از سال 97 و به دنبال نوساناتی که در بازار ارز رخ داد، صادرکنندگان با مسائل متفاوتی روبهرو شدند؛ مسئله صادرات ریالی به عراق و افغانستان، ورود موقت، تعهدات ارزی و موضوعاتی از این دست. اتاق ایران در این مدت با تشکیل کمیته ارزی از یک طرف و همکاری و حضور مداوم در نشستهایی که درباره موضوع ارز از سوی دستگاهها و نهادهای مختلف برگزار میشد، سعی کرد در راستای حل مشکلات ایجاد شده، راهکارهای اجرایی، ارائه دهد.
با این وجود همچنان مسائل مربوط به رفع تعهدات ارزی سال 97 حل نشده باقی مانده است. سال پیش حمید زادبوم، رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به موضوع رفع تعهدات ارزی سال ۹۷ و حواشی پیشآمده اعلام کرد: اگر بخواهیم این را به صادرکنندگان ببخشیم به طور قطع کسانی که در این راستا رفع تعهد ارزی کردهاند، گلایهمند خواهند بود. اگر هم بخواهیم در برابر این بدهیهای ارزی، واردات داشته باشند، به طور قطع کسی از سال ۹۷، ارز خود را نگه نداشته و باید دوباره اقدام به خرید ارز از بازار کند تا بتواند تعهد ارزی را رفع کند.
درهمین رابطه به تازگی عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در گفتوگو با مهر، ضمن تاکید بر اینکه بانک مرکزی همچنان صادرات ریالی را قبول ندارد، گفت: صادرات ریالی را قبول نداریم؛ اما باید مشکل صادرکنندگان را در این بخش حل کنیم.
او درباره موافقت ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با رفع تعهد ارزی صادرکنندگانی که در سال ۹۷ صادرات داشته و ارز خود را به کشور برنگرداندهاند، تاکید کرد: بانک مرکزی به صورت مشروط بازگشت ارز صادراتی این صادرکنندگان را پذیرفته است. هرچند به طور کلی صادرات ریالی را قبول نداریم؛ اما معتقدیم باید این مشکل را حل کنیم. به طور کلی صادرات ریالی را خروج سرمایه از کشور میدانیم. هیچ کشوری صادرات با پول ملی خود را نمیپذیرد.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: در بخشنامه جدیدی که بر مبنای اصلاحیه ۱۷۷ قرار دادهایم، به صادرکنندگانی که در سال ۹۷ صادرات انجام دادهاند ولی نتوانستند ارز را برگردانند؛ فرصت داده شده تا کالا بیاورند؛ البته کوتاژهای صادراتی آنها قابل مبادله نیست. آنها مدعی هستند که ارز دارند و میتوانند کالا بیاورند؛ نه اینکه پروانه صادراتی را ارائه دهند و تقاضا در بازار ارز ایجاد کنند.
همتی ادامه داد: اگر صادرکنندگان ثابت کنند که ارز در اختیار دارند میتوانند در مقابل آن واردات انجام دهند.