شنبه گذشته نسخه نهایی را با مجوز دولت امضا کرده است برخی نکات در این زمینه را به محضرتان تقدیم می‌کنم.
چکیده برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین
اهداف:
- ارتقای عملی روابط در سطح مشارکت جامع راهبردی بر اساس اعلامیه دو رئیس‌جمهوری در بهمن ۱۳۹۴
- نقشه راه و افق بلندمدت روابط در عرصه های مختلف برای تحقق مشارکت جامع راهبردی و ارتقای عملی آن
- فراهم ساختن بستری مناسب برای توسعه همه جانبه همکاری ها در عرصه های تجاری، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، دفاعی و امنیتی میان دو تمدن کهن آسیایی
اصول:
- احترام متقابل و پیگیری منافع مشترک به صورت برد - برد در روابط دو جانبه، منطقه ای و بین‌المللی
- به رسمیت شناختن اشتراکات فرهنگی، تقویت چندجانبه‌گرایی، حمایت از حق دولت‌ها برای برخورداری از حق حاکمیت برابر و بومی بودن مدل توسعه
ویژگی‌ها:
- اشتراک نظر دو کشور در ارتباط با بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه مبارزه با یکجانبه‌گرایی
- برنامه سیاسی، راهبردی، اقتصادی و فرهنگی برای ترسیم چشم انداز ۲۵ ساله همکاری دو کشور
سیاسی - راهبردی:
- ارتقای تبادلات، رایزنی و همکاری در نهادهای منطقه ای و بین المللی
- همکاری و تقویت زیرساخت‌های دفاعی و مقابله با تروریسم
اقتصادی:
- پیوند دادن ایران به زنجیره ارزش محور از طریق تکمیل زنجیره‌های مکمل داخلی
- تولید مشترک به منظور تامین بازارهای داخلی دو کشور و کشورهای ثالث با بهره برداری از ظرفیت‌های دو کشور
- همکاری در حوزه‌های نفت، صنعت، معدن و حوزه های مرتبط با انرژی (نیرو، انرژی های تجدیدپذیر و ...) مبتنی بر دغدغه‌های توسعه ملی پایدار و زیست‌محیطی
- مشارکت موثر ایران در ابتکار کمربند - راه
- همکاری در زمینه های زیرساختی، ارتباطی (ریلی، جاده ای، بندری و هوایی)، مخابراتی، فناوری، علمی، آموزشی و بهداشتی
- تسهیل همکاری‌های مالی - بانکی، گمرکی و مقررات زدایی
- همکاری در توسعه مناطق ویژه و آزاد تجاری و صنعتی از جمله در سواحل مکران
- تقویت همکاری‌های غیرنفتی با تمرکز بر حوزه دانش‌بنیان
- تسهیل همکاری ها در زمینه سرمایه گذاری و تامین مالی پروژه ها و همکاری های اقتصادی
- تسهیل همکاری های بخش خصوصی از طریق رفع موانع همکاری
فرهنگی:
- افزایش شناخت متقابل از طریق ارتقاء تبادلات مردمی، گردشگری، رسانه ای، سازمان‌های مردم نهاد، انجمن های دوستی و همکاری دانشگاهی
- سرمایه گذاری و کمک به تکمیل زیرساخت های لازم برای ارتقاء همکاری‌های فرهنگی در حوزه های مختلف از جمله صنعت گردشگری
- تصورات و القائات خلاف واقع درباره برنامه راهبردی ۲۵ ساله
به گفته وزیر امور خارجه، این سند، قرارداد و معاهده نیست و هیچ تعهدی برای هیچ یک از طرفین ایجاد نمی کند؛ بلکه چشم انداز روابط را ترسیم می‌کند.
طبق این یادداشت، بر اساس تفسیر حقوقی دولت و شورای عالی امنیت ملی، این سند طبق قانون اساسی و به دلیل ایجاد نکردن هیچگونه تعهدی نیازمند تصویب مجلس شورای اسلامی نیست ولی نسخه ای از آن برای رییس مجلس شورای اسلامی ارسال شده است.
او توضیح داده است: انتشار این سند همچون اسناد مشابه نیازمند توافق هر دو طرف امضاکننده است و عدم انتشار عمومی چنین سندهای راهبردی متداول و معمول است.این سند حاوی هیچ عدد و رقمی درخصوص همکاری‌ها اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، راهبردی و یا سرمایه گذاری و منابع مالی و پولی نیست. همچنین، به این سند هیچ منطقه‌ای و یا حتی نقطه‌ای را واگذار نمی‌کند و هیچ حق انحصاری در هیچ حوزه ای ایجاد نمی‌کند.
ظریف خاطرنشان کرده است: مدیریت، اداره و یا بهره‌برداری از هیج منطقه و یا حوزه‌ای واگذار نشده است. استقرار هیچ نیروی نظامی در این سند پیش‌بینی نشده و هیچ امکانی برای در اختیار گرفتن پایگاه وجود ندارد. این سند در مخالفت با هیچ طرف ثالث و یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست.