لایحه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، به ایستگاه پایانی نزدیک شد. بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه، لایحه همسان سازی حقوق بازنشستگان از طرف سازمان برنامه و بودجه به دولت ارائه شد و در مرحله بعد از تصویب نهایی لایحه در هیئت دولت، این لایحه با قید دو فوریت به مجلس شورای اسلامی خواهد رفت. باید دید که مجلس در این روزهای آخر دولت دوازدهم آیا برای تصویب این لایحه با دولت همکاری خواهد کرد یا خیر.
موضوع رفع تبعیض در حقوق بازنشستگان از سال 96 در دستور کار قرار گرفت. این مورد برای صندوق‌های لشگری و کشوری در ردیف‌های بودجه در نظر گرفته شد و تا امروز رقمی حدود 120 هزار میلیارد تومان برای این منظور تخصیص پیدا کرده است.
همسان سازی یعنی ترمیم نابرابری
همسان‌سازی حقوق بدین معنی است که فردی که در گروه شغلی خود، حقوق پایینی دارد به کسی که حقوق بالایی دارد نزدیک شود. در ماده98 قانون خدمات کشوری آمده است که چنانچه ضریب جدول مستخدمان رسمی شاغل تغییر یابد دولت مکلف است به نسبتی که هزینه زندگی موجب این تغییر شده است، حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران را ترمیم کند. بر این اساس در برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم توسعه بر متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلان تأکید شده و دولت مکلف است هرساله با تعریف منابع در بودجه سنواتی، این امر را در دستور کار قرار دهد.
همسان‌سازی در سال‌های اخیر چه روندی را طی کرد
در سال 1399با تصویب مجلس و تأیید هیأت وزیران، مقرر شد تا ۳۷ هزار میلیارد تومان از سهام دولتی در اختیار سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرد. این مصوبه اکنون مراحل پایانی را طی کرده و تا روزهای آتی به مالکیت سازمان درمی‌آید.
از سویی بنا بر بند (و) تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰، زمینه تامین حدود ۸۹ هزار میلیارد تومان از مطالبات معوق سازمان تأمین اجتماعی از دولت فراهم شده تا در قالب سهام در اختیار این سازمان قرار بگیرد. هرچند سازمان تأمین اجتماعی اجرای قانون همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را موکول به تعیین همه این سهام و فروش آن نکرد و تلاش کرد از محل منابع موجود، همسان‌سازی را اجرایی کند. مرحله اول همسان‌سازی حقوق‌ها سال گذشته انجام شد و مرحله دوم در فروردین‌ماه امسال. هرچند این کار با نواقصی نیز همراه بود. در اردیبهشت‌ماه نیز مرحله دوم اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی با اصلاحاتی اجرایی می‌شود.
وضعیت کنونی همسان‌سازی از چه قرار است؟
پایه حقوق در سال 1400حدود یک میلیون و 200هزار تومان افزایش یافته است. از سویی، حداقل حقوق نیز حدود همین عدد رشد کرده و در نهایت به 4میلیون و 200هزار تومان رسیده است. نزدیک به ۱۴ میلیون خانوار، بیمه‌پرداز تحت پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی قرار دارند که با اعضای خانواده، ۳۷ میلیون نفر خواهند شد. در این سازمان همچنین ۴ میلیون نفر مستمری‌بگیر وجود دارد که با اعضای خانواده، حدود ۷ میلیون نفر می‌شوند. بنابراین جمعا ۴۵ میلیون نفر تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی قرار دارند.
روزنامه همشهری در گزارشی نوشته است که از آنجایی که در سال‌های گذشته حقوق کارگر و بازنشسته با دلیل تورم‌های پیش‌آمده، از حقوق‌های جاری فاصله زیادی گرفت، توافقاتی بین کانون عالی بازنشستگان کشور و سازمان تأمین‌اجتماعی برای همسان‌سازی انجام شد تا سالانه ۱۶ هزار میلیارد تومان بابت همسان‌سازی حقوق بازنشستگان اختصاص یابد و برای 2 سال 32هزار میلیارد تومان دولت به تأمین اجتماعی بپردازد. در توافق نهایی حتی این موضوع مطرح شد که ۷۵ درصد عقب‌افتادگی‌ها، به همه بازنشستگان پرداخت شود؛ چه کسانی که 4سال پیش بازنشسته شده بودند و چه کسانی که دهه 60بازنشسته شد‌ه‌اند. از همین رو امسال حدود 45هزار میلیارد تومان برای همسان‌سازی منابع اختصاص یافت. پایه حقوق بازنشستگان سال ۹۹، یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بود که در این سال به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید؛ رقمی نیز برای حق مسکن و حق بن خواربار اضافه شد.
علی بابایی کارنامی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفته است که تا امروز ۷۵درصد از همسان‌سازی حقوق بازنشستگان انجام شده و ۲۵درصد باقی‌مانده نیز انجام خواهد شد؛ «در بودجه‌ریزی‌هایی که خواهیم داشت، این موضوع را درنظر می‌گیریم تا به‌صورت کامل اجرایی شود.»